مسیر اقتصاد/ وابستگی بودجه به نفت مشکل مزمن اقتصاد ایران در سالیان گذشته بوده است؛ که موجب شده منابع درآمدی کشور آسیب پذیر و ناپایدار باشد و تحریم های خارجی بر برنامه ها و فعالیت های کشور موثر واقع شود. اما این مشکل با وجود تأکیدات مکرر رهبر انقلاب همچنان در اقتصاد ایران باقی است و وابستگی بودجه به نفت کاهش نیافته است.
رهبر انقلاب به منظور اصلاح این رویکرد از دولت و مجلس خواستند در ساختار بودجه ۹۸ و ۹۹ اصلاحاتی اتفاق بیفتد و بدین منظور تا تیرماه ۹۸ به دولت و مجلس مهلت دادند. دولت نیز برنامه چارچوب اصلاح ساختاری بودجه را با رویکرد قطع وابستگی به نفت منتشر نمود و به دنبال اجرایی نمودن آن است.
یکی از اقدامات این برنامه که دولت در حال پیگیری آن است، انتشار اوراق قرضه است. در این راستا در جلسه شنبه سران قوا مجوز انتشار ۳۸ هزار میلیارد تومان اوراق قرضه، علاوه بر ۳۸ هزار میلیارد تومان اوراق قرضه آورده شده در بودجه به دولت داده شد. یعنی دولت می تواند در سال جاری ۷۶ هزار میلیارد تومان اوراق قرضه منتشر کند.
انتقال بدهی دولت به آینده نتیجه انتشار اوراق قرضه
انتشار ۷۶ هزار میلیارد تومان اوراق قرضه می تواند نیمی از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه امسال را پوشش دهد و مشکل سال جاری را تا حدودی برطرف نماید؛ اما در حقیقت با این راهکار مشکل کسری بودجه حل نمی شود، بلکه کسری امسال با ۲۰ درصد هزینه اضافه به سال های بعد منتقل می شود.
ادامه این روند و عدم ایجاد اصلاحات حقیقی در بودجه، کسری بودجه را بیشتر و دولت را بدهکارتر می کند؛ بنابراین ضروری است دولت راهکارهای واقعی را برای اصلاح ساختار بودجه پیگیری نماید.
بودجه نیازمند اصلاحات حقیقی
به منظور کاهش وابستگی بودجه به نفت و همچنین کاهش کسری بودجه کشور، لازم است دولت اصلاحات واقعی را مد نظر قرار دهد. بدین منظور دو رویکرد را باید دولت به طور همزمان پیگیری نماید. اول اینکه باید دولت هزینه های غیر ضرور کشور را کاهش دهد؛ زیرا اکنون بیش از ۸۰ درصد از بودجه کشور را هزینه های جاری تشکیل می دهد و دولت قابلیت برنامه ریزی بر روی آن ندارد.
رویکرد دومی که باید به طور همزمان پیگیری شود، افزایش درآمدهای پایدار اقتصادی است که از طریق مالیات و مولد سازی دارایی های دولت امکان پذیر است.
در بخش مالیات یکی از اقداماتی که می تواند بسیار موثر باشد، جلوگیری از فرار مالیاتی است. طبق برخی برآوردها تنها در بخش مشاغل، چیزی بالغ بر ۷۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی اتفاق می افتد که شناسایی و اخذ آن ها می تواند تا حد خوبی کسری بودجه را جبران نماید.
اقدام دیگری که می تواند دولت در این زمینه انجام دهد، بررسی مجدد معافیت های مالیاتی است. به گفته تقوی نژاد رئیس سابق سازمان مالیاتی در حدود ۴۰ درصد از تولید ناخالص کشور معاف از مالیات هستند که برخی از معافیت های اعطا شده از دلیل موجهی برخوردار نیست که از آن جمله می توان به معافیت مالیاتی بازیگران یا معافیت مالیاتی سود سپرده های بانکی اشاره نمود.
با استفاده از این دو رویکرد دولت می تواند به صوررت پایدار مشکل کسری بودجه خود را حل نماید و وابستگی به نفت را قطع نماید.
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
