به گزارش مسیر اقتصاد خشکسالی در سومالی، سهمیه بندی در رم، سیلاب در جاکارتا و طوفان هاروی در هیستون همگی نشان دهنده تغییر اقلیم نیست، بلکه رشد فزاینده بحران آب جهانی را به تصویر می کشد. با این حال هر ساله در ماه اوت کارشناسان و متخصصان آب برای هفته جهانی آب در استکهلم گرد هم می آیند تا برای مبارزه با مسائل آب چاره اندیشی کنند.
آن ها با هفت دلیل معتقدند در سراسر جهان بحران آب به وجود آمده است:
۱) تغییر شرایط آب و هوایی، خشک شدن مناطق گرم و بارش های شدیدتر
تغییرات آب و هوایی سبب گرمتر شدن سیاره زمین شده و گرما در خشک ترین مناطق جهان در حال تشدید است. همزمان ابرها از خط استوا به سمت قطب ها در حال حرکتند و به دلیل پدیده سل هادلی(Hadley) با تغییرات آب و هوایی گسترده ای مواجهیم. این مناطق استوایی نیز مانند صحرای جنوبی آفریقا از ابرهای بارانزا بی بهره اند، در مناطقی همچون خاورمیانه و آمریکای مرکزی نیز مردم با آب باران زندگی می کنند.
بالعکس، تغییرات آب و هوایی بارش ها را در مناطق دیگری افزایش داده است. به همین دلیل افرادی که در نزدیکی رودخانه ها و نهرها زندگی می کردند زیان بیشتری دیده اند؛ به طوری که در حال حاضر ۲۱ میلیون نفر در سراسر جهان هر ساله در معرض خطرات سیلاب هستند که این تعداد تا سال ۲۰۳۰ به ۵۴ میلیون نفر خواهد رسید.
تمامی کشورهایی که بیشترین آلودگی ناشی از سیل رودخانه را متحمل شده اند، کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای در حال توسعه هستند که بیشتر به دلیل تغییرات آب و هوایی و بلایای طبیعی آسیب دیده اند؛ به طوری که در این تابستان، سیل های شدید بیش از یک سوم بنگلادش را به زیر آب برد.
۲) جمعیت بیشتر+ پول بیشتر= تقاضای بیشتر آب
در یک معادله ساده زمانی، افزایش جمعیت و رشد درآمد افزایش تقاضای آب را به دنبال دارد. جمعیت جهان هم اکنون ۷.۵ میلیارد نفر است که به این جمعیت تا سال ۲۰۵۰ حدود ۲.۳ میلیارد نفر بیشتر از میزان فعلی خواهد شد.
اما سوال اینجاست کشورها چگونه قادر به تامین آب این میزان جمعیت هستند؟ در حال حاضر رشد جمعیت و تقاضای بالای آن ها برای مصرف محصولات آب بر نظیر گوشت بحران کم آبی را تشدید می کند.
۳) تخلیه آب های زیر زمینی
حدود ۳۰ درصد از آبهای شیرین جهان در سفره ها(آبخوان ها) زیر زمینی قرار دارد و روزانه نرخ بالایی از این آب برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعتی استخراج می شود. این امر در هند بیشتر از تمامی مناطق جهان نمود دارد و موجب شده است ۵۴ درصد از حجم چاه های آب زیر زمینی این کشور کاهش یابد؛ این بدین معنی است که آب نسبت به تولید آن سریعتر مصرف می شود.
۴) تخریب زیرساخت های آب
داشتن آب کافی، تازه اول راه است؛ چراکه لازم است آب به منظور سالم سازی به مراکز تصفیه انتقال یابد. در سراسر جهان زیر ساخت ها و نیروگاه های تصفیه آب، لوله ها و سیستم های فاضلاب، در بسیاری از موارد خراب هستند و نیاز به تعمیر دارند؛ به طوری که تنها در آمریکا روزانه ۶ میلیارد گالن آب تصفیه شده از طریق نشت لوله های انتقال آب هدر می رود.
از طرف دیگر هزینه های مربوط به تعمیر و نوسازی این خطوط انتقال آب نیز بسیار گران است. به همین دلیل در آمریکا و خصوصا ایالت کالیفرنیا، که با بحران کم آبی مواجه است، تعمیر و اصلاح زیر ساخت های آب نادیده گرفته می شود.
۵) چشم پوشی از زیرساخت های طبیعی
اکوسیستم سالم نوعی زیرساخت طبیعی است و برای تامین آب پاک و فراوان ضروری است. این اکوسیستم آلاینده را تصفیه، در برابر سیلاب و طوفان مقاومت و به بهبود تنظیم آب کمک می کند. گیاهان و درختان نقش مهمی در آبخیزداری و تامین آب های زیرزمینی ایفا می کنند که بدون آن ها آب های ناشی از بارندگی به جای نفوذ در خاک بر روی سطح زمین جاری می شوند.
از بین رفتن جنگل ها، توسعه شهرنشینی و نابودی پوشش گیاهی همگی وضعیت زیرساخت های طبیعی را خطرناک تر کرده اند؛ به طوری که در ۱۴ سال گذشته ۲۲ درصد از جنگل های جهان در معرض نابودی قرار گرفته اند.
۶) هدر رفتن آب
درست است که آب یک منبع تجدید پذیر است اما اغلب آن هدر می رود. شیوه های ناکارامد مانند آبیاری غرقابی و خنک کردن نیروگاه های حراراتی، اتلاف شدید این منبع خدادادی را به همراه داشته است؛ به طوری که چیزی حدود ۸۰ درصد از آب های مصرف شده بدون تصفیه دوباره وارد طبیعت می شود. در بسیاری از کشورها نیز آب های آشامیدنی بسیار ارزانتر از آب های تصفیه شده به فروش می رسد.
۷) قیمت پایین آب
در سراسر جهان قیمت آب واقعی نبوده و بسیار ارزان است. در واقع قیمت آب با هزینه های آن نظیر قیمت انتقال و تصفیه منطبق نیست و این امر به تخصیص نادرست منابع آب و فقدان سرمایه گذاری در زیرساخت ها و فناوری ها نوین آب منجر می شود. در حال حاضر فناوری های تصفیه آب بسیار پر هزینه تر از قیمت خود آب است. اگر قیمت دریافت آب به هزینه واقعی خدمات خود نزدیک تر باشد، مردم به استفاده بهینه از آب تشویق خواهند شد.
