یکی از عوامل مهم و موثر بر فضای کسب و کار برنامه‌ریزی است. برنامه ریزی نیازمند شفافیت و پیش بینی شرایط آینده است. توان پیش بینی اقتصاد ابزاری است که به کمک سرمایه گذار می آید تا بتواند برای آینده برنامه ریزی و تصمیم گیری کند.
به گزارش مسیر اقتصاد فضای غیر شفاف و مبهم مشکلات بسیاری را ایجاد می کند. تجربه نشان داده است که تلاطم و بی ثباتی درشاخص هایی مثل نرخ ارز برای برخی فعالان اقتصادی ضررهای سنگینی به بار آورده است.
به طور مثال نوسان قیمت‌ها در تامین مواد اولیه و یا بی ثباتی قوانین و مقررات مربوط به کسب و کار برای مراکز تولیدی باعث افزایش ریسک و حتی از دست رفتن قراردادها و پیمان ها می شود.
کنترل ریسک سرمایه گذاری نیازمند پیش بینی پذیری اقتصاد
برای آنکه یک سرمایه‌گذار تصمیم بگیرد که آیا باید در یک فعالیت خاص وارد شود یا در خصوص سرمایه‌گذاری از قبل انجام‌شده چه تصمیمات جدیدی اتخاذ کند، باید قادر باشد از عوامل مهم تاثیرگذار بر کسب و کار، اطلاع دقیق یا اطلاعاتی با حداکثر اطمینان کسب کند. این امر موجب می شود ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد یا لااقل قابل کنترل و مدیریت باشد.
اطلاع در خصوص روندهای آینده سیاست‌های پولی، مالی، ارزی، تجاری و مالیاتی از جمله عوامل مهم و موثر بر کسب و کار هستند که فعالان اقتصادی باید قادر باشند از سمت و سوی آنها نه فقط در کوتاه‌مدت، بلکه در میان‌مدت اطلاعاتی با تقریب بالا در اختیار داشته باشند.
یکی از پیامدهای مهم عدم اطلاع یا برآوردهای با واریانس بالا از این روندها، تحمیل ریسک‌های سنگین بر فعالیت‌های اقتصادی است. سرمایه‌گذاری در فضای پرریسک همچون رانندگی در یک جاده مه‌آلود است که رانندگان مجبورند از چراغ مه‌شکن استفاده کنند و حتی در این شرایط میدان دید محدودی دارند. فضای دید محدود یا رانندگان را از ادامه مسیر منصرف می‌سازد یا آنان را به حرکت با سرعت مطمئنه و فقط در مسیرهای ضروری مجبور می‌کند یا خسارت‌های سهمگینی را به آن گروه از مسافران تحمیل می‌کند که بدون اطلاع و اشراف بر خطرات احتمالی راه ادامه مسیر را برمی‌گزینند[۱].
البته ذکر این نکته ضروری است که پیش بینی پذیری به معنای ثبات یا تغییرات اندک در شاخص ها و قوانین اقتصادی نیست؛ بلکه به معنای اطلاع از روند تغییرات و شفافیت آن است.
ثبات سیاسی و محیط قانونی، عامل مهم سرمایه گذاری در کشورها
طبق گزارش کانون سرمایه گذاری خارجی، مهم ترین عوامل برای سرمایه گذاری در یک کشور ثبات سیاسی و محیط قانونی و مقرراتی در آن کشور است.
در واقع سرمایه گذار قبل از نگاه به سهم بازار و مالیات در یک کشور، به دنبال فضای با ثبات سیاسی و قانونی است. او بیش از هر چیز به میزان اطمینان و برنامه ریزی اقتصادی می اندیشد. فضای عدم قطعیت و با ریسک بالا باعث دور شدن سرمایه گذار از اقتصاد کشور می شود.
پیش بینی پذیری در کدام حوزه ها اهمیت دارد؟
پیش بینی پذیری اقتصاد و آینده آن به طور مستقیم و غیر مستقیم بر سرمایه گذاری و بنگاه‌های اقتصادی تاثیر دارد.
شاخص های کلان اقتصادی مانند نرخ تورم و نرخ ارز به صورت مستقیم و مجموعه سیاست ها و قوانین و مقررات مربوط به اقتصاد مانند عوارض صادرات و میزان تعرفه های گمرکی به طور غیر مستقیم بر سیاستگذاری و برنامه ریزی یک سرمایه گذار و بنگاه اقتصادی موثرند.
به عنوان نمونه نوسانات نرخ ارز یکی از مسائلی است که تصمیمات فعالان بازار به‌ویژه در بخش صادرات و واردات را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و در هزینه تمام شده واحدهای صنعتی تعیین کننده است
قوانین و مقررات نیز از دیگر مصادیق اثرگذار بر پیش بینی پذیری اقتصاد است. ثبات قوانین محیط اقتصادی را برای فعالیت های اقتصادی تثبیت کرده و شفافیت قوانین، امکان برنامه ریزی دقیق را فراهم می سازد. اهمیت این مسئله تا به آنجاست که «تغییرات غیرمنتظره قوانین اقتصادی» نظیر قوانین و مقررات مالیاتی، گمرکی ، ارزی و تجارت خارجی، یکی از نماگرهای ارزیابی امنیت اقتصادی شمرده می شوند.[۲]
در مطالب آتی به مصادیق پیش بینی پذیری اقتصاد به صورت دقیق پرداخته خواهد شد و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش و پوشش ریسک سرمایه گذاری با توجه به این مهم ارائه می گردد.
پینوشت:
[۱] پایگاه اینترنتی IKIDO
[۲] پایگاه اینترنتی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
