به گزارش مسیر اقتصاد ضرب المثل مشهوری از زمان قدیم در میان اروپاییان وجود داشته است با این مضمون که: «اگر در جوانی اهل ریسک و خطر کردن نباشی، ترسویی و اگر در پیری محافظه کار و اهل احتیاط نباشی، نادانی!»
پژوهشگران، این مساله را در عمل بررسی نموده اند که آیا طرز فکر افراد با افزایش سن و سال تغییر می کند یا خیر. این سوال در جوامع اروپایی که در حال مواجه شدن با معضل پیری جمعیت هستند، اهمیت ویژه ای می یابد.
انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰، حدود ۳۰ درصد از جمعیت اروپا سالمند باشند و در ۲۰۳۰، اکثریت رای دهندگان در انتخابات را افراد بالای ۵۰ سال تشکیل خواهند داد.
حقوق بازنشستگی یا آموزش و پرورش؟ کدام مهم تر است؟
به عنوان مثال در یک نظرسنجی که از افراد مختلف در این منطقه راجع به مهم ترین اولویت دولت برای تخصیص بودجه انجام شده است، برخلاف جوانان، بیشتر افراد سالخورده بر تخصیص بخش عمده ای از بودجه به حقوق بازنشستگی و خدمات سلامت تاکید داشتند.
براساس نظرسنجی انجام شده میان این افراد، مسائلی همچون حفاظت از محیط زیست، آموزش و پرورش و حمایت از نیازمندان، از دید سالمندان جزو مسائل کم اهمیت دسته بندی می شوند. حتی در مورد میزان درآمد و ثروت در زندگی، میزان تحصیلات مطلوب، وضعیت شغلی و تعداد فرزندان، همین تفاوت ها میان سالمندان و جوان ها مشاهده شده است. از این رو واضح است که پیری جمعیت بر سیاست های اقتصادی بی تاثیر نخواهد بود.
تغییر سیاست های اقتصادی در اثر تغییر تمایلات و دیدگاه های مردم
با تحلیل داده های مربوط به طیف گسترده تری از سیاست ها، الگوهای سنی خاصی به دست می آید. برای مثال سالمندان اختصاص بودجه برای مبارزه با جرایم را نسبت به صرف بودجه برای مسکن، اشتغال، تورم یا مالیات ترجیح می دهند. تحلیل ساده ای از این الگوهای سنی این واقعیت را روشن می سازد که با گسترش پدیده پیری جمعیت، نحوه سیاستگذاری ها به طور چشمگیری تغییر خواهدکرد.
با در نظر گرفتن عامل دموکراسی و نقش مردم در تعیین سرنوشت حکومت ها، اهمیت تمایلات و دیدگاه های مردم انکارناپذیر است. علاوه بر این، سالمندان نسبت به جوانان برای شرکت در انتخابات و رای دادن، تمایل بیشتری از خود نشان می دهند.
براساس مشاهدات انجام شده سیاستگذاری ها در جوامع پیرتر در جهت کاهش بودجه آموزشی و افزایش بودجه مربوط به حقوق های بازنشستگی و مبارزه با جرایم پیش خواهد رفت.
تغییر نسل عامل دگرگونی تمایلات و دیدگاه ها
مساله، تنها افزایش سن افراد نیست. بلکه تغییر نسل نیز می تواند تمایلات و تصمیمات یک نسل و در نهایت یک کشور را دگرگون سازد. نسل سالمندان کنونی کسانی هستند که اتفاقات مهمی را در حافظه تاریخی خود دارند و بی تردید این تجربیات تاریخی بر نوع نگاه و تصمیم گیری های آن ها تاثیرگذار خواهدبود.
مردمی که بحران های اقتصادی اتحادیه اروپا، جنگ جهانی دوم، دوران بازسازی پس از جنگ، وضعیت بحرانی رفاه در اروپا و ظهور و افول سوسیالیسم در اروپای شرقی را دیده اند، نسبت به نسل جدید که در دوران رونق اقتصادی و رفاه فزاینده رشد یافته اند، دیدگاه ها و تصمیم گیری های متفاوتی را از خود نشان خواهند داد.
یافته ها حاکی از اهمیت و ضرورت اجرای اصلاحات اقتصادی است به طوری که شرایط اقتصادی برای ارائه خدمات تامین اجتماعی گسترده تر و پرداخت مستمری بازنشستگان که بخش قابل توجهی از جمعیت کشورها را تشکیل می دهند، فراهم گردد.
تاثیر متقابل پیری جمعیت و سیاستگذاری اقتصادی
آنچه ذکر شد، بخشی از اثرات پیری جمعیت بر سیاستگذاری های اقتصادی است؛ این اثر یک سویه نبوده و همان طور که پیری جمعیت به واسطه تغییر تمایلات انسان ها در اثر دو عامل افزایش سن و سال و تغییر مقتضیات زمانه نسل ها، می تواند تاثیر قابل توجهی بر سیاستگذاری های اقتصادی یک کشور داشته باشد، سیاست گذاری های اقتصادی نیز می تواند بر پیری جمعیت موثر واقع شود.
بر پایه همین واقعیت است که امروزه در اقصی نقاط اروپا سیاست های تشویقی افزایش جمعیت تدوین و اجرا می شوند. این سیاست ها که عمدتا ماهیت اقتصادی دارند، تلاشی هستند در جهت کند نمودن روند پیری جمعیت یا توقف این رویه. اهمیت این سیاست ها به گونه ای است که در بسیاری از کشورها برای تدوین، اجرا و نظارت بر آن ها وزارت خانه ای مستقل دایر شده و بسیاری کشورها بخش قابل توجهی از بودجه خود را به این امر اختصاص می دهند.
منبع: انجمن جهانی اقتصاد، yon.ir/vYKDI
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
