به گزارش مسیر اقتصاد تبلیغات و پیام های بازرگانی همواره بخشی از آنتن تلویزیون را به خود اختصاص داده است و این برای مخاطبان نیز موضوعی عادی تلقی می‌شود. طبیعی است که سازمانی به بزرگی رسانه ملی با هزینه های نجومی، باید از راه هایی کسب درآمد کند.
مهم ترین روش کسب درآمد صداوسیما پخش پیام های بازرگانی است. صداوسیما با تعداد قابل توجه مخاطبان، بستر مناسب و جذابی برای انواع شرکت ها، کارخانه ها، برند ها و افراد مختلف است تا کالا یا خدمات خود را در این بستر به نمایش بگذارند.
قیمت های نجومی تبلیغات در صداوسیما
به تناسب تاثیر و حجم تبلیغاتی بالای صداوسیما که ناشی از گستره عظیم مخاطبان است، نرخ تبلیغات در این رسانه نیز بسیار بالا بوده؛ تا جایی که هم اکنون میانگین هزینه هر ثانیه تبلیغات در شبکه های سیما، حدود ۹ میلیون تومان است.
به علاوه، این هزینه ها به طور میانگین حساب شده و برای تبلیغات در اوقات خاص مانند بین دو نیمه مسابقات فوتبال یا بین سریال های پرمخاطب، بعضا رقم هایی بیش از این برای هر ثانیه در نظر گرفته می شود. با این حال، استقبال صورت گرفته نشان از این دارد که تبلیغات با این تعرفه ها نیز برای سفارش دهندگان این تبلیغات به صرفه است.
به ستوه آمدن مخاطبان از تبلیغات رگباری رسانه ملّی
پخش پیام های بازرگانی برای مخاطبان عادی تلقی می‌شود و تا کنون چندان آزاردهنده نبوده است. اما مدتی است که علاوه بر روند طبیعی پخش این پیام ها، رسانه ملی روش جدیدی را در پیش گرفته است؛ تبلیغات رگباری! پخش پیاپی پیام های بازرگانی مربوط به شرکت هایی خاص و تکراری که مخاطب را به ستوه می آورد. تبلیغ‌هایی همچون سردوش‌های سوبان، نوشیدنی‌های عالیس و … این روز‌ها حجم گسترده ای از ثانیه های آنتن تلویزیون و بعضاً رادیو را تصاحب کرده است.[۱]
۱۸۰۰ میلیارد تومان، هزینه ماهانه تبلیغات «عالیس»
این پیام های بازرگانی واکنش هایی را از سوی مخاطبان، کاربران شبکه های اجتماعی، کارشناسان و رسانه ها برانگیخته است.
به طور مثال روزنامه فرهیختگان، در بخشی از گزارش خود آورده است: «کارخانه «عالیس» تنها برای پخش تبلیغاتش در شبکه های ۱،۲،۳،۵ و نسیم، باید ماهانه «یک هزار و ۸۳۶ میلیارد تومان» به صداوسیما پول بدهد؛ کمی کم تر از بودجه سالانه صداوسیما که حدود دو هزارمیلیارد تومان است.»[۲]
البته نحوه تخمین زدن هزینه تبلیغات توسط این روزنامه نیز جای بحث دارد؛ چرا که صداوسیما برای تبلیغات شرکت های تولید کننده داخلی تخفیف هایی را در نظر می گیرد و احتمالا همین تخفیف هاست که آن ها را به استفاده گسترده از تبلیغات این سازمان ترغیب می نماید. به هر حال اگر تخفیفی هم در نظر گرفته شود، هزینه تبلیغات همچنان مبلغی نجومی خواهد بود که چگونگی تامین آن توسط تولید کننده هایی نسبتا نوپا عجیب به نظر می رسد.[۳]
شراکت صداوسیما با بنگاه های تولیدی
در پاسخ به این که چنین هزینه هایی چگونه توسط شرکت های سفارش دهنده آگهی تبلیغاتی تامین می شود و همچنین در توجیه پخش افراطی و رگباری این تبلیغات توسط رسانه ملی، برخی رسانه ها فرضیه شراکت صداوسیما در سود فروش آن ها را مطرح نموده اند.
با این فرض، صداوسیما به جای آن که مبلغ مشخصی را از این شرکت ها دریافت نماید، در بخشی از سود حاصل از فروش آن ها شریک شده و به همین دلیل از تمام ظرفیت رسانه ای خود برای فروش بیشتر محصول استفاده می نماید. این فرضیه ای است که رد یا اثبات آن نیاز به شفاف سازی از سوی ریاست سازمان صداوسیما دارد.
در صورتی که این فرضیه تایید شود، باید دید سازمان صداوسیما براساس کدام قانون و سیاست گذاری چنین اقدامی انجام داده و این کار چه نسبتی با اهداف کلان کشور نظیر حمایت از تولید ملی و رونق تولید داشته و تا چه حد با سیاست های کلی این سازمان همخوانی دارد؟
پیامدهای شراکت صداوسیما در سود فروش شرکت ها
در صورت صحت داشتن چنین اقدامی از جانب رسانه ملی، ریاست این سازمان باید در قبال آسیب های آن به عموم مردم، کارشناسان و دلسوزان فرهنگ ایرانی اسلامی پاسخگو باشد.
بخشی از آسیب های این اقدام شامل موارد زیر است:
- عقد چنین توافقی میان صداوسیما و شرکتی خاص، تاثیرات قابل توجهی بر میزان فروش شرکت های مشابه اعم از تولید کنندگان باسابقه تر و یا تولیدکنندگان نوپا دارد و می تواند موجب تعطیلی بسیاری از بنگاه های تولیدی کوچک و نوپا گردد.
- چنین سیاستی به منزله فروش آنتن صداوسیما به بنگاه های اقتصادی است؛ حال آنکه صداوسیما یکی از مهم ترین دستگاه های متولی فرهنگی در کشور است و رسالتش تولید فرهنگ است نه تولید ثروت.
- آخرین ایراد این نوع نگاه ریزش مخاطبان سیما است. مخاطبانی که به علل مختلف از صداوسیما گله مندند، پخش رگباری تبلیغات را تحمل نخواهند کرد و این مسئله برایشان به شدت آزاردهنده تلقی می شود.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری جوان آنلاین، کد مطلب: ۹۶۲۱۱۱
[۲] همان
[۳] همان
انتهای پیام/ فرهنگ و گفتمان
