به گزارش مسیر اقتصاد بانک مرکزی چین از سال ۲۰۰۹ شروع به اجرای طرح هایی جهت استفاده بین المللی از یوآن در تجارت و سرمایه گذاری کرده است. هدف این است که استفاده از دلار آمریکا در معاملات دوجانبه و چندجانبه میان چین و طرفین تجاری اش و همچنین معاملات میان دیگر اعضای منطقه آسیا کاهش یابد.
ایجاد مراکز معاملات یوآنی، استراتژی چین برای کاهش وابستگی به دلار
بدین منظور در ابتدا چین مراکز معاملات یوآنی را در نقاط مختلفی از قبیل هنگ کنگ، ماکائو و سایر کشورها راه اندازی کرده است. این اقدام چین با موفقیت همراه بوده است و اکنون حجم تبادلات مبتنی بر یوآن میان این مراکز معاملات یوآنی افزایش چشم گیری یافته است.
بانک مرکزی چین بعد از کسب موفقیت اولیه در استفاده بین المللی از یوآن چین، شروع به ایجاد زیرساخت های پرداخت و تسویه، جهت تسهیل معاملات میان مراکز یوآنی مذکور و دیگر معاملات دوجانبه و چندجانبه نموده است. این بانک با انعقاد و بهبود پیمان های پولی دوجانبه با کشورهای متعدد و ایجاد سیستم های پرداخت مبتنی بر ارزهای ملی، اقدامات خود جهت تجارت غیردلاری را بیش از پیش توسعه داده است.
دلار زدایی از جنوب شرق آسیا با ایجاد سیستم‌های پرداخت دو و چندجانبه
البته طرح استفاده از ارزهای ملی در پرداخت های تجاری اکنون به یک رویه منطقه ای در شرق آسیا تبدیل شده است و الزماً نیازی به راهبری همه جانبه چین ندارد. این رویه به عنوان یک راهکار برای اصلاح سیستم پولی بین المللی، توسط کشورها اتخاذ شده است.
اکنون بسیاری از کشورهای آسیایی طرح ها و سیستم های پرداختی دوجانبه و چندجانبه را طراحی و راه اندازی کرده اند. یکی از این سیستم ها، همان روش معاملاتی میان چین و مراکز معاملات یوآنی در خارج از چین است. نمونه دیگر تجربه مالزی، اندونزی و تایلند است که اخیراً فیلیپین نیز به آن پیوسته است و در قالب یک پیمان پولی چندجانبه، سیستم پرداخت چندجانبه مبتنی بر ارزهای ملی را راه اندازی کرده اند.
البته ایجاد این سیستم های پرداخت مبتنی بر ارزهای ملی بدین معنی نیست که تمام ارزهای ملی قرار است به یک اندازه بین المللی شوند یا در پرداخت های دوجانبه و چندجانبه استفاده شوند. بلکه بازار تعیین می کند که کدام ارز به چه اندازه مورد استفاده قرار گیرد. در حال حاضر یوآن به دلیل زیرساخت هایی که دارد بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
تجربه کشورهای اروپایی در ایجاد ناحیه پرداختی مختص خود
اما به طور کلی هدف کاهش وابستگی به دلار، با ایجاد این سیستم ها محقق می شود و روش های پرداختی و ارزهای مورد استفاده در تجارت دوجانبه نیز متنوع می شود.
ایجاد سیستم های پرداخت و تسویه مختص ارزهای ملی می تواند دستیابی به هدف افزایش استفاده از ارزهای ملی در تجارت دوجانبه و چندجانبه کمک بزرگی کند. این تجربه در مورد ارزهای جهانروای کنونی به اجرا درآمده است. به عنوان نمونه کشورهای عضو اتحادیه اروپا قبل از ایجاد ارز واحد یورو، هر کدام برای ارزهای ملی خود، سیستم تسویه ناخالص آنی داخلی خود را داشتند.
بعد از اینکه در سال ۱۹۹۹ ارز واحد یورو شکل گرفت، این سیستم های تسویه ناخالص آنی مستقل کشورها از طریق یک سیستم تحت عنوان «سیستم خودکار تسویه ناخالص آنی سریع» یا TARGET به یکدیگر متصل شدند تا پرداخت های یورویی به شکل استاندارد انجام شود.
ایجاد سیستم پرداخت مستقل لازمه کاهش وابستگی به دلار
در ادامه این اتحادیه سیستم مذکور را به لحاظ هزینه های معاملاتی اصلاح کرد و اکنون این سیستم تحت عنوان TARGET2 فعالیت می کند. بدین ترتیب بانک های مرکزی یک بستر پرداختی مستقل و مبتنی بر ارز واحد خود را جهت تجارت با یکدیگر ایجاد کرده اند. این سیستم اروپایی در معاملات خود نیازی به سیستم سوئیفت ندارد.
کشور چین نیز برای تسهیل مبادلات یوآنی میان مراکز یوآنی متعدد خود در نقاط مختلف جهان، الگوی مشابهی را دنبال می کند و در کنار ارز یوآن، سیستم پرداخت بین بانکی بین المللی CIPS را برای استانداردسازی پرداخت ها ایجاد کرده است. هر کشوری که تجارت غیردلاری را دنبال می کند باید در کنار ابتکارت ارزی، سیستم های پرداخت مختص خود را جهت تسهیل و کاهش هزینه معاملات ایجاد کند.
منبع: بانک توسعه آسیایی yon.ir/6KISN
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
