به گزارش مسیر اقتصاد روند تولید خودرو در کشور طی ۲۴ سال اخیر نشان می دهد که با اعمال تحریم های خارجی، همواره تولید خودروسازان با چالش های جدی همراه بوده است.
طبق نمودار منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تیراژ خودروسازان از ابتدای سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۹۰ همواره روند رو به رشدی داشته است؛ اما همزمان با آغاز تحریم های خارجی، صنعت خودروی کشور آسیب پذیر شده و کاهش تیراژ خودروسازان نمود پیدا کرده است.
این آمار نشان می دهد که خودروسازان همواره با چالش داخلی سازی مواجه بوده اند؛ چالشی که هم اکنون با اعمال تحریم های جدید صنعت خودرو از نیمه مرداد ماه سال ۹۷ دوباره نمود پیدا کرده است.
روند مثبت تیراژ خودروسازان تا ابتدای دهه ۹۰
طبق این نمودار، تیراژ خودروهای داخلی در سال ۷۳، کمتر از ۱۰۰ هزار دستگاه بوده، اما به تدریج روند صعودی به خود گرفته است. این روند رو به رشد تولید خودروسازان ادامه دار بود، به نحوی که از ابتدای سال ۸۰ طی دو سال میزان تیراژ سالیانه خودروسازان به ۶۰۰ هزار دستگاه رسید.
این میزان افزایش تیراژ در نیمه دوم دهه ۸۰ نیز ادامه داشت تا اینکه در سال ۸۶ و با ورود خودروهای جدید به بازار نظیر تندر-۹۰ تیراژ سالیانه در سال ۸۷، به ۱.۲ میلیون دستگاه رسید. این روند رشد تا ابتدای سال ۹۰ نیز ادامه داشت؛ تا آنجا که میزان تیراژ سالیانه خودروسازان در سال ۹۰ به رکورد بیش از ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه رسید.
کاهش ۵۰ درصدی تیراژ خودروسازان طی دو سال
اما با شروع تحریم های خارجی، صنعت خودرو شرایط جدیدی را تجربه کرد. تحریم های خارجی وابستگی صنعت خودرو به قطعات وارداتی را تأیید کرد. در واقع این تحریم، صحت و سقم اطلاعات در خصوص عمق ساخت داخل محصولات تولیدی خودروسازان را زیر سوال برد.
بر این اساس، تولید در صنعت خودروی ایران طی سال ۱۳۹۱ با کاهشی ۴۰۰ هزار دستگاهی به یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه رسید. در سال ۹۲ نیز اوضاع بدتر شد؛ به نحوی که آمارها نشان می‌دهند تیراژ تولید خودروسازان در آن سال به کمتر از ۸۰۰ هزار دستگاه رسید و طی مدت دو سال نصف شد.
کاهش ۳۹ درصدی تیراژ تولید خودروسازان در سال ۹۷
اما در اواخر سال ۹۲ و همزمان با توافق هسته ای برجام، تیراژ تولید خودروسازان مجددا در مدار رشد قرار گرفت. بطوریکه میزان تیراژ خودروسازان از ۸۰۰ هزار دستگاه در سال ۹۲ به يك ميليون و ۵۳۴ هزار دستگاه در سال ۹۶ رسید و رشد ۹۰ درصدی را طی ۴ سال تجربه کرد.
با این حال با خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم ها، بار دیگر خودروسازان با کاهش تیراژ جدی مواجه شدند. کارنامه تولید خودروسازان کشور در سال ۹۷، نشان از افت ۳۹ درصدی تولید خودرو نسبت به سال گذشته آن است.
این وضعیت حاکی از آن است که صنعت خودروی کشور طی این سال ها (از ابتدای دهه ۷۰ تا به الان) برنامه ریزی مدونی به منظور ارتقاء داخلی سازی انجام نداده است.
برنامه تولید بیش از یک میلیون خودرو در سال ۹۸ محقق می‌شود؟
با این حال وزارت صنعت معتقد است که تیراژ تولید بالای ۱ میلیون دستگاه خودرو در سال ۹۸ محقق خواهد شد. در این باره مقیمی معاون امور صنایع وزیر صنعت در خصوص برنامه تولید خودرو در سال ۹۸ تصریح کرد: حداقل یک میلیون و ۲۲۰ هزار خودروهای سبک و سنگین در سال جاری تولید خواهد شد.[۱] این درحالیست که تحریم های فعلی صنعت خودرو به مراتب سخت تر از تحریم های سال ۹۲ است. چرا که تحریم های جدید شامل مواد اولیه مورد نیاز قطعه سازان نیز می شود.
در سال ۹۲، تیراژ تولید خودروسازان به ۸۰۰ هزار دستگاه رسید. لذا با شرایط و رویه فعلی، دور از انتظار است که برنامه وزارت صنعت برای تولید حداقل یک میلیون و ۲۲۰ هزار دستگاه محقق شود.
تیراژ یک میلیونی در صنعت خودرو چگونه امکانپذیر است؟
برای افزایش تیراژ تولید خودروسازان به حداقل یک میلیون دستگاه نیازمند اقدامات هوشمندانه ای برای افزایش داخلی سازی در صنعت خودرو هستیم. اقدامات اولویت داری که بایستی وزارت صمت برای بهبود داخلی سازی در صنعت خودرو انجام دهد، عبارتند از:
- پرداخت باقیمانده تسهیلات به زنجیره خودروسازی کشور مشروط به دریافت گواهی تأییدیه داخلی سازی قطعات با ارزش افزوده بالا از قطعه سازان؛
- راه اندازی سامانه قطعات خودرو به منظور داشتن بانک اطلاعاتی از تولیدکنندگان قطعات با فناوری بالا؛
- برگزاری نمایشگاه های تقاضا محور در شرایط تحریم با هدف اتصال عرضه و تقاضای قطعات خودرو به یکدیگر.
پینوشت:
[۱] دنیای اقتصاد کدخبر: ۸۶۳۹۶۰
انتهای پیام/ تولید و اشتغال
