مسیر اقتصاد/ مقامات دولت آمریکا روز یکشنبه و در آستانه پایان یافتن مهلت معافیت های ۸ کشور چین، هند، ترکیه، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، یونان و ایتالیا، در بیانیه‌ای اعلام کردند که این معافیت‌ها تمدید نخواهد شد.
دولت آمریکا در اردیبهشت ماه سال گذشته به طور یکطرفه از توافق هسته ای با ایران خارج شد و اعلام کرد بعد از ۶ ماه تمامی تحریم های علیه ایران، شامل تحریم خرید نفت از این کشور را باز می گرداند. با فرارسیدن زمان ۶ ماهه، این کشور معافیت هایی محدود را برای ۸ کشور اصلی خریدار نفت ایران در نظر گرفت.
روز یکشنبه دولت آمریکا در بیانیه ای به طور رسمی اعلام کرد که با پایان یافتن این مهلت ۶ ماهه، معافیت ها تمدید نخواهد شد و این کشورها نیز باید خرید نفت خام از ایران را به صفر برسانند.
افزایش قابل توجه قیمت نفت نتیجه عدم تمدید معافیت
این اقدام دولت آمریکا به سرعت در قیمت جهانی نفت اثرگذاشت؛ به طوریکه در روز دوشنبه قیمت نفت برنت با افزایش بیش از ۲ درصدی به بیش از ۷۳ دلار در هر بشکه رسید.
دولت آمریکا در بیانیه رسمی خود اعلام کرده است آمریکا در کنار دو کشور عربستان و امارات و همچنین دیگر متحدین جهانی خود متعهد هستند که عرضه نفت در بازارهای جهانی را افزایش دهند تا کمبود نفت ایران در بازار به افزایش قابل توجه قیمت منجر نگردد.
این درحالیست که تحولات هفته های اخیر از جمله در کشورهای لیبی و سودان نیز یکی دیگر از دلایل کاهش عرضه نفت در بازارهای جهانی بوده است؛ به طوریکه قیمت نفت در سه ماه ابتدایی سال جاری میلادی، در طول بیش از یک دهه اخیر بی سابقه بوده است.
از این رو کارشناسان معتقدند عدم تمدید معافیت خرید نفت ایران در شرایط فعلی بازار نفت، به افزایش قیمت در بازارهای جهانی منجر خواهد شد.
ایران از فرصت تحریم فروش نفت خام استفاده می‌کند؟
در طول سال های اخیر کارشناسان اقتصادی در داخل کشور همواره بر ضرورت کاهش خام‌فروشی و کاهش وابستگی دولت به منابع حاصل از فروش نفت خام تأکید کرده اند. اما دولت ها هیچگاه به سمت کاهش خام‌فروشی و افزایش ظرفیت پالایش و فرآوری نفت خام در داخل کشور حرکت ننموده اند.
از این رو تحریم فروش نفت خام ایران از سوی آمریکا و عدم تمدید معافیت ها در این زمینه، یک فرصت محسوب می شود که به صورت اجباری، ایران را به سمت کاهش خام‌فروشی و افزایش ظرفیت پالایش نفت خام سوق دهد.
اما استفاده از این فرصت نیازمند برنامه ریزی برای توسعه ظرفیت پالایشی و رونق زنجیره تولید محصولات پالایشی و پتروشیمی است؛ که در طول دهه های اخیر مورد غفلت سیاستمداران کشور بوده است.
آزمایشی برای شرکای تجاری ایران
از طرف دیگر اقدام آمریکا در عدم تمدید معافیت های خرید نفت، یک آزمایش برای شرکای تجاری ایران محسوب می‌شود. در واقع این کشورها در این آزمون نشان خواهند داد که به طور کامل به دستورات آمریکا پایبند هستند و یا در برابر آن مقاومت خواهند کرد.
این تصمیم کشورها می تواند در اتخاذ تصمیمات تجاری و افزایش عمق روابط تجاری مورد توجه سیاستگذاران و قانونگذران ایران قرار بگیرد.
در دنیای امروز همه کشورهای جهان شرکای تجاری خود را با توجه به ملاک های سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی انتخاب می‌کنند و برنامه های تجاری و اقتصادی خود را برای تقویت روابط با کشورهای هدف تنظیم می‌کنند؛ از این رو عدم تمدید معافیت خرید نفت ایران، یک فرصت برای شناخت بهتر نحوه تعامل تجاری دیگر کشورها با ایران محسوب می شود.
لزوم تدارک روش های نقل و انتقال پول مستقل از دلار با چین، هند و ترکیه
در بین ۸ کشور دارای معافیت در خرید نفت ایران، ۳ کشور تایوان، یونان و ایتالیا، پیش از این میزان خرید خود را به صفر رسانده بودند و در طول ۶ ماه اخیر نیز از معافیت آمریکا هیچ بهره ای نبردند. همچنین انتظار می رود ۲ کشور ژاپن و کره جنوبی نیز بدون هیچ مقاومتی به طور کامل به قوانین یکجانبه آمریکا پایبند باشند.
اما ۳ کشور چین، هند و ترکیه شرکای اصلی تجاری ایران محسوب می شوند و به همین دلیل انتظار می رود در صورت اقدام فعالانه ایران، در برابر تصمیم آمریکا مقاومت بیشتری داشته باشند. برای این منظور ایران باید با اتخاذ تدابیر مالی خارج از سلطه دلار آمریکا، شرایط را برای تداوم روند تجارت نفت با این کشورها فراهم نماید.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
