به گزارش مسیر اقتصاد وقوع سیل در ایران همزمان با سال نو شمسی آغاز شد. بسیاری از هم میهنان، مجبور به ترک خانه و محل سکونت خود شدند، شهرها و روستاهای بسیاری زیر آب رفتند و بسیاری هنوز هم از آب و گل و لای تخلیه نشده اند. تعداد جان باختگان سیل در سراسر کشور هنوز به طور رسمی اعلام نشده است.
اتفاقات امیدبخش درپی وقوع سیل
اما در عین حال وقوع سیل در ایران با اتفاقات امیدبخش زیادی همراه بود. کشورهای زیادی علی الخصوص هم پیمانان ایران در منطقه از جمله عراق، لبنان، سوریه و فلسطین با سیل زدگان ایران ابراز همدردی کرده و برخی از آنان نیز به جمع آوری کمک های مردمی برای ایرانیان پرداختند.
برای مثال، جنبش نجباء عراق از روز ۱۱ فروردین با برپایی کمپینی تحت عنوان «زیر آتش بودیم و ما را یاری کردید، حالا شما زیر آب هستید و نوبت یاری ما رسیده است»؛ دفاتر نمایندگی خود در استان‌های بغداد، بصره، نجف، کربلا، دیوانیه، دیاله، بابل، میسان، مثنی، ذی‌قار و صلاح الدین را به عنوان مراکز دریافت مساعدات اعلام عمومی کرده است.[۱] مردم لبنان نیز در پویشی اقدام به جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای مردم سیل زده کردند. آن ها با شعار «زیر آتش بودیم، کمکمان کردید، شما گرفتار آب شدید نوبت ما است که کمک کنیم»، این اقدام انسان دوستانه را انجام می‌دهند.[۲]
به علاوه، میزان کمک های مردمی جمع آوری شدهِ، تعداد بی شمار نیروهای داوطلب و جهادی که به سرعت به مناطق سیل زده اعزام شدند و حضور پرشور بسیج، سپاه پاسداران، ارتش، هلال احمر و سایر سازمان های مربوطه در محل حادثه نیز از نقاط امیدبخش این حادثه بود.
تا جایی که منابع مطلع و حاضر در منطقه، مردم و گروه های جهادی را از حضور بدون هماهنگی در این مناطق بازداشته و یکی از مشکلات جدی این مناطق در حال حاضر را، حضور بیش از اندازه نیروهای جهادی و مردمی می دانند؛ چرا که مدیریت همه افراد داوطلب حاضر در محل بحران، کار سخت و پیچیده ای است. در حال حاضر نیروی داوطلب به اندازه کافی وجود دارد و شرایط این مناطق در حال بهبود است.
نکات عبرت آموز از سیل بی سابقه در کشور
باران الهی، رحمت است و ما سال‌ها انتظار چنین بارش‌هایی را البته نه به این شدت داشتیم. نتایج مثبت، دستاوردهای مهم و رحمت‌هایی که این بارش‌ها دارد، قطعاً برای کشور ما بسیار هست و شکی در این نیست و خدای متعال در قرآن کریم اشاره می‌کنند به اینکه همه خوبی‌ها، رحمت‌ها و نعمت‌ها دست خداست و هر چه که بدی به ما یا به یک جامعه می‌رسد، به دست خودمان است. و این خودمان هستیم که می‌بایست جلوی خسارت‌ها و اتفاقات بد و ناگوار را بگیریم.[۳]
با وجود همه نکات امیدبخش، مواردی نیز وجود دارد که یادآور کاستی ها و کم کاری هاست؛ کاستی هایی که اگر نبودند، وقوع سیل می توانست با تلفات و خسارات کمتری همراه باشد. شناسایی دقیق این کاستی ها و عبرت گرفتن از آن ها می تواند راهگشای مردم و مسئولین برای اتفاقات و حوادث احتمالی آینده باشد.
روایت سردار جعفری از جلسه با رهبر معظم انقلاب درباره سیل
رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای نیز در جلسه روز سه شنبه ۱۳/۱/۹۸ با مسئولان کشور به این نکته اشاره نمودند که باران از رحمت خداست و این باران وقتی زیاد ببارد، می تواند موجب وقوع سیل شود؛ اما اگر مدیریت ما و اقدامات قبلی ما درست بوده باشد، این سیل می تواند موجب تلفات و تخریب خانه ها و شهرها نشود. [۴]
سردار جعفری فرمانده سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نیز در پی جلسه با رهبری به نقل از ایشان گفت: «نکته دیگری هم که حضرت آقا اشاره کردند این بود که فرمودند رودخانه یعنی خانه رود و آب به ما می‌گوید که اینجا خانه من است، وقتی شما در خانه من می‌آیید و خانه من را اشغال می‌کنید و در جای من می‌نشینید، پس من هم خانه شما را می‌گیرم. خب درواقع این حوادث اتفاق می‌افتد و آب روی خانه‌ها را تا سقف می‌گیرد و خسارت‌ها و تلفات زیادی را به بار می‌آورد.»[۵]
برخی بی تدبیری های انجام شده از زبان فرمانده سپاه پاسداران
سردار جعفری اشاره کرد: «مثلاً قسمت اصلی شهر پلدختر که بعد از انقلاب توسعه پیدا کرده است، در حاشیه ارتفاع پست نزدیک به رودخانه و تقریباً در مسیر رودخانه است. خب معلوم است که شاید در مسیر رودخانه، ۲۰ سال یا ۳۰ سال بارندگی شدید و سیل نشود، ولی یک بار و در یک لحظه برای ساعاتی یک سیلاب اتفاق می‌افتد و بعد هم تمام می‌شود و می‌رود. ممکن است تا ۲۰ سال دیگر هم سیلی اتفاق نیفتد، ممکن هم هست سال بعد، سیل تکرار شود. خب یک شهری که در چنین موقعیتی در بستر رودخانه بنا شده است، معلوم است که این تلفات را هم می‌دهد.»
وی در ادامه افزود: «در خوزستان نیز باید پیش‌بینی‌هایی برای خروجی رودخانه‌های کرخه و نیسان در رُفَیِّع و سوسنگرد در منطقه هور می‌شد. باید سیل‌بندی‌هایی در منطقه هور پیش‌بینی می‌شد که مانع تخلیه سریع آب کرخه و رودخانه نیسان شود یا اینکه ارتفاع سیل‌بندها افزایش می‌یافت. باید از قبل برای این‌ها فکری اندیشیده می‌شد؛ مثلاً درباره شکستگی یا بلندی و کوتاهی سیل‌بندها باید از قبل تدبیر می‌شد. این موارد، قبلاً قابل پیش‌بینی بوده و متأسفانه انجام نشده است.»
در عمر ۴۰ ساله انقلاب اسلامی چنین مواردی کم نبوده است. در بسیاری موارد مسئولین کم تجربه بودند که اکنون تجربه کسب کرده اند؛ هم دولت ها خبره تر و کارآزموده تر شده اند و هم ملت. برای مثال در پی وقوع زلزله در کرمانشاه بسیاری ظرفیت ها از طرف افراد و گروه های مختلف ایجاد و کشف شد که تا قبل از آن وجود نداشت یا کشف نشده بود. همین ظرفیت ها در سیل نوروز امسال نیز مورد استفاده قرار گرفته است. نکته مهم آن است که بتوان از چنین حوادثی درس گرفت و قبل از وقوع حادثه زیرساخت های لازم را فراهم نمود.
پینوشت:
[۱] پایگاه خبری تحلیلی مسیر اقتصاد، کد مطلب: ۸۶۳۱۰
[۲] خبرگزاری تسنیم، کد مطلب: ۱۹۷۸۳۱۸
[۳] دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، کد مطلب: ۴۲۱۸۸
[۴] دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، کد مطلب: ۴۲۱۸۸
[۵] دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، کد مطلب: ۴۲۱۸۸
انتهای پیام/ فرهنگ و گفتمان
