ثبات سودآوری و حجم سپرده‌ها در «بانک قرض الحسنه سپه»

مسیر اقتصاد/ پس از تصمیم دولت و بانک مرکزی مبنی بر ادغام ۵ بانک خصوصی با بانک سپه، گمانه زنی ها در باب مختصات این بانک جدید همچنان ادامه دارد.

یکی از جدی ترین و مهم ترین پیشنهادها برای نحوه اداره و مدیریت این بانک، تبدیل آن به بزرگترین بانک قرض الحسنه دولتی است. نکته ای که در این زمینه وجود دارد، چگونگی تبدیل شدن این بانک به یک نهاد قرض الحسنه است و امکانپذیری این اقدام است.

یکی از مسائلی که در این زمینه مطرح بوده، این است که اگر بانک سپه به یک بانک قرض الحسنه تبدیل شود، درآمدزایی این بانک چگونه شکل خواهد گرفت و این نهاد، به چه شکل به عنوان یک بنگاه اقتصادی که باری برای دولت ندارد، فعالیت می کند؟

بانک قرض الحسنه سپه چگونه فعالیت می‌کند؟

اگر بانک سپه تبدیل به بانک قرض الحسنه دولتی شود، نرخ سپرده بانکی از این بانک حذف خواهد شد و نظام بانکی، یک قدم به بانکداری بدون ربا نزدیک تر خواهد شد؛ در مقابل نرخ تسهیلات دهی این بانک نیز کاهش یافته و نهایتا به نرخ کارمزد بانکی یعنی ۲ یا ۴ درصد خواهد رسید.

این تغییر نشان می هد در درآمدزایی و سودآوری بانک، تغییر محسوسی ایجاد نخواهد شد. چراکه آنچه مهم است، تفاوت نرخ سود سپرده و نرخ تسهیلات است که با کاهش هر دو، این درآمد می تواند همچنان برای بانک ادامه داشته باشد. در واقع درآمد بانک، در زمانی که نرخ سود تسهیلات و سپرده به ترتیب ۲۶ و ۳۰ درصد است، با زمانی که این دو نرخ ۰ و ۴ درصد است، تفاوتی ندارد.

کاهش هزینه های بانک با حذف سود سپرده

این اقدام، یعنی حذف سود سپرده بانکی و اعطای تسهیلات با کارمزد ۲ یا ۴ درصد، هزینه های بانک را بسیار کاهش می دهد. زیرا یکی از بالاترین هزینه های بانکی، پرداخت سود سالانه ای است که بانک ها برای اعطای سود سپرده مجبور به پرداخت آن هستند و هر جا که برای این امر با کمبود مواجه می شوند، شروع به اضافه برداشت می کنند.

این سوددهی، خود باعث افزایش حجم نقدینگی می شود. لازم به ذکر است یکی از عمده دلایل رشد نقدینگی در سال های گذشته، سود بالای بانکی بوده است که منجر به تورم ترازنامه بانک ها شده است. لذا با صفر کردن سود سپرده ها، عمده ترین هزینه بانک ها حذف خواهد شد.

عدم تغییر در حجم سپرده ها با قرض الحسنه شدن بانک سپه

هرچند بخشی از سپرده گذاران بانکی، برای دریافت سود بانکی سپرده گذاری می کنند و لذا با کاهش سود، سپرده ها نیز ممکن است کاهش یابد؛ اما در صورتی که شرایط اعطای تسهیلات به سپرده گذاران شخصی و شرکتی جذاب باشد، این مسئله مدیریت و تعدیل خواهد شد.

بخش قابل توجهی از شرکت ها و سرمایه گذاران وجود دارند که حاضر هستند سپرده در بانک بگذارند و به ازای آن، تسهیلات ارزان قیمت و با سود پایین دریافت کنند. تجربه برخی از بانک های قرض الحسنه از جمله بانک قرض الحسنه رسالت این مهم را تایید می کند.

لذا اینجا یک trade-off در حجم سپرده های بانکی صورت می گیرد که باعث می شود کسانی که صرفا سود بانکی برایشان مهم است، سپرده ها را به جای دیگر منتقل کنند، اما کسانی که تسهیلات ارزان قیمت برایشان مهم است، سپرده هایشان را به این بانک بیاورند. لذا لزوما نمی توان گفت که حجم سپرده های بانکی با این بده بستان کاهش می یابد و امکان افزایش آن نیز وجود دارد.

با لحاظ کردن دو ملاحظه بالا، قرض الحسنه شدن بانک سپه محلی از اعراب ندارد و چه بسا باعث بالاتر شدن کارایی نظام بانکی خواهد شد.

انتهای پیام/ نظام مالی