به گزارش مسیر اقتصاد در میان کسانی که اقتصاد ایران را پایش می‌کنند، بر کسی پوشیده نیست که مهمترین شریک تجاری ایران کشور عراق است.
برخی از دلایل اهمیت اقتصادی عراق برای ایران در ادامه فهرست شده‌اند:
- عراق در میان شرکای تجاری کشور، بیشترین کالا را از ایران می‌خرد
- عراق با ارزش افزوده‌ترین کالاها را از ایران می‌خرد
- عراق بیشترین کالاهای اشتغال‌زا را از ایران می‌خرد
- عراق بزرگترین بازار برای خدمات فنی و مهندسی ایران است
- عراق ظرفیت بالایی برای توسعه صادرات غیرنفتی ایران دارد
- عراق منابع مالی زیادی برای خرید کالا و خدمات از ایران دارد
- عراق بیشترین گاز و برق را از ایران می‌خرد
تلاش آمریکا برای تضعیف روابط اقتصادی ایران و عراق
نقش بی بدیلی که عراق در کاهش تاثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران دارد، سبب شده است که آمریکایی‌ها تلاش زیادی برای مختل کردن روند همکاری‌های دو کشور به عمل آورند.
اقدامات آمریکا در تضعیف روابط اقتصادی ایران و عراق را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد. دسته اول، اقداماتی است که آمریکا برای انجام آن ها یک اهرم فشار در اختیار دارد و دسته دوم اقداماتی است که آمریکا در انجام آن ها اهرم فشاری در اختیار ندارد و تنها می‌تواند از طریق تطمیع و کارهایی از این قبیل، موفق به انجام آن ها شود.
مهمترین اقدام آمریکا از دسته اول، ایجاد اختلال در جریان نقل و انتقال پول میان ایران و عراق است؛ زیرا این کشور به دلیل سلطه بر بسترهای قدیمی نقل و انتقال پول که میان بانک‌ها رایج است، می‌تواند بانک مرکزی عراق را تهدید نموده و آن را از همکاری با ایران منع کند.
این مسئله مشکلاتی را از قبیل بلوکه شدن پول گاز و برق ایران در عراق و همچنین بسته شدن حساب بسیاری از شرکت های ایرانی حاضر در عراق پدید آورده است.
اما کنترل آمریکا تنها بر جریان دلار حاکم است و امکان نقل و انتقال سایر ارزها وجود دارد. عراق حتی آمادگی خود را برای تسویه به دینار اعلام کرده است. بستر مناسب انجام این کار باید توسط بانک مرکزی ایران و عراق تعیین و اجرا شود.
سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های مشترک در عراق با مطالبات ایران
به گفته بسیاری از مقامات ایرانی مسئول در حوزه روابط اقتصادی با عراق، مطالبات برقی و گازی ایران از عراق می‌تواند منبع بسیار خوبی برای صدور ضمانتنامه‌های بانکی و گرفتن پروژه‌های زیرساختی توسط شرکت های ایرانی باشد. همچنین از این منابع می‌توان برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک و تاسیس برخی صنایع در عراق استفاده کرد که در دراز مدت برای ایران بسیار سودآور است.
بنابراین امکان استفاده از مطالبات ایران در عراق و همچنین مراوده شرکت های ایرانی با بانک های عراق به ارزی غیر از دلار وجود دارد و ایران می‌تواند به مراودات خود با عراق ادامه دهد.
دسته دوم از اقدامات آمریکا برای تضعیف پیوند ایران و عراق
آمریکا که تحریم‌های بانکی را در ایجاد فشار بر ایران ناکارآمد می‌بیند، به اقداماتی از قبیل پیشنهاد سرمایه‌گذاری و تاسیس زیرساخت های مورد نیاز عراق برای این کشور روی آورده است. ورود شرکت جنرال الکتریک آمریکا به عراق برای گرفتن بازار صنعت برق عراق از دست ایران، در همین راستا است.
با این حال، خوشبختانه در اینجا دست برتر با ایران است. به گفته مسئولین و فعالان اقتصادی که از نزدیک با اوضاع عراق آشنا هستند، هیچ کشوری مانند ایران قابلیت تامین نیازها و زیرساخت های عراق را ندارد. اظهارات دکتر عباس علی آبادی مدیرعامل گروه مپنا و همچنین دکتر سید حمید حسینی دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق در کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس این ادعا را تصدیق می‌کند.[۱] [۲]
با مسئولین عراقی به زبان عدد و رقم صحبت کنید
اما نکته بسیار مهم آن است که با توجه به تجربه کم کشور عراق در تجارت نوین و فعالیت های اساسی اقتصادی و همچنین ضعف این کشور به لحاظ نیروی انسانی آموزش دیده و با تجربه، لازم است که مزیت دار بودن طرح‌ها و پیشنهادات ایران برای این کشور به زبان آمار و ارقام به مقامات عراقی ارائه شود.
عراق در حوزه اطلاعات ضعف زیادی دارد و لازم است که ارزیابی نتایج طرح‌های پیشنهادی علاوه بر ایران، برای عراق نیز سنجیده شود و با عدد و رقم به مقامات این کشور ارائه گردد. در واقع مقامات عراق باید نسبت به سودآور بودن پیشنهادات ایران اقناع شوند.
بنابراین توصیه می‌شود مسئولین محترم از جمله آقای ظریف وزیر امور خارجه، در سفر به عراق که امروز انجام خواهد شد، ضمن ارائه پیشنهادات روشن برای برقراری جریان نقل و انتقال پول، طرح‌ها و پروژه‌های مطلوب را همراه با ارزیابی پیامدهای آن بر اقتصاد عراق به مقامات این کشور ارائه نمایند.
پینوشت:
[۱] مسیر اقتصاد؛ شناسه خبر: ۷۶۲۴۷
[۲] مسیر اقتصاد؛ شناسه خبر: ۷۶۵۳۳
انتهای پیام/ تجارت و ارز
