آمار و اطلاعات دقیقی از درآمدهای صنعت حمل‌ونقل هوایی و نقش آن در اقتصاد کشور در دست نیست، اما با توجه به اعداد و ارقام جهانی می‌توان برآورد کرد که به طور میانگین، می‌بایست حدود ۳ تا ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را صنعت حمل و نقل هوایی و هوانوردی تشکیل دهد.
این رقم با توجه به اقتصاد کشور چیزی در حدود ۱۵ میلیارد دلار معادل ۵۰ هزار میلیارد تومان است که اعداد و ارقام برآوردشده برای صنعت هوایی کشور، بسیار کمتر از این رقم است. ایران به دلیل موقعیت استراتژیک خود در چهارراه کریدوری جهان قرار گرفته و عبور مهم‌ترین کریدورهای دنیا، ویژگی خاصی در ترانزیت برای ایران ایجاد کرده است؛ برای انتقال هر کالایی از هر گوشه دنیا به هر گوشه دیگر، یکی از مسیرهای اصلی عبور از ایران است.
بر اساس آمار و ارقام، مجموع مسافران بین‌المللی فرودگاه‌های بین‌المللی کشور در سال ۱۳۹۳ معادل ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار مسافر بوده که سهم فرودگاه امام خمینی (ره) به عنوان بزرگ‌ترین فرودگاه بین‌المللی کشور، حدود ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار مسافر بوده است.
از کل مسافران خارجی، تعداد مسافران اعزام شده به حج و عتبات عالیات حدود ۳۵ درصد از مجموع مسافران بین‌المللی کشور را تشکیل می‌دهند که با کسر این تعداد از مسافران، مجموع مسافران بین‌المللی به سایر مقاصد به حدود ۷ میلیون مسافر تقلیل می‌یابد. با اینکه تعداد مسافران بین‌المللی ایران قابل مقایسه با برخی کشورهای منطقه نیست، اما در همین بازار ۱۰ میلیون نفری کل سهم جابجایی نصیب شرکت‌های ایرانی نشده است.
در مسیرهای پُرتردد بین‌المللی ایران، ۳۵ نفر از ۱۰۰ نفر مسافر بین‌المللی، به مقاصدی چون دبی، استانبول و دوحه سفر نموده‌اند. از آنجایی که این فرودگاه‌ها نقاط ترانزیت برای مسافران مسیرهای دیگر به حساب می‌آیند، می‌توان گفت که درصد بالایی از این مسافران به قصد ادامه مسیر به مقصد نهایی خود از یکی از این فرودگاه‌های هاب و از طریق خطوط هوایی فعال این کشورها، به این کشورها سفر می نمایند و یا از این کشورها به مقصد ایران جابجا می‌شوند.
این مهم در حالی اتفاق می‌افتد که در حقیقت هیچ یک از خطوط هوایی داخلی کشورمان، به قاره آمریکا و یا استرالیا به طور مستقیم پرواز نداشته و بسیاری از مسافران عازم این مقاصد، با انتقال به هاب‌های منطقه شامل دبی، استانبول و دوحه نسبت به ترانزیت به سمت مقصد مورد نظر خود اقدام می‌نمایند.
در زمینه پروازهای عبوری هم بیش از یک سال است که متوسط روزانه این پروازها (حدود ۴۰۰ پرواز تا سال ۹۳) به دلیل تحولات منطقه، جنگ اوکراین و سقوط هواپیمای مالزی، با رشد ۹۳درصدی، به متوسط ۹۰۰ پرواز روزانه رسیده است. پروازهای عبوری با درآمد ۴۰۰ میلیارد تومانی در سال ۹۳ می‌توانند یکی از جایگزین‌های کشور در حرکت به سمت اقتصاد غیرنفتی باشند. اما نکته حائز اهمیت، حفظ و ثبات میزان پروازهای عبوری است و باید راهکاری اندیشید که علاوه بر حفظ پروازهای عبوری، سایر شرکت‌های هواپیمایی برای عبور از هوای ایران ترغیب شوند.
یکی از راهکارهایی که کشورها برای افزایش خدمات‌رسانی خود می توانند در این زمینه به کار گیرند، ارائه آزادی‌های پرواز است که در یادداشت بعدی به آن اشاره خواهد شد.
