به گزارش مسیر اقتصاد روز دوشنبه شرکت کامیون سازی سوئدی ولوو به طور رسمی اعلام کرد که در پی تحریم های آمریکا تمام فعالیت های خود در ایران را متوقف می کند.[۱] به این ترتیب این شرکت نیز به جمع شرکت های متعدد اروپایی پیوست که از زمان خروج آمریکا از توافق هسته ای، ایران را ترک کرده اند.
پیش از این شرکت های اروپایی دیگری همچون توتال، پژو و رنو اعلام کرده بودند که فعالیت های خود در ایران را متوقف خواهند کرد. دیگر خودروساز اروپایی یعنی فولکس واگن آلمان نیز هفته گذشته و بعد از هفته ها چانه زنی با مقامات آمریکایی، به منظور اخذ مجوز همکاری با ایران، به طور رسمی اعلام کرد تسلیم تحریم های آمریکا می شود و به فعالیت های خود در ایران پایان می دهد.[۲]
تحریم های مالی آمریکا دلیل اصلی خروج شرکت ها از ایران
سخنگوی شرکت خودروسازی ولوو به طور صریح گفته است که به دلیل تحریم های آمریکا، نظام بانکی ایران توان مشارکت در مبادلات مالی بین المللی را ندارد و به همین دلیل در حال حاضر نمی توانیم در ازای صادرات قطعه به ایران پولی دریافت کنیم و مجبور به ترک ایران هستیم.
در واقع می توان گفت دلیل اصلی تمامی شرکت های اروپایی در عدم همکاری با ایران، امکان رصد معاملات آن ها از سوی آمریکا و ایجاد مشکلاتی در این زمینه بوده است. علاوه بر این اغلب این شرکت های بزرگ فعالیت های گسترده ای در آمریکا دارند و عدم پایبندی به تحریم های آمریکا می تواند عواقب نامطلوبی در بازار بزرگ این کشور برای آن ها درپی داشته باشد.
شرکت های اروپایی به تعهدات خود عمل نکرده اند
اولین نکته ای که درخصوص خروج پی در پی شرکت های اروپایی از ایران حائز اهمیت است، عدم اجرای تعهدات موجود در قراردادهای دوجانبه با شرکت های ایرانی از سوی آن هاست. در اغلب موارد شرکت های اروپایی درحالی ایران را ترک می کنند که قراردادهای خود با طرف های ایرانی را نیمه کاره رها کرده اند و به بهانه تحریم ها از عمل به تعهدات سر باز زده اند.
به طور خاص شرکت ولوو به ساخت ۵ هزار دستگاه کامیون به طور مشترک با شرکت سایپادیزل متعهد شده بود درحالیکه در طول سال گذشته تنها ۳۵۰۰ دستگاه از کامیون ها ساخته شده است و قرارداد نیمه کاره رها شده است.
شرکت های ایرانی توجهی به آوردن بندهای ضد تحریمی در قراردادها نداشته اند
انتظار می رفت در قراردادهایی که پس از اجرایی شدن برجام، بین شرکت های ایرانی و شرکت های خارجی منعقد می شود، بندهای ضد تحریمی لحاظ شود تا از خروج یکباره آن ها جلوگیری به عمل آید و یا در صورت عدم اجرای تعهدات، از آن ها غرامت گرفته شود.
اما به نظر می رسد با وجود تجربه سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ که به موجب تحریم ها، بسیاری از شرکت های غربی بدون عمل به تعهداتشان ایران را ترک کردند، مسئولین شرکت های ایرانی، با وجود هشدارهای متعدد، توجهی به آوردن به بندهای ضد تحریمی در قرارداد با شرکت های خارجی نداشته اند.
در صورتی که اگر بندهای ضد تحریمی در قراردادها در نظر گرفته می شد، شرکت های خارجی یا بعد از اجرای تعهدات از ایران خارج می شدند و یا دست کم غرامت عدم اجرای تعهداتشان را پرداخت می کردند.
اقدامات بینتیجه اتحادیه اروپا در حمایت از تجارت با ایران
علاوه بر این خروج شرکت های اروپایی از ایران در حالی رخ می دهد که در طول ماه های اخیر و بعد از خروج آمریکا از برجام، مقامات اتحادیه اروپا تلاش کرده اند شرایط را برای تداوم تجارت با طرف های ایرانی فراهم نمایند. در این مدت بارها مقامات ایرانی و اروپایی بر سر جزئیات ادامه همکاری در قالب برجام به مذاکره پرداخته اند و حتی بسته هایی نیز از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده است.
اما خروج پی درپی شرکت های اروپایی از ایران نشان می دهد که تلاش های اتحادیه اروپا برای محافظت از تجارت شرکت های اروپایی با ایران، هیچ فایده ای تاکنون نداشته است؛ چراکه آمریکا قادر است هر تراکنش بانکی آن ها را رصد کند و در صورت نیاز آن ها را جریمه مالی نموده و یا از انجام تراکنش ها جلوگیری نماید.
لذا ضروری است ایران جهت ادامه فعالیت های تجاری خود، بیش از آنکه در انتظار تصمیم و اقدام اتحادیه اروپا باشد، اقداماتی به منظور افزایش مقاوم سازی اقتصاد در دستور کار قرار دهد.
پینوشت:
[۱] رویترز yon.ir/Zm83f
[۲] راشاتودی yon.ir/b709n
انتهای پیام/ تجارت و ارز
