به گزارش مسیر اقتصاد آمارها نشان می‌دهد که عمده پول خرید خارجی مردم افغانستان، در جیب تولیدکنندگان ایرانی سرازیر می‌شود. در واقع ایران یکی از شرکای بزرگ تجاری افغانستان است و این کشور، محصولات متعددی از ایران وارد می کند.
در این شرایط، به نفع ایران است که تا حد امکان به رشد و توسعه افغانستان کمک کند و زمینه را برای افزایش روابط تجاری و اقتصادی فراهم نماید.
بیشترین واردات افغانستان از مبدا ایران صورت می‌گیرد
مطابق آمار مرکز تجارت جهانی[۱]، ایران نخستین مبدا واردات افغانستان در چند سال گذشته بوده است. حجم صادرات کالا از به این کشور در سال ۲۰۱۷ برابر ۵.۲ میلیارد دلار بوده است که ۲.۴۵ میلیارد دلار آن از مبدا ایران صورت گرفته است. هر چند بنا به دلایلی، آمار مرکز تجارت جهانی در کالاهای غیرنفتی در بسیاری از مواقع کمتر از آمار گمرک ایران است، اما با این وجود، داده‌های این مرکز نشان می‌دهد که ایران مبدا اصلی واردات افغانستان بوده است. اهمیت این مسئله زمانی روشن تر می‌شود که توجه داشته باشیم افغانستان از سمت شرق با کشور چین هم مرز است.
نخستین و ساده‌ترین نتیجه ای که می‌توان از این واقعیت گرفت این است که بیشترین سود افزایش درآمد مردم افغانستان به جیب صادرکنندگان ایرانی سرازیر می‌شود.
افغانستان از مهمترین مقاصد صادرات غیرنفتی ایران است
مطابق آمار گمرک، ایران در سال گذشته ۲.۸ میلیارد دلار کالای غیرنفتی به افغانستان صادر کرده است که در مقایسه با سایر شرکای تجاری ایران، رقم بزرگی محسوب می‌شود. اگرچه افغانستان ششمین مقصد صادرات کالاهای ایرانی است اما باید توجه داشت که با در نظر گرفتن ارزش افزوده کالاها، اهمیت این کشور برای ما به مراتب بیشتر از برخی شرکای دیگر تجاری ایران است.
افغانستان از لحاظ قیمت کالاهای صادر شده در بین ۱۰ مقصد عمده صادرات غیر نفتی ایران، پس از عراق جایگاه دوم را دارد. در نمودار زیر متوسط قیمت کالاهای صادر شده به ۱۰ مقصد عمده نشان داده شده است:
البته متوسط قیمت کالاها به تنهایی نمی‌تواند اهمیت آنها را نشان دهد. مثلا صادرات محصولات سود آوری مانند سیمان که به نسبت سایر کالاها قیمت بسیار پائینی دارد، تاثیر زیادی بر کاهش رقم قیمت کالاهای صادر شده دارد. بنابراین لازم است به صورت جزئی تر به اقلام صادر شده به این کشور توجه کرد.
تنوع بالای محصولات صادرشده از ایران به افغانستان
تنوع کالاهای صادرشده به افغانستان بر مبنای کد تعرفه ۸ رقمی برابر ۱۸۰۰ قلم کالا بوده که مبلغ صادرات در ۲۷۶ قلم آن بیش از ۱ میلیون دلار بوده است. همچنین ارقام صادرات به غیر از روغنهای سبک، پراکندگی زیادی ندارند و بیشتر سهم صادرات کالا مربوط به کالاهای خاص نبوده است.
در نمودار زیر یک دسته بندی از کالاهای صادر شده به افغانستان نشان داده شده است:
بنابراین همانطور که مشاهده می‌شود، کالاهایی به افغانستان صادر شده است که بعضا امکان صادرات آنها به کشورهای دیگر به سختی وجود دارد. لذا به نفع ایران است که افغانستان از نظر اقتصادی رشد پیدا کند.
افغانستان دروازه ورود ایران به آسیای مرکزی
این کشور از سمت شرق با تاجیکستان و منطقه کشمیر هم مرز است که مردم این مناطق قرابت فرهنگی و دینی زیادی با ایران دارند؛ این مسئله می‌تواند از نظر صادرات اهمیت بالایی داشته باشد.
همچنین روابط راهبردی با افغانستان می‌تواند مرزهای ایران را عملا تا چین برساند. کوتاهی ایران در ایجاد ارتباط مستحکم با افغانستان، پای رقبای ایران را به این کشور باز خواهد کرد و دست ایران از سرمایه‌های انسانی و طبیعی این کشور کوتاه خواهد شد.
ظرفیت بزرگ افغانستان برای تولید و صادرات محصولات ایرانی
اکنون که با روی کار آمدن دولت جدید در پاکستان، احتمال بهبود روابط تجاری دو کشور و اجازه پاکستان برای دسترسی هند به بازار افغانستان از طریق خاک این کشور قوت گرفته است، ایران باید بیش از پیش به فکر تثبیت و گسترش بازار خود در افغانستان باشد و از ظرفیت بزرگ این کشور برای تولید و صادرات محصولات ایرانی استفاده کند.
به همین جهت ضروری است دولت تسهیلاتی برای انتقال سرریز صنایع کشور به افغانستان فراهم کند، به واردکنندگان افغانستانی وام ریالی بدهد و از اقداماتی چون ممنوعیت صادرات پیاز زعفران به افغانستان صرف نظر نماید.
پینوشت:
[۱] آمار این مرکز در سایت تریدمپ درج می گردد
انتهای پیام/ تجارت و ارز
