به گزارش مسیر اقتصاد سازمان تجارت جهانی از سال ۱۹۹۴ و به منظور رهبری نظام نوین تجارت جهانی راه اندازی شد. از زمان شروع به کار این سازمان یکی از اصلی ترین وظایف آن رسیدگی به اختلافات تجاری بین کشورهای عضو بوده است تا بتواند محیطی با ثبات را در عرصه تجارت خارجی فراهم نماید.
در این مدت روسای جمهور آمریکا به وضوح از قدرت گرفتن این سازمان حمایت کرده اند و وجود آن را برای ثبات عرصه تجارت جهانی ضروری دانسته اند.
اما دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به تازگی در مصاحبه ای از احتمال خروج این کشور از سازمان تجارت جهانی سخن گفته است. رئیس جمهور آمریکا معتقد است در حال حاضر قوانین، رویه ها و ساختار سازمان تجارت جهانی به گونه ای است که منافع آمریکا را آنطور که شایسته است تأمین نمی کند و بنابراین در صورتی که این سازمان در آینده نزدیک با تحول اساسی روبه رو نشود، آمریکا چاره ای جز خارج شدن از آن ندارد.
صدور حکم علیه آمریکا مشکل بزرگ این کشور با WTO
یکی از انتقادات مهم آمریکا به سازمان تجارت جهانی نحوه رسیدگی به شکایت های تجاری دیگر کشورها علیه آمریکا در این سازمان است.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز در این راستا گفته است: «آمریکا به ندرت در شکایت های مطرح شده در سازمان تجارت جهانی پیروز می شود. تنها از سال قبل بود که مقداری روند تغییر کرد و در برخی پرونده ها حکم به سود آمریکا صادر شد. میدانید چرا؟ چون از آن زمان من تهدید کردم که اگر وضعیت تغییر نکند، آمریکا از این سازمان بیرون خواهد رفت.»
سیاست های گسترده حمایتی آمریکا دلیل اصلی طرح شکایت ها در WTO
آمریکا در طول سال های اخیر همواره اقداماتی را به منظور محدودیت واردات و حمایت از تولید داخلی در دستور کار قرار داده است و این مسئله مورد اعتراض دیگر کشورهای جهان واقع شده است. اما در برخی از این موارد که سازمان تجارت جهانی حکم به محکومیت آمریکا صادر کرده است، مقامات این کشور حکم این سازمان را منصفانه ندانسته اند.
روند اعمال سیاست های حمایتی از سوی دولت آمریکا به طور خاص در طول ماه های اخیر شدت گرفته است و شکایت های بیشتری علیه این کشور در سازمان تجارت جهانی مطرح شده است.
در واقع می توان گفت دلیل اصلی اینکه تعداد قابل توجهی از شکایت های مطرح شده در سازمان تجارت جهانی، علیه کشور آمریکا طرح شده است، فعالیت قابل توجه دولت این کشور در راستای حمایت از تولید داخلی در برابر واردات بوده است که گرچه در ماه های اخیر شدت گرفته است اما سابقه ای طولانی دارد.
آمریکا پیروز رسیدگی به شکایت ها در سازمان تجارت جهانی
اما با وجود انتقادات گسترده مقامات آمریکایی از بخش رسیدگی به شکایت ها در سازمان تجارت جهانی، داده های این بخش نشان می دهد کشور آمریکا در طول سال های اخیر وضعیت بهتری در مقایسه با میانگین کشورهای عضو این سازمان داد.
از سال ۱۹۹۴ که سازمان تجارت جهانی راه انداری شده است، ۵۴ شکایت از سوی آمریکا علیه دیگر کشورهای جهان مطرح شده است که در ۴۹ مورد آن ها، یعنی ۹۱ درصد پرونده ها، سازمان تجارت جهانی دست کم در بخشی از اعتراض آمریکا را وارد دانسته است. در مقابل از ۸۰ پرونده ای که در این مدت علیه آمریکا مطرح شده است، سازمان تجارت جهانی در ۶۹ مورد، یعنی ۸۶ درصد پرونده ها، دست کم بخشی از اعتراض دیگر کشورها را وارد ندانسته است.
بر اساس این اطلاعات چه در بخش شکایت هایی که آمریکا علیه دیگر کشورهای جهان مطرح نموده است و چه در بخش شکایت هایی که علیه آمریکا مطرح شده است، وضعیت این کشور از میانگین کشورهای عضو بهتر است.
شکایت های دیگر کشورها مستدل تر از آمریکاست
کشورهای جهان عمدتا بعد از جمع آوری مستندات کافی اقدام به طرح شکایت در سازمان تجارت جهانی می کنند و از این رو به طور طبیعی انتظار می رود در اغلب پرونده ها، کشورهای شکایت کننده پیروز شوند.
در حالیکه در مورد دولت آمریکا، خصوصا در ماه های اخیر این مسئله صادق نیست. هر کشوری که بعد از جمع آوری مستندات کافی علیه دولت آمریکا به سازمان تجارت جهانی شکایت کرده است، در اغلب موارد بعد از زمان کوتاهی مورد شکایت متقابل آمریکا واقع شده است. در واقع دولت آمریکا بدون اینکه زمان مناسبی را صرف جمع آوری اطلاعات از کشورهای مختلف نماید و مستندات کافی را جمع آوری نماید، از دیگر کشورهای جهان شکایت کرده است و این مسئله در طول ماه های اخیر تشدید شده است.
بنابراین آمریکا درحالی در حدود ۹۰ درصد پرونده ها در سازمان تجارت جهانی به پیروزی نسبی دست یافته است که شکایت های این کشور عمدتا از مستندات کمتری برخوردار بوده اند.
منبع: بلومبرگ
