به گزارش مسیر اقتصاد دیدگاه سنتی و سطحی عرف جامعه مبتنی بر آن است که افزایش مالیات بر عایدی سرمایه ممکن است به شرکت ها و فعالان اقتصادی آسیب بزند. درحالیکه این تصور صحیح نیست و بنابراین لازم است این دیدگاه مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد.
برخی از سرمایه گذاران و شرکت ها در حالی که از مزایای مالیات بر عایدی سرمایه مانند امکان افزایش جذب سرمایه سود می برند، از پرداخت این نوع مالیات اکراه دارند. در حالی که این نوع مالیات موجب افزایش جذب سرمایه برای شرکت ها و سرمایه گذاران شده است.
بعضی از اقتصاددانان و سیاست گذاران نیز فکر می کنند که افزایش نرخ مالیات بر عایدی سرمایه، مانع رشد اقتصادی می شود.
دیدگاه نادرست از تاثیرات مالیات بر عایدی سرمایه
رابطه بین مالیات بر عایدی سرمایه، سرمایه گذار و شرکت ها که به نام «مالیات سرمایه داری» شناخته می شود، ساده انگاشته شده است. به طور مثال هنگامی که نرخ مالیات بر عایدی سرمایه از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش پیدا می کند، بخش بزرگتری از سود سرمایه گذاران به سمت دولت انتقال پیدا می کند که جریان نقدینگی (سرمایه در گردش) مورد انتظار سرمایه گذاران را کاهش می دهد. برای جبران این کاهش، سرمایه گذاران (سهامداران) نرخ بالاتری از سود انتظاری را از شرکت ها تقاضا می کنند. با این حال این امر بار فزاینده ای بر دوش شرکت ها برای تامین نرخ بالاتر می گذارد و به همین دلیل برخی شرکت ها هنگام افزایش نرخ مالیات بر عایدی سرمایه به طور کاملا غلط و از روی ناآگاهی ابراز نارضایتی می کنند.
اما این رابطه به سادگی سخن پیش گفته نیست. بلکه این سوال مطرح است که آیا افزایش مالیات بر عایدی سرمایه به سود شرکت ها نیست؟ کلر وانگ[۱]، استادیار اطلاعات حسابداری و مدیریت در مدرسه کلوگ، همراه با لوسی هیل[۲] و استفانی سایک[۳] از دانشکده وارتون دانشگاه پنسیلوانیا، این سوال را با تحلیل یک مجموعه داده جهانی از نرخ مالیات بر عایدی سرمایه و بازده مورد انتظار بررسی کردند.
وانگ توضیح میدهد: «اگر مرجع مالیاتی تصمیم بگیرد که نرخ مالیات بر عایدی سرمایه را افزایش دهد، شرکتها خواهند گفت این افزایش به توانایی ما برای افزایش جذب سرمایه خارجی آسیب خواهد رساند. به این دلیل که سرمایه گذاران فردی خواستار بازده بیشتری از ما خواهند شد. ما نشان میدهیم که در وضعیت های مشخصی، این نوع استدلال صحت ندارد.»
کاهش ریسک و نوسانات بهترین هدیه CGT به فعالان اقتصادی است
معمولا در تجارت و کسب و کار ضربه ناشی از مالیات متوجه سرمایه در گردش سرمایه گذاران می شود. این اثر شهودی و آشکاری است که به راحتی دیده می شود.
اما به نکته ای ظریف در این میان کمتر توجه می شود که وانگ و همکارش به آن «اثر ریسک» می گویند. اثر ریسک نشان می دهد که چگونه نرخ بالای مالیات بر عایدی سرمایه باعث می شود که تحت سازو کاری ریسک ذاتی جریان نقدینگی (سرمایه در گردش) شرکت ها توسط دولت جذب شده و پوشش داده شود.
مالیات بر عایدی سرمایه با کاهش نوسانات، سرمایه گذاری را جذاب می کند
به طور مثال به عنوان یک سرمایه گذار در بورس، افراد به طور معمول به جریان نقدی از نظر سود سهام و یا ارزش سهام هنگام فروش توجه دارند. همچنین آن ها به تغییرات در جریان نقدی و در ارزش سهام و نوسانات و بالا و پایین شدن آن به اندازه ارزش سهام اهمیت می دهند. این موضوع همان اثر ریسک است.
درست است که مالیات بر عایدی سرمایه جریان نقدی را کاهش می دهد اما با کاهش تغییرات جریان های نقدی، ریسک و خطر سرمایه گذار (سهام دار) نیز کاهش می یابد. سازو کار بدین گونه است که درست است که دولت مقداری مالیات دریافت می کند اما این مالیات موجب می شود تا با کاهش نوسانات در ارزش دارایی، ریسک و خطر معاملات کاهش یابد و جذب سرمایه افزایش می یابد.
مزیت واقعی و بزرگ مالیات بر عایدی سرمایه برای دارایی های با ارزش مانند مسکن
در برخی از شرایط تاثیر پوشش دهی ریسک توسط مالیات بر عایدی سرمایه با کنترل نوسانات، یک مزیت واقعی محسوب می شود. یکی از این شرایط زمانی است که سرمایه گذاران ریسکهای بزرگتری را متحمل میشوند زیرا شرکتها در معرض ریسکهای سیستماتیک قرار دارند که نمیتوانند تنوع داشته باشند. به طور مثال ریسک سرمایه گذاری در بازار مسکن به علت بالا بودن ارزش مسکن و اساسی بودن آن بسیار بالاست. اگر یک پورتفولیو از سهام و یا مسکن با ریسک سیستماتیک بالا وجود دارد که نمیتوان از شر آن خلاص شد، مالیات بر عایدی سرمایه با کاهش نوسانات و جذب ریسک سیستماتیک، ارزش بیشتری برای شما تولید می کند.
رابطه مثبت بین CGT و بازدهی سرمایه
این نتیجه در یک مجموعه داده از مقادیر مالیات بر عایدی سرمایه و درآمد مورد انتظار از بیش از ۲۵ هزار شرکت از ۲۶ کشور بین سال های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۴ بدست آمد. طبق این پژوهش، برای شرکت هایی که دارای ریسک سیستماتیک بالا هستند و یا در طول دوره زمانی که حق بیمه ریسک بازار بالا بود یا نرخ بدون ریسک در سرمایه گذاری مانند اوراق قرضه خزانه داری کم بود، پژوهشگران دریافتند که رابطه مثبت بین مالیات بر عایدی سرمایه و بازده مورد انتظار وجود دارد.
نوسانات کمتر، جذابیت سرمایه گذاری را بالا می برد
در این شرایط، افزایش نرخ مالیات بر عایدی سرمایه تاثیر ضعیفی بر میزان دشواری جمعآوری پول از سرمایه گذاران برای شرکتها دارد. حتی میتوان به این نتیجه رسید که افزایش در نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در واقع باعث میشود بنگاه های خاصی برای سرمایه گذاران جذابیت بیشتری پیدا کنند. به عنوان مثال، هنگامی که هزینههای تحمل ریسک بالا است، سرمایه گذاران مایل به مبادله و تجارت با شرکت هایی هستند که نوسانات کمتری در آنها وجود دارد.
قابلیت بالای CGT برای نیل به اهداف مختلف
باید گفت که مالیات بر عایدی سرمایه صرفا ابزاری ساده برای کسب سود و درآمد توسط دولت نیست، بلکه این نوع مالیات قابلیت بسیاری مانند شماره گیری با یک دستگاه تلفن برای پیگیری مقاصد مختلف است. این مالیات می تواند در جهت مخالف گمان بسیاری از افراد، باعث رشد اقتصادی شود. برای دولت و قانونگذاران که عملاً بر نرخ مالیات تاثیر میگذارند، ضروری است تا از اینکه چگونه مالیات بر عایدی سرمایه روی سرمایهگذاری تاثیر میگذارد، درک بهتری داشته باشند تا سیاست گذاری به خوبی انجام شود.
امید است چارچوب ایجاد شده و استدلالات گفته شده به خوبی درک عرفی نادرست از نحوه تاثیر مالیات بر عایدی سرمایه را اصلاح نماید.
پینوشت:
منبع: Kellog Insite
[۱] Clare Wang
[۲] Luzi Hail
[۳] Stephanie Sikes