به گزارش مسیر اقتصاد رشد فزاینده قیمت مسکن در ماه‌های گذشته منجر به کاهش قدرت خرید اکثر متقاضیان مصرفی در این بازار شده است. کارشناسان این حوزه دلیل اصلی شوک‌های یک‌باره و افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها را ناشی از ورود سوداگران به بازار مسکن می‌دانند.
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که اعمال مالیات بر عایدی سرمایه در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان توانسته مانع ثروت بادآورده برای سوداگران شود و از نوسانات قیمت و ایجاد تورم در بازارهای سرمایه‌ای مانند مسکن و دیگر بازارها جلوگیری کند.
بر این اساس و با توجه به عزم مجلس جهت تصویب این پایه مالیاتی، در ماه‌های اخیر مسئولین وزارت راه و شهرسازی دیدگاه‌ها و نظرات خود را در رابطه با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه از حوزه املاک و مستغلات در رسانه‌ها بیان کرده‌اند که در ذیل به آن‌ها اشاره می‌شود.
کنترل سوداگری در بخش مسکن با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه
سید شهرام اجتهادی مشاور وزیر راه و شهرسازی در تاریخ ۱۹ تیر ۹۷ در روزنامه اعتماد نوشت: نوسانات ارزی دهه اخیر در ایران باعث شده، قشر خاصی، فقط به منظور پول‌اندوزی و سوداگری در بخش مسكن شكل بگیرد كه با كمترین تغییر و تحولی در بسترهای كلان اقتصادی كشور، نظام عرضه و تقاضا را در بازار مسكن متشنج می‌كنند.
وی ادامه داده است: كنترل سوداگری در بخش مسكن از طریق استفاده از ابزارهای مالیاتی از جمله مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر معاملات مكرر مسكن نیز از جمله اقداماتی است كه می‌تواند نقش نظارتی در بازارهای مسكن با مكانیزم مالیات را افزایش دهد.
مدیریت شرایط تحریمی با اخذ مالیات از بازدهی قیمت زمین و مستغلات
در همین خصوص حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی در تاریخ ۲۳ تیر ۹۷ به هفته نامه تجارت فردا گفت: انباشته شدن ارزش در قیمت زمین کمکی به اقتصاد نمی‌کند تنها سودهای بادآورده‌ای ایجاد می‌کند و ساختار نظام توزیع ثروت را به نفع عده‌ای معدود تغییر می‌دهد. جای تأسف دارد در ۵۰ سال گذشته سوداگری در بخش زمین بسیار شدید و مالیات‌های پرداخت‌شده بسیار پایین بوده است.
همچنین وی در ۱۰ مرداد ۹۷ به فارس گفت: با بعضی اقدامات از جمله تدوین لایحه برای اخذ مالیات از بازدهی کل قیمتی زمین و مستغلات و یا منع ثبت سفارش اقلام غیرضروری می‌توان شرایط تحریمی را مدیریت کرد.
برخورد با سوداگران و محتکران بازار ملک با استفاده از انواع مالیات
در اظهار نظر دیگری حامد مظاهریان معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در ۹ مرداد ۹۷ به خبرگزاری صدا و سیما گفت: وزارت راه و شهرسازی هم اکنون در صدد استفاده از اهرم‌های بازدارنده مالیاتی به منظور برخورد با محتکران، سوداگران و مالکان زمین‌های بایر و بدون استفاده است؛ مجلس نیز طرح اخذ مالیات از عایدی فروش مسکن را تدوین کرده است؛ بنابراین با اجرایی شدن دریافت این مالیات‌ها (مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات از زمین‌های بایر، مالیات از خانه‌های خالی و…) سفته‌بازی و سوداگری در بازار ملک وارد تور مالیاتی می‌شود.
مالیات بر عایدی سرمایه مهم‌ترین ابزار برای کنترل سرمایه‌ای بودن بازار مسکن
پروانه اصلانی معاون مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نیز در تاریخ ۶ مرداد ۹۷ به خبرگزاری مهر در خصوص این مالیات گفت: مالیات بر عایدی سرمایه، مهم‌ترین ابزار برای کنترل سرمایه‌ای بودن بازار مسکن است، اما مشکلی که در این ابزار وجود دارد این است که اگر مالیات بر عایدات سرمایه صرفاً در بخش زمین و مسکن اعمال شود، سبب ایجاد عدم تعادل میان بخش مسکن و سایر بازارهای موازی و بخش‌های اقتصادی مانند ارز، سکه و طلا می‌شود؛ بنابراین لازم است مالیات بر عایدی سرمایه به طور متوازن در همه کالاهای سرمایه‌ای اعمال شود.
مالیات بر عایدی مسکن باید سال‌ها پیش اجرا می‌شد
فردین یزدانی مدیر بازنگری طرح جامع مسکن نیز در ۴ تیر ۹۷ به فارس گفت: ورود سرمایه بیش از حد به قصد سوداگری در بخش مستغلات در نهایت کل نظام اقتصادی و تولیدی را ضعیف می‌کند، بنابراین سال‌هاست که باید اجرای مالیات بر عایدی مسکن انجام می‌شد نه اینکه الآن وقت اجرای این برنامه باشد. مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند به عنوان یک ابزار تنبیهی برای افرادی که قصد سودجویی و کسب درآمد از فعالیت‌های غیرمولد را دارند به کار گرفته شود تا سرمایه‌ها به بخش مولد جامعه هدایت شود.
هدایت نقدینگی به بخش های مختلف اقتصاد با مالیات بر عایدی مسکن
فخرا زاوه کارشناس اقتصاد مسکن، عضو هیئت علمی پژوهشکده اقتصادی ـ مالی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ۲۱ مرداد ۹۷ به عصر اعتبار گفت: اخذ مالیات بر عایدی مسکن سبب می‌شود تا افراد وارد این بازارهای سوداگرانه نشده و نقدینگی را از بازاری به بازارهای موازی منتقل نکنند. درنتیجه پله‌ای که سبب تشدید قیمت‌ها می‌شود از بین رفته و نقدینگی به صورت تقریباً متوازن به همه بخش‌های اقتصادی منتقل شود و صرفاً در بازار مسکن یا زمین رسوب نکند.
کنترل فعالیت‌های غیرمولد در بخش مسکن با مالیات بر عایدی
نرگس رزبان کارشناس ارشد دفتر اداره کل اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در ۲۳ مرداد ۹۷ به خبرگزاری مهر گفت: نمی‌توان در حالی که با اتخاذ سیاست‌های پولی انبساطی، به تورم دامن زده می‌شود، انتظار داشت که با کنترل سوداگری آثار آن را کاملاً خنثی کرد.
در خصوص مالیات بر عایدی مسکن نیز همین مورد صدق می‌کند. بخش مسکن این توانایی را دارد تا بتواند نقدینگی مرتبط با فعالیت‌های غیر مولد و سوداگرانه به خود جذب کند؛ بنابراین باید ابتدا سیاست‌های فعالیت در بازار مسکن به‌گونه‌ای تدوین شود که از ورود نقدینگی تورم زا به آن جلوگیری شود و سپس با اعمال سیاست‌های کنترلی همچون ابزار مالیات بر عایدی مسکن، انجام فعالیت‌های غیر مولد در این بخش را غیراقتصادی کرد. باید مرز بین فعالیت‌های سوداگرانه و مصرفی خرید و فروش مسکن مشخص شود.
وزیر راه و شهرسازی: با مالیات بر عایدی سرمایه مخالفم
با وجود این اظهارنظرهای کارشناسی مسئولین وزارت راه و شهرسازی، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی کماکان با دریافت مالیات از سوداگران مخالف است.
وی در برنامه ۶ مرداد ۱۳۹۷ نگاه یک گفت: فردی که زمینی خریده و بر روی آن سرمایه‌گذاری انجام داده نباید مالیات بر عایدی سرمایه‌گذاری پرداخت کند و جایی که سرمایه‌گذاری و ارزش افزوده‌ای ایجاد می‌شود نباید تهدید کرد. در کشور ما بنده کاملاً با مالیات بر عایدی سرمایه مخالفم، زیرا کشوری که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد هرگونه تهدید سرمایه به شکل عمده حتماً نتیجه عکس خواهد داد.
این مواضع وزیر راه و شهرسازی در حالیست که طبق طرح مذکور در مجلس، سازندگان مسکن از پرداخت این مالیات معاف بوده و مالیات بر عایدی سرمایه تنها سوداگران را هدف قرار داده است.
