به گزارش مسیر اقتصاد ابزارهای مالیاتی هدف ها و کارکردهای متفاوتی دارند. اهداف و کارکردها با رویکرد درآمدی، تنظیمی، ایجاد شفافیت و … طبقه بندی می شوند.
غالب پایه های مالیاتی جنبه درآمدی پررنگ تری نسبت به سایر جنبه ها دارند؛ اما در مورد مالیات بر عایدی سرمایه باید گفت که اهداف تنظیمی این نوع مالیات نسبت به سایر اهداف نقش بیشتری دارد.
هدف اصلی مالیات بر عایدی سرمایه جلوگیری از سوداگری است. در واقع مالیات بر عایدی سرمایه نوعی مالیات بازدارنده و «مالیاتی برای نگرفتن» است. یعنی این نوع مالیات وضع می شود تا از رواج سوداگری و احتکار در کالاهای اساسی و سرمایه ای مانند مسکن جلوگیری کند. بدین ترتیب پس از رسیدن به ثبات و رفع کامل انگیزه های سوداگرانه، بازار به روال عادی و سالم خود باز می گردد. با این حال مالیات بر عایدی سرمایه جنبه درآمدی نیز خواهد داشت.
در این راستا طرح دوفوریتی مقابله با سوداگری و کاهش التهابات بازار مسکن با محوریت مالیات بر عایدی سرمایه توسط جمعی از نمایندگان مجلس ارائه شده است. در ادامه با توجه به متن طرح مذکور به چگونگی تشویق ساخت و ساز مسکن و محل مصرف درآمد حاصل از مالیات بر عایدی سرمایه طبق این طرح، پرداخته خواهد شد.
متن کامل طرح ۲ فوریتی مجلس در مقابله با سوداگری و نوسانات مسکن
افزایش کیفیت زندگی و نوسازی بافت فرسوده
مالیات بر عایدی سرمایه، نوعی از مالیات است که با سایر انواع مالیات تفاوت های قابل توجهی دارد. به عنوان مثال دیدگاه کلی که نسبت به مالیات وجود دارد، این است که مالیات ممکن است مانع از تشویق تولید شود. این درحالیست که به عنوان نمونه مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن، نه تنها مانع از تولید مسکن نمی شود، بلکه با سازو کارهایی که در متن طرح مذکور لحاظ شده، انگیزه برای تولید و ساخت مسکن های نوساز را افزایش می دهد.
این موضوع علاوه بر آن که کیفیت زندگی را بالا می برد موجب کاهش بافت های فرسوده و کاهش خطرات ناشی از بلایای طبیعی و غیرمترقبه نظیر زلزله، سیل، آتش سوزی و …. خواهد شد. در واقع سیاست های تشویقی موجود در طرح مالیات بر عایدی سرمایه ساخت و عرضه مسکن را تقویت خواهد کرد.
معافیت مسکن های نوساز
طبق متن طرح، مالیات بر عایدی سرمایه مانع عرضه مسکن های نوساز نمی شود. در قانون مالیات بر عایدی سرمایه به منظور حمایت از تولید و عرضه مسکن، ساختمان‌های نوساز در اولین فروش، معاف از مالیات بر عایدی سرمایه هستند. البته در صورتی که ۵ سال از اخذ پروانه ساخت آن نگذشته باشد تا موجب احتکار مسکن نوساز هم نشود.
حذف مالیات نقل و انتقال و مالیات سازندگان مسکن
در صورت وضع مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات نقل و انتقال و مالیات سازندگان مسکن حذف خواهد شد. لذا مالیات نقل و انتقال که متوجه همه صاحبان مسکن و تقاضاهای مصرفی است، حذف می شود و تقاضای مصرفی امکان ورود آسان تری به بازار خواهد داشت.
از سوی دیگر با حذف مالیات سازندگان مسکن، تولیدکنندگان مسکن با کاهش هزینه های خود می توانند مسکن بیشتر و ارزان تری به بازار عرضه کنند.
اختصاص درآمد حاصل از مالیات به بانک مسکن برای تقویت بخش تولید و تقاضا
درآمد حاصل از دریافت مالیات بر عایدی سرمایه در دو بخش عرضه و تقاضا تاثیر مثبت و سازنده خواهد داشت. این درآمد در بخش عرضه با ارائه تسهیلات به کمک ساخت مسکن می آید. همچنین در بخش تقاضا با اعطای وام به مسکن اولی ها تقاضای واقعی برای خرید مسکن را مساعدت می نماید.
در تبصره ۹ این طرح آمده است: درآمد مالیات وصولی موضوع این ماده جهت کمک به ساخت مسکن برای جوانان و محرومان و وام خرید مسکن اولی ها در اختیار بانک مسکن قرار بگیرد تا به مصارف این امور اختصاص پیدا کند.
گفتنی است با اعمال مالیات بر عایدی سرمایه ساخت و ساز مسکن به سمت تخصصی شدن پیش می رود و از ورود افراد غیرمتخصص به عرصه ساخت مسکن جلوگیری می کند. همچنین با حذف سوداگران از بازار مسکن، تقاضای مصرفی توان ورود به بازار خرید مسکن را پیدا کرده و تحت شرایط آسان تری قادر به خرید مسکن خواهد بود.
