به گزارش مسیر اقتصاد مصطفی جودی عضو هیئت مدیره انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودروی فرسوده با بیان اینکه روال اسقاط و جایگزینی خودروهای فرسوده این بود که واردکنندگان خودرو با توجه به حجم موتور خودروهای وارداتی، موظف به خرید گواهی اسقاط و از رده خارج کردن تعدادی خودروی فرسوده بودند، گفت: بعد از اعلام تصمیم اخیر دولت مبنی بر ممنوع شدن واردات خودرو، فرایند اسقاط خودروهای فرسوده نیز به طور کامل متوقف شده است.
جودی با اشاره به اینکه در این شرایط تعداد زیادی گواهی اسقاط روی دست مراکز اسقاط خودرو مانده که خریداری ندارد، گفت: اسقاط خودروهای فرسوده یک طرح ضروری و کلان ملی است و نباید فقط متکی به واردات خودرو باشد زیرا در آن صورت با اتفاقاتی همچون ممنوعیت واردات خودرو، این طرح ملی متوقف می‌شود.[۱]
آمار واردات و اسقاط خودرو در سال های اخیر
دولت از سال ۸۷ و طبق قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت با هدف خلاصی از معضل فرسوده‌ها تصمیم گرفت وظیفه خود در این زمینه را به گردن واردکنندگان خودرو بیندازد. بر اساس آمار در هر سال که واردات روند صعودی پیدا کرده است خروج فرسوده‌ها نیز به همان نسبت رشد یافته است و در سال‌هایی که شاهد افت واردات بودیم خروج فرسوده‌ها نیز با کندی پیش رفته است.
این در شرایطی است که با ایجاد وقفه و محدودیت و اخیرا ممنوعیت در ورود خودرو به کشور، خروج فرسوده‌ها نیز تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت.
براساس آمار سال ۱۳۹۰ تعداد ۳۷ هزار و ۷۶۵ دستگاه خودرو وارد کشور شد که در آن سال تعداد ۲۱۹ هزار و ۴۹۴ خودرو نیز از رده خارج شد. با وجود این در سال ۱۳۹۱ به دنبال افزایش واردات خودرو به ۴۵ هزار و ۹۹ دستگاه، تعداد ۱۴۸ هزار و ۳۷۷ دستگاه خودرو از رده خارج شد. به همین ترتیب در سال
در سال ۱۳۹۳ ستاد حمل و نقل و سوخت پیشنهاد افزایش تعداد برگه های اسقاط خودروهای فرسوده براساس میزان مصرف سوخت خودروهای وارداتی توسط واردکنندگان خودرو را داد. اجرایی شدن این پیشنهاد بیشترین افزایش در از رده خارج شدن خودروهای فرسوده تا آن سال محقق شد؛ بطوریکه درپی واردات ۱۰۳ هزار و ۲۱۷ دستگاه خودرو سواری به کشور تعداد ۳۳۶ هزار گواهی اسقاط خودرو صادر شد. در سال ۱۳۹۴ به دنبال کاهش واردات به نصف و ورود ۵۱ هزار و ۱۶۱ دستگاه خودرو به کشور میزان گواهی اسقاط نیز به ۱۷۰ هزار کاهش یافت.
در سال ۱۳۹۵ نیز تعداد ۷۵ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شد که بار دیگر موجب افزایش آمار اسقاط خودروهای فرسوده به کشور و صدور ۳۶۰ هزار گواهی اسقاط شد. بر اساس آمار گمرک در سال ۹۶ به دنبال ورود ۷۰ هزار دستگاه خودرو به کشور میزان گواهی اسقاط به ۳۲۰ هزار عدد کاهش یافت.
| سال | تعداد واردات (هزار عدد خودرو) | تعداد اسقاط (هزار عدد خودرو) |
| ۱۳۹۰ | ۳۷.۷ | ۲۱۹.۴ |
| ۱۳۹۱ | ۴۵.۹ | ۱۴۸.۳ |
| ۱۳۹۲ | ۷۸.۶ | ۶۷.۳ |
| ۱۳۹۳ | ۱۰۳.۲ | ۳۳۶ |
| ۱۳۹۴ | ۵۱.۱ | ۱۷۰ |
| ۱۳۹۵ | ۷۵ | ۳۶۰ |
| ۱۳۹۶ | ۷۰ | ۳۲۰ |
واردات تنها مسیر دولت برای افزایش اسقاط نیست
تا به حال تنها راهی که دولت برای نوسازی ناوگان و خروج خودروهای فرسوده داشت، اسقاط این خودروها و استفاده از ارزش گواهی آن ها در شماره گذاری خودروهای وارداتی بود.
این در حالی است که تجربه کشورهای توسعه یافته نظیر بریتانیا، ژاپن، کره و … نشان می دهد که وظیفه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده بر عهده شرکت های خودروسازی است.
در واقع این خودروسازان هستند که با ارائه برنامه ها و تخفیف های ویژه در محصولات جدید، مالکان خودروهای فرسوده را مجاب به تعویض محصولات قدیمی خود با محصولات جدید این خودروسازان می کنند.
اسقاط یک خودرو فرسوده به ازای تولید دو دستگاه خودرو سواری
در این راستا پیشنهاد می شود به دلیل متوقف شدن روند واردات خودرو، خودروسازان داخلی ملزم به اسقاط خودروهای فرسوده شوند. این اقدام در ابتدای امر می تواند به صورتی باشد که فشار زیادی به خودروسازان وارد نشود. به عنوان نمونه می توان خودروسازان را مجاب کرد که به ازای تولید دو دستگاه خودرو، یک خودرو فرسوده را اسقاط نمایند.
در ادامه این فرآیند می تواند به شکلی باشد تا خودروسازان را مجاب به تولید محصولات با فناوری سوخت بهینه نماید. بدین صورت که هر چه مصرف سوخت خودرو تولیدی بیشتر باشد، خودرو فرسوده بیشتری را اسقاط نمایند.
با این اقدام علاوه بر اینکه ظرفیت تولید گواهی اسقاط افزایش می یابد، زمینه تولید بیشتر محصولات برای خودروسازان نیز فراهم خواهد شد و در نهایت این خودروسازان هستند که منتفع می شوند.
پینوشت:
[۱] ایسنا کدخبر: ۹۷۰۴۰۹۰۴۵۱۲
