به گزارش مسیر اقتصاد رود مکونگ یازدهمین رود طویل و پر آب جهان است؛ این رودخانه بخش قابل توجهی از شمال شرقی تایلند را آبیاری می کند، از طرف دیگر مکونگ از فلات تبت به سمت استان یونان در چین سرازیر می شود و سرانجام پس از عبور از کشورهای شرق آسیا از جمله میانمار، تایلند، لائوس، کامبوج و ویتنام به دریای چین جنوبی می ریزد.
نتایج تخریب حوضه های آبخیز مکونگ در سالیان اخیر
حوضه آبخیز منطقه مکونگ هر روز با بحرانی تازه روبرو می شود به طوری که نابودی جنگل ها و احداث معادن در این حوضه سبب مشکلات عمده ای برای آن شده است. از طرف دیگر برخی از حوضه های آبخیز کوچکتر مکونگ بیش از نیمی از پوشش گیاهی و جنگل های خود را از دست داده اند که این امر منجر به فرسایش شدید خاک، سیلاب های ویرانگر و کاهش تولید کالاهای زیست محیطی و خدماتی در این منطقه شده است.
مدیریت جامع و یکپارچه آبخیزداری در منطقه مکونگ از قدمت طولانی برخوردار است. اما در طول چند دهه گذشته کارشناسان مدیریت منابع آبی شرق آسیا به فکر پیوند بین اقدامات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی در این حوضه آبخیز شدند و به همین دلیل تعهد سیاسی کشورهای پایین دست حوضه آبخیز مکونگ به طرز قابل توجهی افزایش یافته است.
اهداف توسعه آبخیزداری در حوضه آبخیز مکونگ
از سال ۱۹۹۵ کمیسیون رودخانه مکونگ (MRC)، که شامل چهار کشور کامبوج، لائوس، تایلند و ویتنام می شود انواع فعالیت های مرتبط با آبخیزداری را انجام داده است که مهمترین آن ها با سرمایه گذاری کلانی در سال ۲۰۱۱ با مشارکت آلمانی ها انجام شد.
این پروژه که با هدف بهبود کشاورزی، احیای جنگل ها و تامین منابع آب شرب انجام شد، بهتر شدن شیوه مدیریت یکپارچه و پایدار آبخیزداری در این حوضه را نیز به دنبال داشت.
از طریق رویکرد یکپارچه مدیریت زمین و آب، این پروژه به جوامع و دولت های محلی کمک کرده است تا سیستم های کشاورزی و مدیریت منابع آبی خود را بهبود ببخشند. به همین دلیل ۳۵ هزار نفر از طریق مشارکت و برنامه ریزی در بهبود منابع آب و زمین، ثبت زمین، مدیریت جنگل های حفاظت شده، توسعه آبیاری، تحقیق و توسعه کشاورزی، توسعه سیستم های کشاورزی، مدیریت یکپارچه منابع آب و توسعه یک سیستم کوچک تأمین مالی توانستند از مزایایی آبخیزداری در حوضه آبخیز مکونگ در چهار کشور مذکور بهره مند شوند.
مدیریت آبخیزداری برای توسعه کشورهای شرق آسیا ضروری است
علاوه بر این کارگاه هایی نیز برای یادگیری مدیریت بهتر آبخیزداری در آگوست سال ۲۰۱۷ در چهار کشور لائوس، تایلند، ویتنام و کامبوج با حضور سازمان های بین المللی، بخش های خصوصی، سازمان های حوضه رودخانه، جوامع محلی و دانشگاه ها برگزار شد.
در همین خصوص لورنس گسنر، مدیر کل کمیسیون رودخانه مکونگ، در سخنرانی خود خاطرنشان کرد: نتایج حاصل از این پروژه نشان می دهد که مدیریت آبخیزداری می تواند به عنوان یکی از محورهای توسعه جوامع در نظر گرفته شود. به همین منظور باید بهترین شیوه های اجرای یکپارچه عملیات آبخیزداری به منظور مدیریت منابع آب زیرزمینی اتخاذ شود.
گفتنی است پس از اجرای این پروژه ها سیستم های کشاورزی در این چهار کشور توسعه یافت و منابع آبی بسیاری از روستاها محروم تامین شد و در نتیجه روستائیان و جوامع محلی با کشت گیاهان و خیزران از سود قابل توجهی برخوردار شدند.
منبع: mrcmekong.org
