به گزارش مسیر اقتصاد سد ایتایپو که بر روی رودخانه پارانا در مرز دو کشور پاراگوئه و برزیل ساخته شده‌است، طولانی‌ترین سد جهان و به لحاظ تولید برق آبی دومین سد جهان به‌شمار می‌رود.
برزیل صنعتی‌ترین کشور آمریکای جنوبی است و به منظور تأمین انرژی لازم برای صنایع گوناگون، به این سد شدیداً نیازمند دارد.
پاراگوئه نیز به عنوان یکی از کم درآمدترین کشورهای آمریکای جنوبی، برای تحقق اهداف خود در راستای توسعه اقتصادی به انرژی به مثابه یک نیروی محرکه نیاز دارد.
آبخیزداری راهکار اصلی پاراگوئه برای تامین آب شرب
ولی با این حال مسئولین کشور پاراگوئه تنها به ذخایر آب پشت سد ایتابپو برای تامین آب شرب خود اکتفا نکردند و اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه های آبخیز این کشور را در دستور کار خود قرار داده اند. همچنین آن ها معتقدند نظارت بر کیفیت آب در این حوضه ها بهترین راه برای کمک به حاصلخیزی خاک جهت کشت محصولات کشاورزی است.
در حوضه های بزرگ آبخیز نیز جریان یافتن رودخانه ها حاصل اجرای عملیاتی از جمله زهکشی سطحی، تسهیل نفوذ پذیری آب به دل خاک، جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش میزان رسوبات موجود در آن می باشد که این امر به تنوع زیستی در این مناطق کمک شایانی می کند.
اهداف اجرای عملیات آبخیزداری در پاراگوئه
به منظور حل مشکلات در حوضه های آبخیز بالادست و پایین دست سد ایتاپو مسئولین پاراگوئه برنامه های زیادی را به منظور حفاظت حداکثری از خاک، کاهش میزان رسوبات موجود در این مناطق، بهبود کیفیت کشت محصولات کشاورزی، بهبود کیفیت آب آشامیدنی جوامع محلی، مدیریت منابع آب و احیای پوشش گیاهی و جنگل ها طراحی کرده اند.
با اجرای این طرح که با کمک مردم محلی صورت گرفت، مشخص شد که کارایی برنامه های بهبود کیفیت خاک و اجرای اقدامات مدیریت یکپارچه در حوضه های آبخیز برای حفاظت از منابع آب، زمانی که مقایس این حوضه های آبخیز کوچکتر باشد و منجر به تشکیل رودخانه یا آبهای جاری فراوان شود، بهتر است.
مشارکت مردم و شرکت های خصوصی در عملیات آبخیزداری
مسئولین کشور پاراگوئه برای اجرای هر چه موفق تر این طرح علاوه بر مردم محلی، از کشاورزان، انجمن های فعال در حوزه آب، موسسات آموزش عالی، شرکت های خصوصی و ngo ها کمک گرفتند که مهترین اقدامات آن ها برای اجرای عملیات آبخیزداری و تامین آب برای مصارف شرب و کشاورزی به شرح زیر می باشد:
«احیای جنگل ها(کاشت نهال)، پاکسازی(لایروبی) مسیرهای آب، حفاظت از آب و خاک، راه اندازی واحدهای آبرسانی به مردم محلی، پرورش ماهی، آموزش های زیست محیطی به مردم، تنوع زیستی گیاهان و جانوران، تاسیس سیستم تخلیه فاضلاب محلی، جمع آوری زباله های، کشت گیاهان دارویی، پرورش دام در مراتع به منظور حاصلخیزی خاک، کشاورزی پایدار و…»
با اجرای عملیات آبخیزداری در بالادست سد ایتایپو، مزایایی فراوانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم نصیب مردم محلی شد، به طوری که علاوه بر تامین آب شرب اجرای عملیات آبخیزداری به تامین امنیت غذایی آنها و بهبود کشاورزی کمک فراوانی کرد.
گفتنی است تاکنون ۲۲ هزار هکتار از زمین های این حوضه آبخیز تراس بندی شده و از ۲ هزار هکتار از مسیرهای آبی نیز محافظت می شود، علاوه بر این برای احیای جنگل ها حدود ۵ میلیون اصله نهال کاشته شده است و از جنگل ها موجود نیز به شدت محافظت می شود.
منبع: itaipu.gov
