به گزارش مسیر اقتصاد در بیشتر کشورهای جهان روند فزاینده تبخیر منابع آبی، کاهش یافتن آب در سفره های زیر زمینی، فرسایش خاک، نابودی منابع طبیعی و خسارات سرسام آور ناشی از این عوامل همچنان ادامه دارد.
اثرات تخریب سفره های آبی زیرزمینی یک تهدید جدی، نه تنها برای محیط زیست بلکه برای زنده ماندن میلیون ها نفر از مردم جهان محسوب می شود. بیشتر کشورهای در حال توسعه که اقتصاد آن ها متکی به کشاورزی است، عمدتا توجه خود را به سمت مدیریت یکپارچه آبخیزداری معطوف کرده اند.
توسعه روش های آبخیزداری از دهه ۹۰ میلادی
طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ پیشرفت های عمیقی در حوزه آبخیزداری در اکثر مناطق جهان حاصل شد، به طوری که هم اکنون توجه گسترده ای به متدها و روش های مشارکت مردمی در اجرای پروژه های آبخیزداری شده است.
به همین منظور الگوگیری از اجرای عملیات آبخیزداری در طی این سال ها می تواند به پیشرفت و توسعه پروژه های دیگر در سطح جهان کمک شایانی کند.
در سال های اخیر علاقه و آگاهی از مزایای متعدد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی اجرای عملیات آبخیزداری در بین مردم و مسئولین کشورها به شدت افزایش یافته است؛ که این امر در جوامع در حال توسعه متکی به کشاورزی نمود بیشتری دارد.
گرایش دولت ها به توسعه اجرای عملیات آبخیزداری
در این سال ها مدیریت یکپارچه آبخیزداری و منابع طبیعی شامل آب، خاک و پوشش گیاهی با مشارکت مردم در تامین منابع آبی جهت مصارف شرب، کشاورزی و … مورد پذیرش اکثر دولت ها واقع شده است.
مدیریت حوضه آبخیزها، حفاظت و استفاده پایدار و مدوام از منابع طبیعی را تضمین می کند؛ بنابراین توسعه مدیریت یکپارچه آبخیزداری می تواند به عنوان یک پیش شرط لازم برای مدیریت پایدار منابع انسانی و بهبود سبک زندگی و معیشت مردم محلی مورد توجه قرار گیرد.
اما با وجود اهمیت پیدا کردن مدیریت جامع آبخیزداری در جهان همچنان تخریب حوضه های آب رسانی و سفره های آب زیر زمینی در حال گسترش است که این امر نگرانی زیادی در بین کارشناسان ایجاد کرده است.
چرا در تامین منابع آبی تمرکز باید بر روی مدیریت یکپارچه آبخیزداری باشد؟
مدیریت پایدار و حفاظت از حوضه های آبخیز برای پاسخگویی به تقاضای آب در بین جمعیت رو به رشد در چند دهه گذشته، اولویت بسیاری از کشورهای جهان بوده است، به همین دلیل مدیریت یکپارچه آبخیزداری به عنوان یک رویکرد مناسب برای مقابله با فقر و تامین امنیت غذایی در جمعیت های بالادست حوضه های آبخیز و کوهستانی و همچنین افرادی که پایین دست حوضه های آبخیز زندگی می کنند، از اهمیت وافری برخوردار شده است.
همچنین استفاده و مدیریت پایدار منابع طبیعی تنها با اتخاذ سیستم بهبود آب، خاک و پوشش گیاهی با مشارکت مستقیم مردم و بر اساس یک رویکرد یکپارچه جهت توسعه منابع طبیعی مورد پذیرش واقع شده است. به همین دلیل و با توجه به این نکته که مدیریت یک حوضه آبخیز تنها با حفاظت و استفاده پایدار از منابع طبیعی تضمین می شود، مشارکت مردم محلی در اجرای پروژه های آبخیزداری جهت توسعه کشاورزی این مناطق کلید حل مشکل تامین منابع آبی قلمداد می شود.
منبع: فائو
