به گزارش مسیر اقتصاد کمبود آب شیرین در بسیاری از کشورها، همراه با رقابت برای کشاورزی و سایر فعالیت های شهری، فشار برای توسعه آبزی پروری در آب های شور و آب دریا را افزایش داده است. به همین منظور ماهی تیلاپیا به دلیل مقاومت بالا در آب های شور یک کاندید عالی برای توسعه آبزی پروری در آب های شیرین و آب دریا است.
مصر اصلی ترین خاستگاه تولید ماهی تیلاپیا در جهان است که هم اکنون پس از چین و اندونزی بزرگترین کشور تولیدکننده ماهی تیلاپیا در جهان محسوب می شود؛ به طوریکه این کشور در سال ۲۰۱۶ بیش از ۶۲۱ هزار تن ماهی تیلاپیا تولید کرده است.
کارشناسان شیلات مصر با توجه به استقبال گسترده آبزی پروران از تولید ماهی تیلاپیا به ارائه ملاحظات و دستورالعملی هایی در خصوص افزایش تولید و شرایط زیست محیطی آن پرداخته اند، که در ذیل به آن اشاره خواهد شد:
۱) شرایط زیست محیطی:
عوامل محیطی یا شرایط آبزی پروری زیادی از جمله شوري، دما، اكسيژن، آمونياك و نيتريت و كدورت آب بر رشد ماهی تیلاپیا موثرند که در این میان شوری و دما از اهمیت بیشتری برخورداند؛ بنابراین این موارد باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند.
۲) مقاومت در برابر شوری:
کارشناسان مصری تحقیقات گسترده ای روی مقاومت و سازگاری ماهی تیلاپیا در آب های شور انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که این مقاومت به گونه های متفاوت تیلاپیا، نژاد و اندازه آن ها، زمان و روش سازگاری و دیگر عوامل محیطی بستگی دارد.
۳) نژاد، گونه و اندازه آن ها:
آبزی پروران موظفند تا از گونه های نیل، موزامبیکوس و زیلی استفاده کنند که مقاوم ترین گونه های پرورشی تیلاپیا به شوری هستند و می توانند تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد شوری را تحمل کنند. گونه نیل در بین این سه گونه مقاومت کمتری دارد و در دمای ۳۶ تا ۴۴ درجه سانتیگراد دوام می آورد. هر چند گزارش ها حاکی از آن است که تیلاپیای قرمز فلوریدا و هیبریدی نیز بسیار به شوری آب مقاوم هستند.
۴) دما
آبزی پروران باید با افزایش دمای استخر پرورش خود از ۲۲ تا ۳۲ درجه سانتیگراد نرخ رشد برخی از گونه های تیلاپیا را همانند رد افزایش دهند. در دیگر ماهیان نیز دمای مطلوب ۱۸ تا ۳۶ درجه پی پی تی اعلام شده است. این در حالی است که برای تحمل تیلاپیا در دمای پایین تر آبزی پروران موظف به اضافه کردن کلرید پلاسما و سدیم به آبهای استخر هستند.
۵) تامین پروتئین به عنوان غذای ماهی
آبزی پروران باید برای تولید تیلاپیای رد در استخرهای آبی خود رژیم غذایی را به کار ببرند که حداقل بین ۲۰ تا ۳۰ درصد پروتئین را در خود داشته باشند هر چند برای گونه هیبریدی تیلاپیا همان ۲۰ درصد پروتئین نیز برای افزایش انرژی آن کافی می باشد.
۶) تناوب مصرف خوارک
میزان سوخت و ساز(متابولیسم) ماهی تیلاپیا با افزایش شوری آب تشدید می شود. به همین دلیل آبزی پروران باید میزان خوراک دهی مناسب به آن ها را مدنظر قرار دهند. تحقیقات دانشمندان نیز بر این نکته صحه می گذارد؛ طبق این تحقیقات در تیلاپیای رد با افزایش ۳۲ درصدی شوری آب، ۳۲ درصد نیاز به تغذیه آن بیشتر شد.
همچنین آبزی پروران برای رشد بیشتر تیلاپیا در استخرهای تولید خود موظفند به طور میانگین بین ۲ تا ۴ وعده غذایی به ماهیان خوراک بدهند.
۷) الزامات پرورش تیلاپیا در قفس
به دلیل کمبود آب شیرین و آبهای شرب، تولید ماهی تیلاپیا گزینه ایده آلی برای پرورش در قفس های دریایی و آب های شور محسوب می شود. به همین منظور پیشنهاد می شود که تولید ماهی تیلاپیا با ظرفیت های بالا در قفس های دریایی صورت گیرد.
۸) ظرفیت های اقتصادی
برای تولید به صرفه و سودآور ماهی تیلاپیا بهتر است این ماهی در ابعاد گسترده در آب های شور پرورش داده شود. همچنین به آبزی پروران پیشنهاد می شود در کنار تیلاپیا در استخرهای آبزی پروری میگو نیز پرورش دهند.
۹) بازارهای جهانی تیلاپیا
تقاضا برای مصرف تیلاپیا برای تامین امنیت غذایی و جلوگیری از فقر در کشورهایی که تیلاپیای کمی تولید می کنند، بسیار بالا رفته است. اروپا و آمریکا بازار خوبی برای صادرات تیلاپیا هستند؛ به همین دلیل پیشنهاد می شود با مدیریت تولید و افزایش پتانسیل های پرورش ماهی تیلاپیا سود زیادی برای تولید کنندگان و پرورش دهندگان این ماهی حاصل شود.
منبع: researchgate
