به گزارش مسیر اقتصاد بر اساس گزارش های نظارتی در سال ۹۴ بیش از ۷۱ هزار پروژه عمرانی نیمه تمام ملی و استانی در کشور وجود دارد. به گفته مسئولین و کارشناسان تکمیل این پروژه های نیمه تمام به ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. وابستگی پروژه های عمرانی به بودجه دولت و محدودیت بودجه دولتی سبب پیشرفت کند این پروژه ها شده است.
پروژه های ریلی از جمله این پروژه های عمرانی هستند که به دلیل تزریق قطره چکانی بودجه دولتی با پیشرفت کندی مواجه اند. طبق لایحه بودجه سال ۹۷ بیش از ۳۰ پروژه ریلی به طول ۴۷۰۰ کیلومتر در دست اجرا است.
راه آهن غرب کشور دارای اهمیت راهبردی و ترانزیتی
یکی از پروژه های ریلی که دارای اهمیت راهبردی بوده و باعث افزایش ظرفیت ترانزیتی کشور می شود، راه آهن غرب کشور (اراک-کرمانشاه-خسروی) است. راه آهن غرب کشور به طول ۶۰۵ کیلومتر مشتمل بر محورهای اراک(سمنگان)-کرمانشاه به طول ۲۶۷ کیلومتر، کرمانشاه-خسروی به طول ۲۶۳ کیلومتر و انشعاب همدان-ملایر(جوکار) به طول ۷۵ کیلومتر است.
خط آهن غرب کشور از ایستگاه سمنگان (نزدیک اراک) شروع شده و با عبور از حوالی شهرهای ملایر، نهاوند، کنگاور، صحنه، کرمانشاه، اسلام آباد غرب، گیلانغرب و قصر شیرین به شهر خسروی واقع در مرز بین ایران و عراق منتهی می شود؛ این خط از طریق مرز خسروی به خانقین عراق و از این طریق به شبکه ریلی عراق متصل می گردد.
این خط ریلی در کشور عراق پس از عبور از شهرهای خانقین، بغداد و موصل وارد کشور سوریه شده و با عبور از شهرهای قامشلی، دیرالزور، رقه و حلب به بندر لاذقیه واقع در دریای مدیترانه ختم می شود.
این مسیر که در کریدور ترانزیتی شرق ـ غرب قرار دارد، امکان حمل بار از داخل کشور ایران و همچنین ترانزیت کالا از کشورهای حوزه ی CIS به عراق را تسهیل کرده و از این طریق، علاوه بر رشد و توسعه‌ی استان‌های غربی کشور همچون کرمانشاه، درآمد راه آهن از محل ترانزیت بار را افزایش می دهد.
همچنین با اجرای این طرح، امکان جا به جایی حجم بالای مسافران عتبات عالیات در طول سال به ویژه در ایام محرم و اربعین و افزایش ایمنی و رفاه مسافران فراهم می گردد.
علاوه بر این، اتصال راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به بندر لاذقیه واقع در ساحل دریای مدیترانه از طریق کشورهای عراق و سوریه از دیگر مزایای احداث این خط ریلی است.
تکمیل قطعه اول راه آهن غرب کشور پس از ۱۶ سال
عملیات اجرایی قطعه اول راه آهن غرب کشور از اراک تا کرمانشاه به طول ۲۶۷ کیلومتر از سال ۸۰ آغاز شد و پس از ۱۶ سال در روز آخر اسفند سال ۹۶ توسط رئیس جمهور افتتاح شد.
اجرای قطعه دوم این مسیر به طول ۲۶۳ کیلومتر از کرمانشاه به مرز خسروی سال ۹۰ هم زمان با سفر رهبر انقلاب به استان کرمانشاه آغاز شد و به گفته مدیر حوزه طرح های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
لزوم استفاده از ظرفیت بخش غیر دولتی برای تکمیل پروژه
محدودیت بودجه دولت باعث طولانی شدن زمان اجرای پروژه راه آهن غرب کشور شده است. بنابراین ضروری است این پروژه از طریق روش BOT (ساخت، بهره برداری و انتقال) به بخش غیر دولتی واگذار شود.
در روش BOT بخش غیر دولتی علاوه بر ساخت، بهره برداری از پروژه را تا زمان بازگشت اصل سرمایه و سود مورد انتظار بر عهده می گیرد و پس از پایان مدت قرارداد، پروژه را به دولت واگذار می کند.
این روش علاوه بر کاهش زمان اجرای پروژه باعث افزایش کیفیت ساخت و ارتقای بهره وری پروژه خواهد شد.
