به گزارش مسیر اقتصاد ایران در آخرین گزارش رقابت پذیری جهانی رتبه ۶۹ را در میان ۱۳۷ كشور مورد بررسی كسب كرده است. این گزارش با استفاده از اطلاعات سال ۲۰۱۷ و با هدف ارائه برنامه اصلاحات كشورها در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است. رتبه ایران در مقایسه با سال گذشته ۷ رتبه بهبود داشته است.
در مطالب قبلی به بررسی اهمیت رقابت پذیری در اقتصاد و عوامل موثر بر بهبود رقابت پذیری پرداخته شد. در این مطلب وضعیت ایران در شاخص رقابت پذیری جهانی بررسی خواهد شد.
مجمع جهانی اقتصاد از سال ۲۰۰۵ گزارشی را با عنوان رقابت پذیری جهانی در ۱۲ ركن تهیه و منتشر می كند. وضعیت رقابت پذیری در جمهوری اسلامی ایران نیز از سال ۲۰۰۹ در این رتبه بندی بین المللی تعیین می شود.
رتبه ۶۹ ایران در بین ۱۳۷ کشور با صعود ۷ پله ای
طبق گزارش سال ۲۰۱۸ – ۲۰۱۷ ایران رتبه ۶۹ را بین ۱۳۷ کشور کسب نموده که گامی مثبت برای پایان روند نزولی ایران در سال های اخیر است. اگر چه امتیاز و نمره ایران در سال های اخیر افزایش چشمگیری نداشته است.
نمودار ذیل روند رتبه و نمره ایران (نمره از ۱ تا ۷ است) در شاخص رقابت پذیری جهانی در سال های اخیر را نمایش می دهد.
وضعیت ایران در ۱۲ رکن رقابت پذیری جهانی چگونه است؟
در این گزارش امتیاز ایران در ۱۲ رکن رقابت پذیری نیز آمده است. طبق این گزارش ارکان اندازه بازار با امتیاز ۵.۲ و رتبه ۱۹، محیط اقتصاد کلان با امتیاز ۵.۲ و رتبه ۴۴ و بهداشت و آموزش ابتدایی با امتیاز ۶ و رتبه ۵۰ به ترتیب دارای بهترین امتیازها و رتبه ها هستند.
از طرف دیگر ایران در ارکان کارآیی بازار کار با امتیاز ۳.۳ و رتبه ۱۳۰، پیشرفته بودن بازار مالی با امتیاز ۳ و رتبه ۱۲۸ و کارآیی بازار کالا با امتیاز ۴ و رتبه ۱۰۰ وضعیت مناسبی ندارد. لازم به ذکر است امتیاز ایران در رکن مهمی به نام نوآوری، ۳.۳ است ولی به علت ضعف اکثر کشورها در این رکن، رتبه ایران ۶۶ است.
بنابراین لازم است با هدف بهبود وضعیت رقابت پذیری اقتصاد ایران، اقدامات سیاستی و اجرایی، متناسب با ارزیابی صورت گرفته از ارکان رقابت پذیری در دستور کار قرار بگیرد.
وضعیت ایران در شاخص رقابت پذیری در مقایسه با کشورهای خاورمیانه
در نمودار زیر وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای خاورمیانه بر مبنای امتیازهای بدست آمده از ارکان ۱۲ گانه، نمایش داده شده است.
وضعیت ایران در ارکان رقابت پذیری چه تغییراتی داشته است؟
اركان رقابت پذیری ایران به ترتیب بیشترین بهبود را نسبت به گزارش سال گذشته در ثبات اقتصاد كلان (۲۸ رتبه)، نوآوری (۲۳ رتبه)، پیشرفته بودن بنگاه های تجاری(۱۲رتبه) و كارآیی بازار كالا (۱۱رتبه) مشاهده می شود. در ركن بهداشت و آموزش ابتدایی ۱ رتبه پسرفت مشاهده می شود و در ركن اندازه بازار تغییری ایجاد نشده است.
هر کدام از ارکان ۱۲ گانه رقابت پذیری با اندازه گیری چند زیرشاخص دیگر بدست می آید. در جدول زیر رکن محیط اقتصاد کلان به همراه زیر شاخص هایی که اندازه گیری می شوند آورده شده است
نکته قابل توجه در این جدول سقوط ۲۸ پله ای ایران در میزان بدهی های دولت است.
هم چنین در جدول ذیل زیرشاخص های مربوط به رکن پیشرفته بودن بازارهای مالی که ایران در آن پایین ترین رتبه را دارد، آورده شده است.
نکته قابل توجه این رکن روند رو به رشد بازارهای مالی در همه زیر شاخص ها است.
