نصرت الله سیفی مدیرعامل سابق شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در گفتگو با مسیر اقتصاد به تشریح مزایا و جزئیات طرح کارت انرژی یا سهمیا (سامانه هوشمند مدیریت یارانه ایرانیان) که در سال های گذشته توسط ایفکو (شرکت بهینه سازی مصرف سوخت) پیشنهاد و مطرح شده بود، پرداخت.
کارت انرژی متفاوت با کارت سوخت
سیفی در ابتدا در پاسخ به این سوال که در کارت انرژی چه تدبیری برای مصرف بنزین در نظر گرفته شده بود، گفت: در ابتدا بایستی خاطرنشان کنم که کارت انرژی منحصر به بنزین و سوخت نمی شود و بستری برای مدیریت یارانه ی مجموعه ای از حامل های انرژی است. برای بنزین نیز به عنوان یکی از حامل های انرژی، در این طرح به طور خاص برنامه ریزی شده است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا در سال های گذشته از طرح کارت انرژی استقبال نشد، گفت: دولت در مقطعی با حذف بنزین سهمیه ای (کارت سوخت)، قیمت آن را تک نرخی کرد، با این کار عملا استفاده از سامانه های با قابلیت سهمیه بندی از دستور کار خارج شد زیرا با کاهش قیمت نفت، نرخ بنزین به فوب خلیج فارس نزدیک شده بود.
مدیرعامل سابق شرکت بهینه سازی مصرف سوخت افزود: حتی طرح اجرایی پایلوت آن توسط سازمان منطقه آزاد قشم به تصویب رسید و هدف اصلی اجرای آن در قشم جلوگیری از قاچاق گازوئیل بود.
وی ادامه داد: در حالی که در این سیاست، علیرغم افزایش قیمت بنزین، بازهم به بنزین نسبت به قیمت واقعی فوب خلیج فارس یارانه تعلق می گرفت و هم اکنون این تفاوت با افزایش قیمت نفت و به تبع آن قیمت بنزین فوب، دوباره مشهود است.
سیفی با اشاره به مشکلاتی که در حال حاضر در بحث یارانه های انرژی و به خصوص بنزین وجود دارد، گفت: در حال حاضر کسانی که دارای چند خودرو هستند، بیشتر از سایرین از یارانه بنزین استفاده می کنند و به کسانی که خودرو ندارد، اصلا یارانه ای تعلق نمی گیرد. این مشکل حتی در طرح کارت سوخت نیز وجود داشت چرا که سهمیه بندی بنزین به ازای هر خودرو صورت می گرفت.
در کارت انرژی یارانه ها عادلانه تر توزیع می شود
وی با اشاره به جزئیات سهمیه بنزین در کارت انرژی، گفت: در آن زمان سهمیه ۲۵ لیتر بنزین برای هر نفر لحاظ شده بود که برای یک خانواده ۴ نفره، ۱۰۰ لیتر در ماه می شد و این سهمیه فارغ از این بود که این خانواده دارای ماشین است یا خیر. در واقع یارانه سهمیه بنزین هر نفر، تحت سامانه کارت انرژی به کارت سرپرست خانوار واریز می گردد.
مدیرعامل سابق ایفکو با تشریح سایر کاربرد های این کارت، گفت: در کارت انرژی مجموعه ای از یارانه های مرتبط با حامل های انرژی به حساب کارت انرژی سرپرست خانوار واریز می گردد که قابلیت برداشت نقدی را ندارد اما با مدیریت خانواده، می تواند در پرداخت هزینه سایر حامل های انرژی مصرف گردد.
وی ادامه داد: برای مثال خانواده ای که دارای خودرو نمی باشد، می تواند یارانه مربوط به بنزین خود را در قبوض گاز یا برق مصرف کند.
سیفی با اشاره به اینکه طرح کارت انرژی به صورت عادلانه تر به توزیع یارانه ها می پردازد، گفت: علاوه بر ناعادلانه بودن توزیع یارانه ها در وضعیت فعلی، حتی استفاده از کارت سوخت (به صورت خاص در مورد بنزین) نیز ناعادلانه است چراکه به افراد فاقد خودرو یارانه ی بنزین تعلق نمی گیرد.
وی در خصوص یارانه برق و گاز نیز گفت: در حال حاضر فارغ از تعداد افراد، خانواده ای که دارای خانه بزرگتری است، یارانه بیشتری می گیرد. در این وضعیت تبعا خانواده های پولدارتر که خانه های بزرگتر و تعداد ماشین بیشتری دارند، یارانه بیشتری نسبت به افراد کم بضاعت جامعه می گیرند.
می توان از بستر کارت ملی هوشمند نیز برای کارت انرژی استفاده کرد
مدیرعامل سابق شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با اشاره به مشکل پرداخت نقدی در هدفمندی یارانه ها، گفت: مزیت اصلی این طرح، جلوگیری از تزریق حجم بزرگی از نقدینگی است به طوری که این امر مانع از گسترش تورم می شود چون صرفا در پرداخت حامل های انرژی قابل هزینه کرد است و قابلیت برداشت نقدی در آن وجود ندارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: همچنین این ویژگی در کارت انرژی دیده شده است که خانواده ای که یارانه خود را به طور کامل مصرف نکرده است، می تواند آن را به کارت انرژی افراد دیگری از اقوام و آشنایان که به این یارانه نیاز دارند، منتقل کند. همچنین در این طرح نیاز به هزینه های زیرساختی جدیدی نیست و می توان از بستر کارت سوخت فعلی و حتی کارت ملی هوشمند نیز استفاده کرد.
