به گزارش مسیر اقتصاد در حال حاضر وام ازدواج تقریبا تنها سیاست عمومی کشور در حمایت از تشکیل خانواده است و توجه به آن در ترغیب جوانان به این مهم اهمیت بالایی دارد؛ تعداد، مجموع و ميزان تسهيلات قرضالحسنه ازدواج پرداخت شده در سال‌هاي اخير در جدول ذيل آمده است:
همانطور كه قابل ملاحظه است ميزان تسهيلات قرضالحسنه ازدواج از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴ علي رغم افزايش هزينه‌هاي ازدواج، تغییر قابل توجهی نکرد و ثابت ماندن آن باعث شد که این سیاست، نتواند اثرگذاری لازم را در جهت حمایت از ازدواج جوانان داشته باشد.
بنابراین مجلس طی تصویب قانون بودجه سال ۱۳۹۵، وام ازدواج را از ۳ به ۱۰ میلیون تومان برای هر یک از زوجین افزایش داد.
افزایش تعداد وام ازدواج اعطایی به زوجین با وجود ۳ برابر شدن مبلغ
علي‌رغم وجود برخي كاستي‌ها در اجراي قانون وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی، حكم مزبور توانست به‌طور قابل توجهی وضعيت پرداخت تسهيلات قرضالحسنه ازدواج را بهبود بخشد؛ به‌طوری که تسهيلات قرضالحسنه ازدواج پرداختی در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال قبل، از جهت تعداد و ارزش به ترتيب ۲۶ و ۳۰ درصد رشد داشته است.
افزایش تعداد وام ازدواج پرداختی در شرایطی به وقوع پیوست که بانک ها در زمان تصویب قانون وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی، از کمبود منابع قرض الحسنه خود برای تامین این حجم از تسهیلات قرض الحسنه خبر داده بودند؛ این درحالی بود که منابع قرض الحسنه لازم برای اعطای این تسهیلات در نظام بانکی وجود داشت.
جلوگیری از انحراف منابع قرض الحسنه پس از افزایش وام ازدواج
بررسی ها نشان می دهد که پیگیری های بانک مرکزی موجب بهبود عملکرد بانک ها در زمینه اعطای وام ازدواج و جهت منابع قرض الحسنه بانکی شده است.
رئیس کل بانک مرکزی در مورد این قانون اینگونه اظهارنظر می کند: در گذشته گفته می شد بانک ها منابع قرض الحسنه را در جایگاه خود مصرف نمی کند یا اینکه این منابع را به کارمندان خود تخصیص می دهند اما در سال های اخیر و مخصوصا از زمانی که که مبلغ وام قرض الحسنه ازدواج به ۱۰۰ میلیون ریال رسید، این وضعیت کاملا متحول شده است. بانک مرکزی در این خصوص حساسیت ویژه ای دارد و اجازه نمی دهد این منابع در امور غیر مرتبط استفاده شود.[۱]
کاهش قابل توجه صف وام ازدواج به وجود ۳ برابر شدن مبلغ
در سال ۱۳۹۶ حکم مربوط به وام ازدواج در قانون بودجه تکرار شد. در تیرماه سال جاری صف وام ازدواج حدود ۵۰۰ هزار نفر بود و برای کاهش این صف، بانک مرکزی برای اولین بار اقدام به اجرای طرح ضربتی اعطای وام ازدواج نمود.
در این طرح که از ابتدای مردادماه آغاز و تا اواسط مهرماه نیز ادامه یافت؛ در مجموع با پرداخت حدود ۵۲۰ هزار فقره تسهیلات به متقاضیان، صف این وام به ۱۳۰ هزار نفر رسید.
اجرای موفق این طرح نیز نشان می دهد منابع قرض الحسنه کافی برای اعطای وام ازدواج همانطور که پیش از اجرای طرح توسط مجلس شورای اسلامی برآورد شده بود، در بانک ها وجود داشته اما بانک ها به دلیل منافع حاصل از این منابع، مایل به اعطای وام ازدواج نبوده اند؛ مسئله ای که با پیگیری های بانک مرکزی در اجرای دقیق قانون، مرتفع گردید.
امکان افزایش وام ازدواج به ۱۵ میلیون تومان وجود دارد
برای سال ۱۳۹۷ با توجه به اخبار رسیده مبنی بر عزم نمایندگان جهت افزایش وام ازدواج به ۱۵ میلیون تومان، بررسی ها نشان می دهد که منابع لازم برای این اقدام به صورت قرض الحسنه در اختیار بانک ها قرار دارد.
البته مخالفت بانک ها با این اقدام و تهدید به کاهش صف در صورت تصویب قانون وام ازدواج ۱۵ میلیون تومانی، مانند گذشته طبیعی است. اما پیگیری های بانک مرکزی در این زمینه می تواند اجرای آن را محقق نماید.
پینوشت:
[۱] سخنرانی رئیس کل بانک مرکزی در مراسم دهمین سالگرد تاسیس بانک قرض الحسنه مهر ایران (۲۰ آذر ۱۳۹۶)
