به گزارش مسیر اقتصاد در طول چهار سال گذشته قیمت حامل‌های انرژی روندی افزایش داشته است. در این مدت قیمت بنزین از ۷۰۰ تومان به ۱۰۰۰ تومان افزایش یافته است، قیمت برق افزایش ۵۰ درصدی را تجربه کرده است و قیمت گاز و سایر حامل‌های انرژی با افزایش همراه بوده است.
این افزایش قیمت‌ها، یا به عبارت صحیح‌تر کاهش یارانه پرداختی دولت برای حامل‌های انرژی، باعث افزایش درآمد دولت شده است. حال این سوال مطرح است که این افزایش درآمد دولت از حامل‌های انرژی، در چه مصارفی استفاده می‌شود؟
بنزین ۴۰۰ تومانی ۱۰۰۰ تومان شد، چرا یارانه اضافه نشد؟
در این راستا حسینعلی حاجی‌دلیگانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما اظهار داشت: زمانی که دولت می‌خواست بنزین را از ۱۰۰ تومان به ۴۰۰ تومان افزایش دهد برای مردم حساب مشخص کرد و در آن مبلغی را واریز و از درآمد حاصل از افزایش نرخ حامل‌های انرژی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای آنان واریز کرد. این در میان مردم اعتماد ایجاد کرد که می‌توانند منابع مالی خود را برای نخستین بار مدیریت کنند. اما پس از آن نرخ بنزین از ۴۰۰ تومان به ۱۰۰۰ تومان افزایش یافت اما چیزی به یارانه نقدی مردم اضافه نشد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی افزود: دولت بر اساس برنامه پنجم در راستای واقعی کردن نرخ حامل‌های انرژی عمل نکرده و تخلف داشته است.
با ۱۰۰۰ تومان شدن بنزین درآمدهای دولت از حامل های انرژی بیش از دو برابر شد
حاجی‌دلیگانی گفت: در مرحله نخست افزایش نرخ حامل‌های انرژی ۳۸ هزار میلیارد تومان برای دولت درآمد ایجاد شد که ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای مردم از این محل پول واریز شد. اما پس از گران شدن بنزین از ۴۰۰ تومان به هزار تومان حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان درآمد دولت افزایش یافت اما به مبلغ یارانه‌ها اضافه نشد.
وی افزود: مازاد مبلغ یارانه‌ها نیز در سال ۹۶ به خزانه ریخته نشده است. در قوانین مشخص شده است که دولت برای هر بخش از محل درآمد افزایش قیمت حامل‌های انرژی چقدر هزینه کند اما دولت این کار را انجام نداده است.
منابع حاصل از افزایش قیمت حامل های انرژی به خزانه واریز شده است
موید حسینی صدر مشاور وزیر نفت درخصوص افزایش قیمت حامل های انرژی اظهار کرد: بر اساس برنامه پنجم توسعه، دولت الزامی برای افزایش قیمت حامل های انرژی نداشته است و نیز افزایش قیمت حامل های انرژی در دولت به نتیجه نهایی نرسیده است و تا این لحظه خبری مبنی بر افزایش این قیمت ها وجود ندارد[۱].
مشاور وزیر نفت گفت: منابع حاصل از افزایش قیمت حامل های انرژی به جیب وزارت نفت نمی رود بلکه به خزانه واریز شده است و در آنجا مجتمع و به مصارف مختلف می رسد.
ضرورت افزایش قیمت حامل های انرژی بر اساس قانون هدفمندی یارانه ها
با توجه به قانون هدفمندی یارانه ها، قیمت فروش داخلی بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات نفت، با لحاظ کیفیت و با احتساب هزینه‌های مترتب، شامل حمل ونقل، توزیع، مالیات و عوارض قانونی، باید به تدریج افزایش یابد. این افزایش تدریجی باید به گونه ای باشد که قیمت ها تا پایان برنامه پنجم توسعه کمتر از نود درصد قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس نباشد.
با توجه به تعرفه‌های کنونی حامل‌های انرژی، افراد هرچه بیشتر از انرژی استفاده کنند میزان بیشتری یارانه دریافت می‌کنند. این نوع قیمت گذاری باعث ترویج مصرف گرایی و توزیع ناعادلانه یارانه پنهان انرژی بین مردم شده است.
به عنوان مثال در سال ۹۵، مشترکین پرمصرف برق خانگی ۹۰۰ هزار تومان یارانه پنهان دریافت کرده‌اند، این در حالی است که مشترکین کم‌مصرف تنها به میزان ۱۴۰ هزار تومان از یارانه پنهان برق استفاده کرده‌اند. این نحوه توزیع یارانه در کلیه حامل‌های انرژی بی عدالتی است.
قیمت حامل‌های انرژی باید برای پرمصرف‌ها افزایش یابد
یکی از مشکلات اصلی حذف یارانه پنهان انرژی این است که موجب تورم و افزایش قیمت سایر اقلام می شود و در نهایت باعث فشار به قشر کم‌درآمد جامعه و نارضایتی عمومی می‌گردد.
لذا در راستای حذف یارانه حامل‌های انرژی پیشنهاد می‌شود به جای اینکه افزایش قیمت برای کلیه افراد به صورت یکسان صورت بگیرد، حذف یارانه‌های پنهان انرژی برای پرمصرف‌ها صورت بگیرد. این کار نه‌تنها موجب رعایت عدالت در توزیع یارانه پنهان می‌شود، بلکه انگیزه‌ای ایجاد می‌کند که پرمصرف‌ها به رعایت الگوی مصرف در کلیه حامل‌های انرژی تمایل پیدا کنند.
در این صورت در عین افزایش میانگین قیمت حامل های انرژی، هزینه اقشار کم درآمد افزایش نمی یابد و از لزوم پرداخت یارانه نقدی به مردم از محل درآمدهای طرح هدفمندی یارانه ها کاسته می شود. به این ترتیب دولت می‌تواند درآمدهای حاصل از کاهش یارانه‌های پنهان انرژی را در توسعه کشور مصرف نماید.
پینوشت:
[۱] باشگاه خبرنگاران جوان کد خبر۶۳۵۸۵۶۴
