کشت سالیکورنیا در قم برای مقابله با شوری خاک و تامین غذای دام

به گزارش مسیر اقتصاد ایران کشوری خشک و نیمه‌خشک محسوب می شود که بیش از دو سوم وسعت آن را اراضی بیابانی تشکیل می‌دهد. به‌علاوه باید مسئله شوری خاک‌ها را نیز به مشکلات ناشی از بیابان اضافه کرد.

وجود املاح بیش‌ازحد در خاک مانع از رشد بسیاری از گیاهان در مناطق مذکور شده و عملکرد کشاورزی را محدود می‌کند. از طرفی دیگر، لزوم استفاده بهینه از منابع آبی باعث می شود آبشویی خاک‌ها راه‌حلی اقتصادی برای شوری‌زدایی خاک‌ها نباشد.

در این شرایط باستفاده از گیاهانی که ضمن تأمین غذای دام و جلوگیری از گسترش بیابان، شوری را نیز کاهش دهد، حائز اهمیت خواهد بود. یکی از گیاهان مهم در این زمینه که توجهات زیادی را در سراسر جهان به خود جلب نموده، سالیکورنیا است.

مقاومت بالای سالیکورنیا در مقابل شوری خاک

سالیکورنیا می‌تواند نمک بیش از ۵۰۰ میلی موس را به راحتی تحمل کند و به عنوان گیاهی شورزی و نمک‌خواه شناخته می‌شود؛ برگ‌‌های آبدار نمکین آن در گرمای بالا و خاک فقیر با مقداری بیشتر از آبیاری معمول آن هم آب شور، رشد و نمو می‌کند و گیاهی کارا برای بیابان‌زدایی است.

مزایایی کشت گیاه سالیکورنیا

گیاه سالیکورینا ۷۰ گرم در لیتر نمک را می‌تواند تحمل کند، همچنین این گیاه با داشتن ۲۸ درصد روغن گزینه مناسبی برای تولید روغن خوراکی است. کنجاله گیاه سالیکورنیا نیز پس از استخراج روغن تا ۴۳ درصد حاوی پروتئین است که می‌تواند در تغذیه دام مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین گیاه سالیکورنیا را می‌توان به عنوان نوعی خزه دریایی، به صورت خام و یا بخار پز شده خورد و یا به عنوان روغن پخت‌و پز و ترکیب غذایی غنی از پروتئین مورد استفاده قرار داد.

کیفیت روغن سالیکورنیا با روغن گردو برابری می کند

یکی از استانهایی که با توجه به اقلیم کویری اش در پرورش سالیکورنیا پیش قدم شده، استان قم است. در مزارع این استان در هر هکتار ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم دانه های روغنی سالیکورنیا برداشت می شود.

در همین خصوص حاجی عابدی یکی از کشاورزان این استان گفت: گیاه سالیکورنیا بعد از دو سال تحقیق به بار نشسته است، این گیاه علاوه بر مصرف خوراکی قابل روغن کشی نیز می باشد و کیفیت روغن این گیاه با روغن گردو برابری می کند.

وی افزود: کشت گیاه سالیکورنیا علاوه بر مصرف خوراکی و کاهش ریزگردها در این استان می تواند زمینه ساز اشتغالزایی گسترده نیز باشد.

مصرف آب در کشت سالیکورنیا، تنها یک بار در هفته

این کشاورز قمی با اشاره به مصرف پایین آب در کشت گیاه سالیکورنیا گفت: مزرعه سالیکورنیا به طور آزمایشی در کنار کارخانه کود آلی قرار گرفته است که از آب چاه و زهکشی برای تامین آب مورد نیاز آن تنها یک بار در هفته استفاده می شود.

صادقی، مدیرعامل این کارخانه کود آلی در اطراف مزرعه سالیکورنیا نیز گفت: در سالی که مزین به اسم اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال است این کار می تواند زمینه خوبی برای اشتغالزایی مردم قم باشد.

استفاده از سالیکورنیا برای خوراک دام

وی با بیان این که یکی از اهداف پرورش سالیکورنیا در قم وجود قطب دامپروری در این استان است، گفت: مواد خوراکی ای که به دام می دهند اگر یک کیلو سالیکورنیا به آن اضافه نمایند، تقریبا این خوراک یک خوراک مکمل خوبی محسوب می شود و تاثیرات بسیار خوبی برای دام دارد.

به نظر می رسد با پرورش گیاه سالیکورنیا معضل خاک های شور و آبهای شور در فلات مرکزی و دریاچه نمک حل خواهد شد.

در این باره طلایی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم گفته است: در نزدیک به ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی قم قابلیت کشت زارعی وجود ندارد.

مقابله با ریزگردها و فرسایش خاک با کشت گیاه سالیکورنیا

کمالی مقدم، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم در همین خصوص افزود: در تلاش ایم تا با حمایت های بخش خصوصی بتوانیم به توسعه کشت گیاهان و محصولات کشاورزی در این مناطق بپردازیم تا جلوی ریزگردها و فرسایش بادی شدیدی که وجود دارد را بگیریم.

چون منشاء ریزگردها در استان قم داخلی است به نظرمی رسد با اجرای این طرح و طرحهای مشابه از تعداد روزهای پرگردوغبار استان قم کاسته شود و همچنین با برداشت موفق سالیکورنیا قرار است به صورت گسترده این طرح در اطراف دریاچه نمک اجرا شود.

گفتنی است بنا بر تحقیقات موسسه تحقیقات خاک و آب ایران از مجموع ۶.۸ میلیون هکتار از اراضی کشور که مبتلابه درجات مختلفی از شوری هستند، حدود ۴.۳ میلیون هکتار از این اراضی به‌جز مشکل شوری هیچ محدودیت دیگری ندارند.

برای اصلاح این وسعت از اراضی شور الزاماً نیاز به‌کارگیری آب در حجم بالا نیست و می‌توان با استفاده از همین گیاهان بومی در جهت رفع این مشکل تلاش کرد.