محدثه رزاقی مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین در گفتگو با مسیر اقتصاد به ظرفیت های بازار سرمایه در جذب سرمایه های مردم به چرخه تولید اشاره کرد و آینده این بازار را در جهت تامین مالی رو به رشد ارزیابی کرد.
بازار سرمایه، مسیر هدایت منابع سرمایه گذاران خرد به پروژه های کلان
رزاقی با توجه به حجم بالاي سرمايه گذاري سالانه در صنعت نفت و نياز اين صنعت به تأمين مالي در مبالغ سنگين، گفت: قطعا جذب منابع بايد از روش هاي مختلفي انجام گردد؛ بنابراين تخمين حجم تأمين مالي نيازمند بررسي امكان استفاده از منابع خارجي و ظرفيت موجود در بخش داخلي است.
وی افزود: آنچه مسلم است بخشي از اين تأمين مالي مي تواند از طريق جذب منابع خرد سرمايه گذاران از طريق سازوكارهاي بازار سرمايه و هدايت اين منابع به سمت چرخه توليد باشد.
رزاقی با اشاره به اینکه ميزان تقاضا جهت سرمايه گذاري در اين بخش از صنعت مي تواند تعيين كننده حجم تأمين مالي از طريق بازار سرمايه باشد، خاطرنشان کرد: تخمين تقاضا بستگی به عوامل متعددي دارد كه از جمله اين موارد مي توان به جذابيت پروژه، نوع ابزار تأمين مالي از نقطه نظر دارا بودن سود تضميني يا مشاركت در ريسك پروژه، وضعيت بازدهي بازارهاي موازي با بازار سرمايه در زمان انتشار اوراق، ميزان ظرفيت صندوق هاي سرمايه گذاري جهت خريد اوراق، ميزان ظرفيت شركت هاي تأمين سرمايه جهت پذيرش تعهدات پذيره نويسي و بازارگرداني اشاره نمود.
پیش بینی تحقق تامین مالی بیش از ۱۳ میلیارد دلار از بازار سرمایه در سال جاری
مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین با تاکید بر تاثیر گذاری عوامل مختلف بر میزان تامین مالی پروژه های کلان نفتی، افزود: برآورد ميزان حجم تامين مالي از طريق بازار سرمايه مي تواند در زمان انتشار اوراق و با در نظر داشتن عوامل فوق الذكر تعيين گردد.
شايان ذكر است كه با توجه به آمارهاي منتشر شده، ميزان تامين مالي از بازار سرمايه طي ١٠ سال گذشته به بيش از ١٢ برابر افزايش يافته است، به گونه اي كه از ٤٢ هزار ميليارد ریال در سال ٨٦ به بيش از ٥٢٢ هزار ميليارد ریال (معادل ١٣ ميليارد دلار) در سال ٩٥ افزايش يافته است.
امکان تامین مالی پروژه های کلان نفتی از طریق بازار سرمایه وجود دارد
وی با فرض ثبات حجم تامين مالي انجام شده در سال٩٥، این ظرفيت را در حال حاضر بيش از ٥٢٢ هزار ميليارد ریال دانست و افزود: مي توان با انجام برنامه ريزي هاي لازم بخش قابل توجهي از اين ظرفيت را به صنعت نفت اختصاص داد. البته روندها نشان مي دهند كه اين ظرفيت بصورت سالانه رو به رشد است.
رزاقی در خصوص مهمترین راهکارهای افزایش نقش بازار سرمایه در تامین مالی پروژه های کلان نفتی، گفت: با توجه به تجربه فعالان بازار سرمايه در تامين مالي انواع مختلف پروژه ها و شخصيت هاي حقوقي مختلف اعم از دولتي و خصوصي، به نظر مي رسد بالا بردن سطح آگاهي و اطلاع متقاضيان اين صنعت از پتاسيل هاي بازار سرمايه و فراهم نمودن شرايطي جهت افزايش تعاملات فعالين اين صنعت با فعالان بازار سرمايه در افزايش نقش بازار سرمايه در تامين مالي اين صنعت مفيد خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر اين موارد، در نظر گرفتن مشوق هايي از سوي دولت در استفاده از ابزارهاي تامين مالي در بازار سرمايه براي فعالان اين صنعت مي تواند در پررنگ شدن نقش بازار سرمايه در اين بخش از اقتصاد مفيد و موثر باشد.
امکان تبدیل سرمایه های ریالی به ارزی وجود دارد
مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین ضمن اشاره به ظرفیت مناسب بازار سرمایه جهت تامین مالی پروژه های کلان، درباره تجربیات شرکت تامین سرمایه نوین در این امر گفت: بيش از ۱۲۰۰ ميليارد تومان جهت تأمين مالي دولت در طي چند مرحله، تامین مالی برای زيرساخت هاي شهري در حدود ۱۰۰۰ ميليارد تومان در طي چند مرحله، ۵۰۰ ميليارد تومان در حوزه نفت در يك مرحله و ۴۵۰ ميليارد تومان در طي يك مرحله در صنعت مخابرات از جمله تامین مالی های انجام شده توسط این شرکت می باشد.
وی در خصوص امكان تبديل سرمايه هاي ريالي پس از تأمين مالي به سرمايه هاي ارزي، گفت: با توجه به حجم تأمين مالي انجام شده و امكان تبديل آن به ارز، به نظر نمي رسد در حجم هاي كمتر از ۱۰۰۰ ميليارد تومان با اخذ مجوز از بانك مركزي مشكلي وجود داشته باشد.
در صندوق پروژه سرمایه گذاران مالک می شوند
رزاقی با تعریف ماهیت صندوق پروژه، خاطرنشان کرد: تأمين مالي از طريق صندوق پروژه و تاسيس اين دست از صندوق ها با تضمين سودي همراه نبوده و سرمايه گذاران به ميزان سرمايه گذاري انجام شده در سود و زيان پروژه شريك مي شوند.
وی افزود: لذا وجود ضامن با روح و ماهيت اين دست از صندوق ها سازگار نيست. هرچند كه جهت جذاب نمودن صندوق ها و عرضه واحدهاي سرمايه گذاري صندوق هاي پروژه مطابق با ذائقه بازار همراه با عرضه واحدهاي سرمايه گذاري صندوق به عرضه اوراق تبعي مي پردازند.
رزاقی ادامه داد: اين اوراق تبعي سود پروژه را در طي مدت زمان مشخص شده در اوراق تبعي تضمين مي نمايد. از آنجائي كه در فرآيند انتشار اوراق تبعي، ناشر اوراق سود مشخصي را براي دارندة اوراق تضمين مي نمايند، تضامين لازم جهت انجام تعهدات ناشر اوراق تبعي نزد شركت سپرده گذاري مركزي و تسويه وجوه توثيق مي گردد. لذا بحث تضمين سود و عدم نياز به وجود ركن ضامن در استفاده از اين صندوق ها به شرح فوق مرتفع گرديده است.
نبود رکن ضامن در صندوق پروژه منجر به کاهش هزینه ها و افزایش بازدهی می گردد
مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین، عدم وجود ركن ضامن در صندوق هاي پروژه از اين نقطه نظر كه به كاهش هزينه هاي تأمين مالي منجر مي شود را مثبت ارزیابی کرد و افزود: این مسئله مي تواند در تأمين منابع جهت سرمايه گذاري در پروژه هاي نفتي با هزينه مالي كمتر منجر گردد كه نهايتا باعث افزايش بازدهي پروژه ها خواهد شد.
رزاقی ادامه داد: ولي همانطور كه بيان گرديد، به نظر مي رسد در حال حاضر عرضه واحدهاي سرمايه گذاري با تضمين سود مطابق با ذائقه بازار است كه تضمين سود با استفاده از انتشار اوراق تبعي خود هزينه هايي را به همراه خواهد داشت.
وی در تکمیل صحبت های خود گفت: ريسك اين صندوق ها براي سرمايه گذاران در صندوق در صورت عدم وجود ركن ضامن جهت تضمين سود و اصل مبلغ سرمايه گذاري شامل دو بخش است كه بخش اول مرتبط با ريسك هاي خاص مربوط به پروژه موضوع صندوق همچون تغيير الگوي جريانات نقد پيش بيني شده براي پروژه، تغيير برآورد مدت زمان لازم جهت تكميل پروژه و ريسك نحوه خروج از پروژه است. بخش دوم مربوط به ريسكه‌ايي همچون ريسك بازار، ريسك سياسي و ساير ريسك هاي سيستماتيك است.
صندوق پروژه، ابزاری جدید در مسیر اصلاح و پیشرفت
رزاقی با اشاره به پذیره نویسی اولین صندوق پروژه در بورس انرژی، گفت: در حال حاضر استفاده از صندوق هاي پروژه با در نظر داشتن ظرفيت بازار سرمايه جهت جذب منابع كه سابقا نيز اشاره شد وجود دارد و اخيراً نيز يك صندوق پروژه با هدف تامين مالي يك طرح نيروگاهي در بازار سرمايه تاسيس و راه اندازي شده است.
وی در پایان درباره دلايل عدم استفاده متعدد از اين صندوق از زمان طراحي اين روش تأمين مالي تاكنون به موارد ذيل اشاره نمود:
- جهت تاسيس اين صندوق ها مطابق رويه اجرايي مشخص شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، حضور نهادهايي تحت عنوان اركان انتشار ضروريست كه تعيين اين اركان و اخذ موافقت از آنها و نهايتا تكميل فرآيند تاسيس يك فرآيند زمانبر مي باشد.
- نظر به اينكه صندوق پروژه داراي يك شركت پروژه است كه در مرحلة قبل از بهره برداري بوده و هنوز به درآمد زايي نرسيده است، لذا عرضه واحدهاي سرمايه گذاري بدون تضمين سود به سرمايه گذاران با استقبال چنداني مواجهه نخواهد شد. در واقع تضمين يك چشم انداز روشن از پروژه براي سرمايه گذاران ضروريست كه بخشي از اين تضمين مي تواند از طريق انتشار اوراقي همچون اوراق تبعي محقق گردد و بخشي از آن نيز بستگی به اركان انتشار، ماهيت و اعتبار اركان، ميزان تجربة اركان در انجام پروژه هاي موفق، سابقة مالكان اصلي پروژه در اجرايي نمودن پروژه هاي مشابه دارد.
- وجود يك استراتژي مناسب جهت خروج از پروژه براي صندوق پروژه ضروريست، چرا كه در تدوين چشم انداز روشن دارندگان واحدهاي سرمايه گذاري از صندوق بسيار موثر خواهد بود كه گاها با توجه به ماهيت برخي از پروژه ها تعريف اين استراتژي خود با مشكلات بسياري مواجهه است.
- عدم وجود معافيت مالياتي در انتقال دارايي ها به صندوق پروژه خود نيز يكي از عوامل بسيار مهم در استقبال از اين روش تامين مالي بوده است كه مي بايست با تدوين قوانين جديد اين مشكل رفع گردد.
