به گزارش مسیر اقتصاد وجود نابرابری اقتصادی در جوامع یکی از مشکلات اصلی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در بسیاری از کشورها محسوب می شود.
با اینحال در شیوه خلق پول فعلی حاکم بر نظام بانکداری مدرن، قدرت خلق پول در اختیار بانک های تجاری قرار گرفته و این مسئله تأثیری بسزا بر ایجاد و تشدید نابرابری اقتصادی در جوامع داشته است.
در نظام بانکداری مدرن خلق پول و انتشار آن از سوی بانک های تجاری تنها با معیار سود و منافع بیشتر این بانک ها انجام می گیرد.
این شیوه خلق پول برای بخش خاصی از مردم که همان سهامداران بانک های تجاری باشند انحصار ایجاد کرده و از این رو به مرور زمان موجب افزایش نابرابری و انتقال بیشتر منابع و ثروت از مردم عادی به افراد ثروتمندتر می شود.
قدرت خلق پول بانک های تجاری یک رانت بزرگ است
از حوزه نظری بسیاری از موافقان وضع فعلی معتقدند اینکه بخش قابل توجهی از ثروت یک جامعه در اختیار عده معدودی باشد، یک روند طبیعی است و مشکلی ندارد. آن ها معتقدند اگر اختیار عمل و ثروت در اختیار افراد باهوش باشد، این مسئله در کل ثروت بیشتری برای تمامی افراد جامعه ایجاد می کند. اما این رویکرد بسیار ناقص است و در حال حاضر پیش فرض های آن برقرار نیست.
در نظام بانکداری مدرن صاحبان بانک های تجاری لزوما افراد با هوش جامعه نیستند ولی توانسته اند با در اختیار قرار گرفتن قدرت خلق پول که یک اختیار حاکمیتی است، یک چرخه انتقال ثروت بیشتر از افراد عادی به سمت خودشان را طراحی نمایند. بنابراین نظام حاکم بر بانکداری مدرن یک چرخه معیوب و تبعیض و رانت است و به هیچ عنوان نمی توان آن را به عنوان یک نظام شایسته سالاری قلمداد کرد.
در چرخه شکل گرفته توسط بانک های تجاری افراد صاحب نفوذ و قدرت که عمدتا ثروتمندان جامعه هستند برنده می شوند و روز به روز با سرعت بیشتری به ثروتشان افزوده می شود و بازندگان نیز افرادی هستند که به هر دلیل از عضویت و یا همراهی با نظام حاکم توسط بانک های تجاری باز مانده اند؛ و در واقع عموم مردم بازندگان این چرخه محسوب می شوند.
تسهیلات بانکی در اختیار فعالیت های مولد قرار نمی گیرد
در مقام نظری این طور مطرح می شود که بانک های تجاری منابع مالی خود را به شکل تسهیلات در اختیار تولیدکنندگان قرار می دهند تا آن ها محصولات مورد نیاز مردم را تولید نمایند. اما در عمل این طور مشاهده می شود که بانک های تجاری بخش کمی از منابع مالی را به شکل تسهیلات در اختیار تولیدکنندگان و فعالیت های مولد قرار می دهند.
در واقع بخش عمده تسهیلات بانک های تجاری صرف خرید دارایی بیشتر توسط افراد ثروتمند می شود و افزایش تقاضا در این بخش موجب افزایش قیمت دارایی ها و در نتیجه سود بیشتر بانک های تجاری و افراد ثروتمند می شود؛ بدون آنکه فعالیت مولدی در اقتصاد انجام گرفته باشد.
نابرابری اقتصادی جهان با شیوه حاکم بر خلق پول به سطح غیرقابل مهاری رسیده است
به دلیل شیوه حاکم بر خلق و انتشار پول در نظام بانکداری مدرن، امروزه در سطح جهان و حتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان نابرابری اقتصادی به سطح غیر قابل مهاری رسیده است به طوریکه بسیاری از حقایق منتشر شده در این حوزه قابل باور نیست.
به طور مثال طبق آمار منتشر شده دارایی تنها ۸۵ نفر از ثروتمندترین مردم جهان با دارایی بیش تر نیمی از مردم جهان یعنی بالغ بر ۳.۵ میلیارد نفر برابری می کند. به عنوان مثالی دیگر اکنون روزانه بیش از ۲۵ هزار نفر در سراسر دنیا به دلیل گرسنگی جان خود را از دست می دهند در حالیکه هر دو روز یک میلیاردر به جمع افراد میلیاردر جهان اضافه می شود.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند و نابرابری اقتصادی نیز یکی از مشکلات اصلی کشورها محسوب می شود. با اینحال در طرح هایی که دولت ها برای بهبود وضعیت معیشتی مردم و اقتصاد کشورشان ارائه می کنند هیچگاه به مشکل اصلی که ریشه تمامی مشکلات دیگر است، توجهی نشده است.
به طور مثال در بسیاری از کشورها همچون یونان، پرتغال و ایتالیا، وضعیت اقتصادی نامناسب موجب شده دولت سیاست های ریاضت اقتصادی را در پیش بگیرد اما این سیاست ها نیز موجب وخیم تر شدن وضعیت نابرابری اقتصادی و وضعیت زندگی شهروندان شده است.
اصلاح نظام بانکداری راه حل اصلی رفع نابرابری اقتصادی است
در نظام بانکداری مدرن قدرت خلق پول و انتشار آن در اختیار بانک های تجاری قرار گرفته و این انحصار ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی جوامع همچون نابرابری اقتصادی است.
برای حل این معضل نیز دولت ها چاره ای جز رفع این نقیصه و برهم زدن چرخه ایجاد شده توسط بانک های تجاری ندارند و در غیر این صورت هرساله وضعیت نابرابری اقتصادی در جهان وخیم تر خواهد شد.
منبع: پازیتیو مانی
