مالیات بر سود سپرده های بانکی، به نفع تولید و اقشار کم درآمد

سود سپرده های بانکی در بسیاری از کشورها مشمول مالیات می شود و افراد باید مالیات این درآمد خود را به اشکال مختلف (مالیات تکلیفی، درآمد مالیاتی، حالت ترکیبی) که دولت تعیین می کند، پرداخت کنند.

به گزارش مسیر اقتصاد اصلاح نظام درآمدی دولت، افزایش سهم درآمدهای مالیاتی و کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز، از مهمترین سیاست های مطرح شده در اقتصاد مقاومتی است. در این راستا افزایش پایه های مالیاتی و کاهش معافیت های مالیاتی غیر ضروری، از مهمترین برنامه های دولت در برنامه های پنجم و ششم توسعه بوده است.

سود سپرده بانکی به عنوان یکی از منابع درآمدی عموم جامعه، از جمله مصادیقی است که در کشورهای مختلف به عنوان یک پایه مالیاتی مورد نظر قرار گرفته و معمولا در زیر مجموعه مالیات بر درآمد قرار می گیرد. در این نوع مالیات، دولت سود سپرده های بانکی را به عنوان درآمد افراد در نظر گرفته و مشمول مالیات قرار می دهد.

با این وجود سپرده های بانکی در ایران به عنوان یک درآمد که مشمول مالیات شود، تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است.

اعمال مالیات بر سود سپرده های بانکی، به نفع اقشار متوسط و کم درآمد

سپرده گذاری در بانک اگر نسبت به بازارهای مولد و تولیدی ارجحیت داشته باشد، باعث جهت دهی منابع و سرمایه های مردم به سمت بانک می شود و اغلب به جای سرمایه گذاری در تولید و فعالیت های مولد، به دنبال سپرده گذاری در بانک خواهند بود.

بانک نیز که سرمایه گذاری در تولید را برای بازپرداخت سود سپرده ها به مردم مناسب نمی بیند، به حوزه های غیر از تولید جهت کسب سود روی می آورد؛ در بهترین حالت و در شرایطی که این وضعیت منجر به ورشکستگی بانک نشود، بازارهای مسکن و زمین، طلا و ارز و دیگر بازارهای غیرمولد موازی تولید فعال شده و رونق می گیرد.

بنابراین، تولید از رونق افتاده و اقشار متوسط و کم درآمد جامعه که در شغل های مختلف اشتغال داشته و از این طریق کسب درآمد می کردند، بیکار می شوند و مشاغل آنها با رکود مواجه  می گردد.

این درحالیست که دهک های بالای درآمدی جامعه، از این شرایط منتفع می شوند چرا که به جای سرمایه گذاری در تولید، به بازار بدون ریسک بانکی روی آورده اند و سود مدنظر خود را از آن کسب می کنند.

مالیات بر سود سپرده های بانکی ابزاری است که با کاهش جذابیت سپرده گذاری در بانک، بازارهای تولیدی را برای سرمایه گذاری اولویت می دهد و در نتیجه با توجه به دلایل بیان شده، این منجر به بهبود وضعیت اقشار متوسط و کم درآمد و همچنین تولید و اشتغال در کشور خواهد شد.

اعمال مالیات بر سود سپرده های بالاتر از یک مقدار مشخص

اقشار متوسط و کم درآمد نیز پس اندازهایی دارند که برای کسب سود در بانک نگهداری می کنند و البته امکان سرمایه گذاری آن در بازارهای بزرگتر و تولیدی را ندارند. این مسئله نیز باید در مدل اعمال مالیات بر سپرده ها مانند دیگر کشورها مدنظر قرار گیرد.

جدول زیر معافیت مالیاتی برای سود سپرده های بانکی کمتر از میزان مشخص شده در کشورهای مختلف را نشان می دهد:

معافیت مالیات بر سود سپرده برای اقشار کم درآمد

بنابراین همانطور که از توضیحات جدول برداشت می شود، در کشورهایی که قانون مالیات بر سود سپرده اجرا می شود، تمامی افراد و سپرده ها مشمول مالیات نمی شوند و در رابطه با اقشار کم درآمد و ناتوان و … معافیت هایی وضع شده است.

در ایران نیز مطمئنا در صورت اخذ مالیات از سود سپرده، باید معافیت هایی در رابطه با موارد ذکر شده وضع شود و تنها بر سپرده هایی مالیات اعمال گردد که به تولید، اقشار کم درآمد و ناتوان، آسیبی نرساند.

توزیع عادلانه ثروت با اخذ مالیات بر سود سپرده های بانکی

با اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی، توزیع ثروت عادلانه تر خواهد شد زیرا سودهای بالای سپرده‌ها مشمول مالیات می شوند و سودهای کم افراد کم درآمد، معاف از مالیات خواهند بود؛ همچنین اخذ مالیات از سود سپرده منجر می شود تا درآمدهای مالیاتی دولت افزایش پیدا کرده و توان حمایت از دهک های پایین توسط دولت افزایش پیدا کند.