به گزارش مسیر اقتصاد (مسیر اقتصاد)، ماهی تیلاپیا بعد از کپور ماهیان دومین ماهی پرورشی در جهان محسوب می شود که در هر ثانیه ۱۵۹ کیلوگرم از آن در جهان تولید می شود.
در سال ۲۰۱۶ حدود ۵ میلیون تن ماهی تیلاپیا به ارزش ۷ میلیارد دلار در سراسر جهان تولید شد که این مقدار هر سال در حال افزایش است. همچنین بيش از ١٤٠ كشور دنيا از جمله تمامی همسایگان ایران این ماهی را پرورش مي‌دهند.
اعطای مجوز به تولید ماهی تیلاپیا برای جلوگیری از پرورش غیرقانونی
تولید ماهی تیلاپیا چند سالی هست که در کشور با مخالفت جدی سازمان حفاظت محیط زیست روبرو بوده است. مسئولین این سازمان این ماهی را گونه ای مهاجم می دانند که می تواند تمامی اکوسیستم اطراف خود را تغییر بدهد و زندگی دیگر ماهیان را با مشکل مواجه نماید.
با این حال، بنابر گفته کارشناسان حوزه شیلات گونه های موزامبیکی و زیلی این ماهی که سازگاری زیادی با اکوسیستم های آبی دارند، سالهاست به آبهای کشور وارد شده اند. گونه زیلی ماهی تیلاپیا در سال ۹۰ نخستین بار در استان خوزستان مشاهده شد؛ گونه موزامبیکی این ماهی نیز سال هاست در فروشگاههای ماهیان اکواریومی کشور یافت می شود.
در همین خصوص نسرین مشائی، رئیس مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور بافق گفت: گونه زیلی و موزامبیکی تیلاپیا ارزش پرورشی قابل توجه ندارند و حتی در محیط پرورش مزاحم محسوب می‌شوند.
اما بهترین گونه ماهی تیلاپیا برای پرورش، تیلاپیای نیل است. جهت پرورش ماهی تیلاپیای نیل و از میان بردن مخاطرات آن، راهکارهای مختلفی وجود دارد که کشورهای جهان به کار برده اند؛ تک جنس کردن ماهی تیلاپیا و پرورش این ماهی در استخرهای بسته یا در مناطق مرکزی کشور که راهی به آبهای آزاد ندارند، از جمله راهکارهایی است که در این زمینه میتوان استفاده کرد تا پرورش این ماهی، از لحاظ زیست محیطی مشکلی نداشته باشد.
بنابراین از آنجا که ایران از شرایط اقلیمی مناسبی برای پرورش ماهی تیلاپیا برخوردار است، ضروری است با رعایت اصول زیست محیطی و ایجاد سازوکار مشخص برای اعطای مجوز رسمی و قانونی به تولید این ماهی، امکان پرورش آن را در ایران ایجاد کرد.
در واقع در حال حاضر، پرورش غیرقانونی ماهی تیلاپیا که در بعضی استان های کشور مشاهده شده است، به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم می تواند منجر به خسارت های زیان باری گردد؛ لذا با اعطای مجوز برای پرورش این ماهی و اتخاذ رویه ها و استانداردهای لازم، می توان جلوی این مشکلات را گرفت.
درآمد ۴ هزار میلیارد تومانی، حاصل پرورش ماهی تیلاپیا
طبق پیش‌بینی فائو، ایران می‌تواند بیشترین رشد در پرورش ماهی تیلاپیا را داشته باشد.
بنابر گفته کارشناسان شیلات و آبزی پروری، ایران ظرفیت پرورش سالانه ۲۰۰ هزار تن ماهی تیلاپیا را دارد. این میزان تولید ماهی تیلاپیا علیرغم پوشش تقاضای داخلی، می تواند زمینه ساز حضور ایران در بازارهای جهانی این ماهی پرفروش شود.
برنامه ریزی برای تولید این میزان ماهی تیلاپیا در کشور، علیرغم اینکه از خروج ۵۰ میلیون دلار ارز برای واردات حدود ۱۲ هزار تن فیله آن جلوگیری می کند، می تواند معادل ۴ هزار میلیارد تومان برای کشور درآمدزایی و ارزآوری داشته باشد.
تیلاپیا، یک ماهی مقاوم، کم هزینه و با مصرف آب کم
به گفته حسینی یکی از پرورش دهندگان بخش خصوصی شیلات، پرورش این ماهی برای آبزی پروران از جذابیت خاصی برخوردار است چرا که این ماهی گونه ای جدید است و بازار خوبی دارد. همچنین اینکه ماهی بسیار کم توقع و مقاوم در مقابل ناملایمات و تغییر فاکتورهای آبی و حتی بیماریهاست؛ بطوری که در آبهای شور و شیرین قابلیت تولید دارد.
این فعال بخش شیلات بیان نموده است که تیلاپیا ماهی بسیار کم هزینه ای است؛ یعنی به غیر از هزینه های سرمایه گذاری، بودجه جاری بسیار کمی را نسبت به سایر آبزیان میطلبد؛ همچنین که با شرایط کم آبی که در کشور وجود دارد نیز به دلیل مصرف کم آب هم راستاست.
ایجاد اشتغال از محل تولید تیلاپیا
با توجه به اینکه تولید این ماهی می تواند در مناطق مرکزی و کویری ایران از جمله استانهای یزد، اصفهان، مرکزی، سمنان، فارس و کرمان صورت گیرد، اعطای مجوز به پرورش قانونی و برنامه ریزی شده آن به اشتغالزایی در این مناطق از محل پرورش این ماهی و فروش آن منجر می شود.
همچنین علاوه بر اشتغالزایی در بخش تولید و پرورش این ماهی، می توان با احداث کارگاه ها و کارخانه های فرآوری ماهی تیلاپیا در این مناطق و استفاده از دیگر مزایا و ارزش افزوده های حاصل از این ماهی، زنجیره ارزش آن را در کشور ایجاد نمود. ماهی تیلاپیا علاوه بر اینکه یک ماده غذایی است، خواص دیگری از جمله خواص دارویی نیز دارد که دیگر کشورها از این جهت نیز این ماهی را مورد استفاده قرار می دهند.
به عنوان مثال بسیاری از کشورهای جهان از جمله برزیل و کشورهای جنوب شرق آسیا مانند تایوان، علاوه بر استفاده از فیله این ماهی برای صادرات از فرآورده های دیگر این ماهی مانند کلاژن به عنوان نوشیدنی و از پوست این ماهی برای درمان سوختگی و همچنین لنز چشم استفاده می کنند.
این یک خیانت است از طرف محیط زیست به خاطر دوستی خاله خرسه