مدتی است که قراردادهای تجاری دوجانبه میان کشورهای مختلف افزایش یافته است؛ طی این قراردادها، کشورهای طرف قرارداد به یکدیگر تخفیف های تعرفه ای برای کالاهای مدنظر خود ارائه نموده و شرایط را برای تجارت با طرف مقابل در داخل کشور تسهیل می نمایند.
به گزارش مسیر اقتصاد، کشورهای متعددی در حال حاضر به بستن قراردادهای تجارت دو یا چندجانبه علاقه‌مند شده‌اند؛ در این میان آمریکا و چین را می‌توان سرآمد این قراردادها به شمار آورد. بررسی تجربه آمریکا در این زمینه قابل توجه است؛ آمریکا برای برقراری تجارت دوجانبه با کشورهای مختلف، متن های قوی (از لحاظ حقوقی) و حجیمی را تنظیم کرده است تا علاوه بر استفاده از مزایای تجارت دوجانبه، از منافع اقتصادی خود به بهترین شکل محافظت نماید.
در این سلسله یادداشت، قرارداد تجارت دوجانبه آمریکا با کشور کره جنوبی به سبب جدیدتر بودن تاریخ امضا و جامعیت آن، به‌عنوان نمونه‌ای از این قراردادها مورد بررسی قرار گرفت. گفتنی است که این قرارداد سال ۲۰۰۶ به امضا رسید و از سال ۲۰۱۲ اجرایی شد.
در یادداشت های قبل، نحوه دسترسی به بازارها و تعرفه گذاری طرفین قرارداد در این توافق دوجانبه مورد بررسی قرار گرفت و ملاحظه شد که نوع کاهش تعرفه تولیدات داخلی به گونه ای طراحی شده که به صنعت کره جنوبی لطمه وارد نشود. همچنین توافقات صورت گرفته بین دو کشور در حوزه کشاورزی و پوشاک و در حوزه تجهیزات پزشکی و سرمایه گذاری نیز مورد بررسی قرار گرفت.
در ادامه مهمترین توافقات دو کشور در خصوص کالاهای بومی و تولید داخل در این قرارداد مورد بررسی قرار گرفته است:
کالاهای بومی و تولید داخلی
فصل پنجم این قرارداد یادآور میشود که قوانین بیان‌شده در توافقنامه تجارت دوجانبه میان آمریکا و کره جنوبی، فقط در مورد کالاهای بومی هر دو کشور لحاظ میگردد. این بدان معناست که این دو کشور، برای تقویت تولید داخلی خود چنین قراردادی را منعقد کرده اند.
به کالاهایی کالای بومی گفته میشود که به‌صورت کامل در قلمرو یکی و یا هر دو طرف، تولید و به‌دست‌آمده باشد و یا کالا باید از مواد بومی یکی و یا هر دو طرف ساخته‌شده باشد.
چنانچه کالا بومی نبود، باید میزان ارزش بومی و غیربومی کالا محاسبه گردد. روش محاسبه مقدار ارزش بومی کالا که به آن محتوای ارزش منطقه‌ای [۱] نیز گفته میشود، به این صورت است که ابتدا ارزش کل کالا محاسبه میگردد و سپس ارزش غیربومی از آن کسر میشود و با تقسیم عدد به‌دست‌آمده بر مقدار کل ارزش کالا، میزان درصد بومی بودن به دست می‌آید.
برای کالاهایی که در داخل تولید میگردند، باید همه هزینه‌های به‌کاررفته در تولید از جمله هزینه‌های عمومی محاسبه گردد و همچنین مقدار سود باید برابر مقدار سود اضافه‌شده در دوره عادی تجارت باشد. به این معنی که سود باید بر اساس فعالیت‌های درون کارخانه ای و در یک دوره مالی از پیش مشخص‌شده، به‌وسیله روشهای استاندارد حسابداری محاسبه گردد و از محاسبه سودهای غیرقابل‌پیش‌بینی مانند سود حاصل از تورم، برای کالاهای انبارشده جلوگیری شود.
در مورد کالاهای بومی و مقدار ارزش بومی کالا هر طرف می‌تواند موارد زیر را به ارزش بومی مواد اضافه کند:
- هزینه‌های باربری، بیمه، بسته‌بندی و همه هزینه‌هایی که در حمل‌ونقل کالا بین قلمرو طرف‌ها رخ می‌دهد؛
- هزینه کارمزد تعرفه‌ها و مالیات‌های گمرکی که در یک‌طرف یا هر دو طرف پرداخت میشود، به‌غیر از آن دسته هزینه‌هایی که مسترد میگردد و معاف میگردند؛
- هزینه زباله و فساد ناشی از استفاده از مواد در تولید کالا که باید کمتر از ارزش قراضه تجدید پذیر و یا محصول باشد.
صادرکنندگان به‌منظور استفاده از امتیازات این قرارداد میبایست گواهینامه ای از میزان بومی بودن کالای خود به هنگام صدور تهیه کنند. البته در مواردی که ارزش گمرکی واردات کالا از ۱۰۰۰ دلار (یا معادل پولی آن با ارز کره جنوبی) بیش‌تر نشود و یا کالاهایی که طرف واردکننده الزامی را برای ارائه گواهینامه کالا قائل نباشد، صادرکنندگان و واردکنندگان میتوانند از ارائه گواهی و اطلاعات برای اثبات بومی بودن کالاهای خود سر باز زنند.
پینوشت:
[۱] regional value content
