به گزارش مسیر اقتصاد افتتاحیه دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی ۲۷ آبان ماه با موضوع «نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد. در این رویداد حمید قنبری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، گفت: در سال‌های اخیر یک دیدگاه غلط در فضای اقتصادی ایران جا افتاده است؛ اینکه مسائل اصلی اقتصاد ایران راه‌حل ندارد و تنها از مسیر سیاسی قابل حل است.
وی افزود: طرفداران این نگاه می‌گویند تورم، رشد پایین، محدودیت‌های تجارت خارجی و ناترازی‌های مالی، با سیاست‌های اقتصادی قابل اصلاح نیست و راه رفع آنها «رفع تحریم» است. در این روایت، حل کسری بودجه، ساماندهی نرخ ارز، افزایش درآمد دولت یا اصلاح تجارت خارجی ممکن نیست مگر با توافق سیاسی. نتیجه چنین نگرشی، توقف سیاست‌گذاری اقتصادی و شرطی شدن همه چیز به مذاکره بوده است؛ مذاکره‌ای که سال‌هاست نتیجه روشنی نداشته، اما همچنان به عنوان تنها مسیر معرفی می‌شود.
در مذاکره می‌خواهند همه چیز ما را بگیرند!
وی افزود: بر اساس همین تصور، این ذهنیت ایجاد شده که مسئولان می‌توانند با یک «نرمش ساده» یا صرفاً با کنار گذاشتن شعارهایی مثل «مرگ بر آمریکا» تحریم‌ها را رفع کنند اما «لجبازی» مانع آن است. این تصویر بسیار ساده‌انگارانه و دور از واقعیت است.
قنبری گفت: اگر ادعا می‌شود تحریم‌ها به خاطر شعارها بوده، باید در متن تحریم‌ها ذکر می‌شد. اما در اسناد رسمی آمده است: «تحریم‌ها تا زمانی پابرجاست که ایران تهدیدی برای منافع آمریکا و متحدانش نباشد». این عبارت به‌شدت قابل تفسیر است و رفع آن هیچ مسیر ساده و مشخصی ندارد. در واقع هر چیزی می تواند تهدید منافع آمریکا تفسیر شود. در عمل هم دیده‌ایم که برای رفع تحریم‌ها، از ایران چیزی فراتر از تغییر رفتار خواسته می‌شود که پذیرش محدودیت‌های اساسی و چشم‌پوشی از ظرفیت‌های ژئوپلیتیک از جمله آن‌هاست.
تحریم با مذاکره رفع شدنی نیست و دکمه برگشت ندارد
قنبری همچنین گفت: افزون بر این، ایران تنها کشوری نیست که زیر فشار تحریم است. آمریکا امروز طیفی گسترده از کشورها را تحریم می‌کند و کوچک‌ترین تعارض با منافعش می‌تواند همین مسیر را تکرار کند. تفاوت کشورها در میزان هوشمندی آنها در مدیریت تحریم‌هاست؛ برخی اثر تحریم را کاهش می‌دهند و برخی با تصمیمات غلط اثرگذاری آن را تشدید می‌کنند.
وی افزود: حتی اگر علت اولیه تحریم‌ها رفع شود، خود تحریم دکمه برگشت ندارد. تحریم ابزار فشار است و اهداف آن دائماً توسعه می‌یابد؛ از هسته‌ای تا منطقه‌ای، از دفاعی تا دیگر حقوق اساسی یک ملت. نگاه به فهرست تحریم‌های آمریکا نشان می‌دهد انتظار رفع پایدار تحریم صرفاً با مذاکره، انتظاری واقع‌بینانه نیست. ایران نه تحریم را می‌خواهد و نه باید از تلاش برای کاهش فشار آن دست بکشد؛ اما باید پذیرفت که تکیه صرف به مذاکره، راه‌حلی قابل اتکا نیست.
«بازآفرینی قدرت» تنها راه پیش‌روی ایران در نظم نوین جهانی
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در پاسخ به اینکه پس چه باید کرد؟، گفت: پاسخ، «قدرت‌سازی» است. برای اثرگذاری بر طرف مقابل، باید قوی بود و بخشی از این قدرت، قدرت اقتصادی است. اما تا زمانی که مردم گرفتار همان تصور ابتدایی هستند و فکر می‌کنند مسئولان با یک تصمیم ساده می‌توانند کشور را از تحریم نجات دهند اما لج بازی می‌کنند، همراهی ملی شکل نمی‌گیرد. همراه کردن جامعه نیازمند گفت‌وگوی صریح، کنار گذاشتن شعارهای بی‌پشتوانه و یکسان‌سازی حرف و عمل مسئولان است.
وی افزود: علاوه بر این در عرصه حقوق بین‌الملل نیز نباید مرعوب روایت آمریکایی شد. حقوق بین‌الملل یک علم بی‌طرف نیست؛ هر قدرتی آن را مطابق منافع خود تفسیر می‌کند. ایران نیز باید روایت حقوقی مبتنی بر منافع خود را شفاف و بدون لکنت بیان کند.
قنبری در پایان گفت: از سوی دیگر، ایران برای نقش‌آفرینی مؤثر در جهان با کمبودهای جدی مواجه است. دستگاه دیپلماسی و بخش‌های خارجی کشور نیازمند تخصص‌گرایی و حرفه‌ای‌سازی‌اند. انتخاب رایزن‌های اقتصادی و بازرگانی نباید بر اساس روابط شخصی یا سابقه غیرمرتبط باشد. چنین انتصاب‌هایی مستقیماً توان نقش‌آفرینی بین‌المللی ایران را تضعیف می‌کند. در داخل کشور نیز به گفتگو و تضارب آرا نیاز داریم. سیاست‌گذاری بدون شنیدن دیدگاه‌های کارشناسان دستگاه‌ها، پژوهشگران و نمایندگان مجلس، به هم‌افزایی نمی‌رسد. تنها در چنین فرآیندی است که می‌توان ظرفیت‌های موجود را فعال کرد و مسیر قدرت‌سازی اقتصادی را دنبال کرد.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
