مسیر اقتصاد/ به حکم آیه شریفه «وَ إِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ ۙ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ» فعال شدن سازِکار ماشه یا به عبارتی اسنپ بک توسط کشورهای اروپایی، از جهاتی به نفع جمهوری اسلامی است. برای این ادعا می‌توان دلایل متعددی را برشمرد.
تمدید ماشه شوک‌های اقتصادی را تمدید می‌کند
این سازِکار اگرچه در واقع به اندازه اسمش ترسناک نیست اما قطعاً شوک‌های اقتصادی کوچک و بزرگی به دنبال دارد. شوک‌هایی که منتظر امروز هم نماندند و خیلی قبل تر از امروز، به صرف شنیده شدن زمزمه بازگشت تحریم‌ها وارد اقتصاد کشور شدند. در چنین شرایطی بزرگترین خیانت، تن دادن به ایده تمدید سازکار ماشه بود. تمدید سازکار ماشه به معنی این خواهد بود که هر شش ماه مجدداً شوک‌های ارزی و تورمی در اقتصاد کشور رخ دهد و چماق بازگشت قطعنامه‌های فصل هفتمی تا ابد بالای سر کشور احساس شود؛ در حالی که با بازگشت رسمی قطعنامه‌ها اولاً یک بار با این شوک روبرو خواهیم شد و دوماً، ابزار تهدید از دست طرف غربی خارج خواهد شد.
فعال شدن ماشه ترس از تهدیدهای غرب را از بین می‌برد
ضمن یادآوری انفعال‌های داخلی در برابر نقض تعهدهای حقوقی و سیاسی و عقلانیتی که در تمام این سال‌ها به واسطه برجام و ترس از بازگشت تحریم‌های فصل هفتمی با تعامل، چشم‌پوشی و بهانه‌ندادن به دشمن مرادف شده بود، باید گفت بازگشت تحریم‌های فصل هفتمی (در کنار تجاوز نظامی به خاک مقدس ایران) ابزارِ توجیهِ عدم اقدام متقابل را نیز از دست بازیگران منفعل داخلی خارج خواهد کرد. زیرا ظاهرا تهدید عملی نشده‌ای باقی نمانده است که از آن بترسند و با آن بترسانند. البته که این دومی دشوارتر از اولی خواهد بود و از همین الان مشخص است که توجیه بعدی عده‌ای برای عمل نکردن، توهم اجماع جهانی علیه ایران در شورای امنیت است که البته همین عمل نکردن‌ها می‌تواند مهمترین عمل برای تبدیل این توهم به واقعیت باشد!
راه اقدام متقابل علیه غرب و توسعه فناوری هسته‌ای هموار می‌شود
استفاده غیرقانونی غربی‌ها از سازکار ماشه در حالی که خود بزرگترین ناقض برجام بودند، مورد تجاوز نظامی قرار گرفتن خاک ایران، از جمله تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای و عدم اقدام موثر از سوی آژانس همه و همه در انتظار اقدام متقابل ایران هستند و حالا که نماز میت برجام را هم رسماً خوانده‌اند، راه بیش از پیش برای اقدام متقابلی که واقعا اقدام متقابل باشد برای ایران هموار شده است. همچنین اگر خداوند ما را از شر تفکر «اگر بسازیم دوباره می‌زنند» ایمن بدارد، این بهترین زمان برای توسعه فناوری هسته‌ای در زمینه‌های صلح‌آمیز و ایضاً زمینه‌های دفاعی است. از نگاه نگارنده متن، بهترین، موثرترین، متناسب‌ترین و متقابل‌ترین اقدام در این شرایط، اول قطع همکاری با آژانس (طبق وعده آقای وزیر خارجه) و دوم، خروج از ان.پی.تی. خواهد بود و هر اقدامی به جز این موارد، اساساً نمایشی رسانه‌ای است.
آمریکا هم می‌توانست حتی با وجود خروج از برجام، ماشه را به تنهایی فعال کند
زمانی پیش از این، صحبت درمورد این بود که آیا آمریکا امکان رأی دادن (با توجه به خروج از برجام) در جریان رأی‌گیری قطعنامه تداوم لغو تحریم‌ها را دارد یا ندارد. با توجه به ابهام و ضعف حقوقی (بخوانید فاجعه) موجود در برجام، نظر نگارنده بر این بود که آمریکا می‌تواند در رأی‌گیری شرکت کند زیرا اساساً خنده‌ها و ذوق‌ها و توهم‌ِ فهمیدن زبان دنیا اجازه نمی‌داده طرف ایرانی حتی به احتمال چنین مواردی فکر کند و برجام نسبت به چنین مواردی ساکت است. گذشت و مشخص شد که آمریکا هم در رأی‌گیری شرکت کرد و اتفاقی هم نیفتاد. از نظر نگارنده، حتی اگر تمام کشورها به قطعنامه رأی مثبت می‌دادند باز هم آمریکا می‌توانست به تنهایی ماشه را فعال کند و باز هم از نظر حقوقی دست ایران برای اعتراض بسته بود.
این هم گذشت، اما باید از موارد این چنینی که هزینه‌های بالایی برای کشور دارند درس گرفت. بزرگترین درسی که ارزش این هزینه را دارد عدم اعتماد دوباره به کسانی است که با ادعای فهمیدن زبان دنیا چنین هزینه‌هایی را به کشور تحمیل کردند و همچنان به جای اقرار به اشتباه، با وقاحت در حال فرافکنی و توجیه اقدامات خود هستند و اساساً حیات سیاسی‌شان در همین شوآف‌ها و فرافکنی‌هاست.
در پایان باید متذکر شد که خواندن آیات سوره مبارکه توبه، که تناسب خوبی با زمان فعلی ایران دارد، می‌تواند در تعیین مسیر حق و ایستادن در سمت درست کمک کننده باشد و باید توجه کرد که برای حق راهی جز قتال با کفر نیست؛ قتال حقوقی، اقتصادی و نظامی؛ و خدا به هیچ امتی چک سفید امضا نداده است. «أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ *أَتَخْشَوْنَهُمْ* ۚ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.»
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
