به گزارش مسیر اقتصاد رئیس جمهور آمریکا دستور به خروج آمریکا از معاهده پاریس و عدم قبول تعهدات آن داده که این مسئله موضع گیری های متفاوتی را به همراه داشته است.
بر اساس این موافقتنامه که ایران نیز آن را پذیرفته است، کشورها تعهد میدهند تا فعالیت هایی که منجر به تولید دی اکسید کربن شود را محدود نماید. از جمله این فعالیت ها می توان به پالایش نفت و گاز، صنعت پتروشیمی، تولید برق در نیروگاههای حرارتی و هر فعالیتی که به نوعی مصرف کننده نفت و گاز است، اشاره کرد. جالب است که کشورهای روسیه و عراق به دلیل اهمیت بالای مصرف انرژی این توافقنامه را در مجالس خود به تصویب نرسانده اند و کشور عراق این موافقتنامه را حتی امضا هم نکرده است.
چیزی که در رسانه ها به اشتباه جا افتاده این است که این معاهده، جلوی تخریب محیط زیست را می گیرد و آلودگی را کاهش می دهد. حال آنکه دی اکسید کربن اصلا آلاینده نبوده و این مونواکسید کربن است که آلاینده ای خطرناک است.
اما در اصل موافقتنامه پاریس، ادعا می کند که تولید دی اکسید کربن موجب افزایش دمای کره زمین و بروز پدیده ای به نام گرمایش زمین است؛ این درحالیست که همین ادعا نیز در محافل علمی جهانی بارها مورد نقد قرار گرفته و حتی تعداد زیادی از دانشمندان با راه اندازی کمپین هایی، تاثیر «دی اکسید کربن انسان ساز» بر گرمایش زمین را رد کردند.
در این موافقتنامه، ایران تعهد کرده که با فرض تداوم وضع موجود، میزان انتشار دی اکسید کربن خود را در سال ۲۰۳۰ یعنی ۱۳ سال دیگر ۴ درصد کاهش دهد و اعلام کرده است که برای این هدف ۱۷٫۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری می کند. با وجود آن که ادعا می شود این تعهد داوطلبانه و غیرالزام آور است، متن توافقنامه به صورت کاملا الزام آور تنظیم شده است؛ زیرا بر اساس بند ۲ ماده ۴ این موافقتنامه، هر عضو موظف است تعهدات خود را در زمینه کاهش انتشار دی اکسید کربن به صورت الزامآور اجرایی کند.
به علاوه بر اساس بند ۳ ماده ۴، امکان کم کردن تعهد ارائه شده در سال های بعد وجود ندارد و صرفا افزایش تعهدات و ارتقای سطح بلندپروازی کشورها در اجرای این موافقتنامه امکان پذیر خواهد بود. لذا ورود در این موافقتنامه میتواند هزینههای مشخصی را به صورت الزام آور به کشور تحمیل کند و عدم تحقق اهداف می تواند تبعات سیاسی و حقوقی برای کشور به همراه داشته باشد.
از آنجا که افزایش صادرات گاز، برق، پتروشیمی و فراوردههای نفتی در ماده ۱۳ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، حفظ و توسعه ظرفیتهای تولید نفت و گاز در ماده ۱۴ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و افزایش تولید و اتخاذ تدبیر و راهکارهای مناسب برای گسترش اکتشاف نفت و گاز و افزایش ظرفیت تولید صیانت شده نفت و گاز در مواد ۱، ۲ و ۳ از سیاستهای کلی نفت و گاز در سیاستهای کلی نظام در دوره چشمانداز آمده است، به نظر می رسد که پذیرش تعهدات کنوانسیون پاریس که توسعه و استفاده از ظرفیت های تولید نفت و گاز را محدود می نماید، مغایر با سیاست های کلی کشور باشد.
در واقع محدودیت های توافقنامه مذکور در قالب کاهش استفاده از نفت و گاز، محدودیت در ساخت نیروگاههای حرارتی، پالایشگاهها، مجتمعهای پتروشیمی و هر مصرفکننده دیگر صنعتی نفت و گاز و نیز اخذ مالیات برای انتشار کربن خود را نشان می دهد و همین مساله باعث شده است تا کشورهایی همچون آمریکا، تصمیم به خروج از این معاهده بگیرند.
بر این اساس پذیرش این توافقنامه در سالهای آتی میتواند محدودیت های زیادی برای کشورها به همراه داشته باشد و پیوستن به آن، به معنای پذیرفتن محدودیتهایی در صنعت انرژی و صنایع انرژیبر ازجمله فولاد، آلومینیوم، مس، شیشه و سیمان است. لذا به نظر می رسد تصمیم ترامپ رئیس جمهور آمریکا، تصمیمی عاقلانه در راستای حمایت از پیشرفت کشورش بوده است و ضروریست ایران نیز در شرایط حضور خود در این معاهده تجدیدنظر نماید.