به گزارش مسیر اقتصاد گذرگاه‌های مرزی یکی از نقاطی است که دستگاه‌های مختلف دولتی در آن نقش آفرینی می‌کنند؛ از این رو همسویی در اهداف به صورت درون سازمانی و بین دستگاهی واجد اهمیت است. به صورت مشخص، همکاری بین دستگاهی به روابط میان طیف وسیعی از دستگاه‌های دولتی مستقر در مرز که در کنترل تجارت و مسافرت برون مرزی نقش ایفا می‌کنند، مربوط می‌شود. نمونه‌های متعددی از ایجاد همکاری بین دستگاهی ارائه شده که «آژانس همکاری مرزی» با محوریت ادغام و یکپارچه‌سازی بخش‌های مختلف، یکی از نمونه‌های اجرا شده در کشورهای پیشرو است.
پنجره واحد؛ ابزاری جهت یکپارچه‌سازی فنی
ادغام و یکپارچه‌سازی در بخش‌های مختلفی گذرگاه‌های مرزی شامل بخش‌های «فنی»، «قانونی»، «نهادی» و «منابع زیرساختی» می‌شود. یکپارچه‌سازی فنی[۱] که مستلزم بهبود همکاری سیستم‌های فناورانه و ارتباطی بوده به وسیله پنجره واحد، عملیاتی می‌شود. بر اثر یکپارچه‌سازی فنی، تبادل خودکار اطلاعات تجاری در بین دستگاه‌های کنترل مرزی صورت می‌گیرد. در سطح بین‌المللی مرکز تسهیل تجارت و تجارت الکترونیک[۲]سازمان ملل همواره به ایجاد ارتباط بین کشورها و کنشگران تجاری کمک می‌کند. در سطح جهانی، شبکه اجرای گمرک نیز نمونه‌ای از یک سیستم ارتباطی قابل اعتماد برای تبادل اطلاعات بین مقامات گمرکی در سراسر جهان است.
افزایش کمی و کیفی عبور ناوگان در گرو ادغام عملیاتی
«ادغام عملیاتی» عمدتاً مربوط به هماهنگی فعالیت‌های بازرسی و کنترلی بین دستگاه‌های کنترل مرزی است. «سازماندهی کنترل‌های لازم در یک مکان جغرافیایی»، «کاهش تاخیر و افزایش سرعت عبور ناوگان»، «کاهش فرآیندهای اداری»، «افزایش هوشمندی و دقت در مقابله با قاچاق» از پیامدهای مشهود ادغام عملیاتی به شمار می‌رود. از جمله نمونه‌های آن، هماهنگی ساعات و روزهای فعالیت گمرکات دو کشور است.
یکپارچه‌سازی قانونی؛ کلید تعمیق همکاری بین دستگاه‌های دولتی
ابهامات قوانین و چالش‌های ناشی از تفاسیر آن از موانع تحقق و تعمیق همکاری بین دستگاه‌های دولتی بوده که ادغام قانونی در کاهش این آن موثر عمل کرده است. ادغام قانونی با هدف رفع موانع و ابهامات قانونی، دستگاه‌های کنترل مرزی را به سوی «تبادل اطلاعات»، «ایفای مسئولیت‌های مشترک» و «تعمیق همکاری‌ها» سوق می‌دهد. رفع ابهامات قانونی و تسهیل تجارت از طریق ایجاد هماهنگی بین دستگاهی در اسناد متعددی به کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی و دستگاه‌های مستقر در گذرگاه‌های مرزی توصیه شده است.
بازتعریف وظایف و مسئولیت دستگاه‌ها
بازتعریف وظایف و مسئولیت دستگاه‌های کنترل مرزی در چارچوب ادغام نهادی[۳] در جهت ارائه ساختار مشترک از دیگر مسیرهای تکمیل ساز و کار آژانس همکاری مرزی محسوب می‌شود. یکی از نمونه‌های ادغام نهادی، الحاق دستگاه‌های کنترل مرزی ایالات متحده آمریکا است. در همین راستا گمرک، حفاظت مرزی، اداره امنیت حمل و نقل و گارد ساحلی به وزارت امنیت داخلی[۴] آمریکا منتقل شدند.
بهینه‌سازی جریان کنترل مرزی
از سرمایه‌گذاری مشترک چند سازمان در تجهیزات، زیرساخت‌ها، سیستم‌های فناوری اطلاعات، پایگاه‌های داده و غیره به عنوان یکپارچه‌سازی منابع مشترک یاد می‌شود. در همین راستا، منطقی‌سازی جریان کنترل مرزی، استفاده بهینه از منابع و کاهش موانع کنترلی در گذرگاه‌های مرزی محقق می‌شود. در نتیجه، چنانچه دو سازمان دولتی که متولی کنترل مرزی هستند، یکدیگر را به رسمیت بشناسند، نیازی به کنترل مجدد محموله احساس نمی‌شود.
پی‌نوشت و منبع:
[۱] Technical integration
[۲] The UN Centre for Trade Facilitation and Electronic Business
[۳] Institutional integration
[۴] Department of Homeland Security
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
