به گزارش مسیر اقتصاد اختتامیه یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی امروز ۲۰ اسفند ماه با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در وزارت جهاد کشاورزی در حال برگزاری است. در این نشست وزیر جهاد کشاورزی و جمعی دیگر از مسئولین و کارشناسان حوزه کشاورزی و امنیت غذایی حضور دارند. محمدجواد ایروانی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در این همایش، گفت: از اندیشکده اقتصاد مقاومتی و جناب آقای امینی رعیا که از دیرباز پیگیر تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور بوده‌اند و در این مسیر همواره با جدیت و روشی سازنده به دستگاه‌ها و کشور یاری می‌رسانند، تشکر و قدردانی می‌نمایم.
وی افزود: برگزاری این همایش‌ها بسیار مفید و برای دستگاه‌های اجرایی و نهادهای تصمیم‌گیر مغتنم است و نوعی نظارت مشفقانه و راهگشا محسوب می‌شود.
سیاست‌های کلی بخش کشاورزی و ضرورت قانون جامع
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در رابطه با بخش مهم کشاورزی، سیاست‌های کلی در این بخش در سال ۱۳۹۲ تصویب شده که دارای ۹ بند است. توسعه پایدار با حفاظت از منابع و تأمین امنیت غذایی با تکیه بر تولید داخلی از جمله بندهای آن است. میراث به‌جامانده برای نظام جمهوری اسلامی در حوزه امنیت غذایی، تأمین آن از طریق واردات بود، اما در سیاست‌های کلی بر تولید داخلی تأکید شده است.
وی افزود: با این حال، از سال ۱۳۹۲ هیچ گزارشی از میزان تحقق این سیاست‌های کلی و چگونگی اجرایی‌سازی آن ارائه نشده است. چه در زمینه قانون و مقررات و چه در حوزه اجرا، مشخص نیست که چه اقداماتی برای تحقق این سیاست‌های کلی در دستور کار بوده است.
وی ادامه داد: امروزه بخش‌های مختلف کشاورزی، از جمله حمایت، تأمین مالی و غیره، هر کدام قوانین متعددی دارند و با دستگاه‌های گوناگونی روبه‌رو هستند. به اعتقاد بنده، بخش کشاورزی نیازمند یک قانون جامع است تا موارد موجود را ساماندهی کند.
تنظیم بازار با الگوی صادراتی
ایروانی گفت: در زمان کاهش درآمدهای نفتی، بخش کشاورزی کمترین آسیب را دید و تاب‌آوری بیشتری داشت. راهبرد تنظیم بازار باید از طریق صادرات دنبال شود، نه واردات؛ راهبرد دوم تنها برای زمان وفور درآمدهای نفتی مناسب است و با شرایط فعلی کشور همخوانی ندارد. امروزه با حدود ۶۰ میلیارد دلار صادرات از کشور، باید تنظیم بازار را نیز با الگوی صادراتی دنبال کنیم.
وی افزود: زمانی واردکننده شیرخشک بودیم، اما پس از تشکیل شورای لبنیات (که بنده مسئول آن بودم) و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و تصمیم‌گیر، با هم‌افزایی، تولید افزایش یافت و مردم و تولیدکنندگان از آن منتفع شدند. همین مسئله در تولید گوشت مرغ نیز پیگیری شد و حتی به مرز صادرات رسیدیم. اما در آن زمان، از صادرات ممانعت و از افزایش تولید جلوگیری می‌شد تا قیمت کاهش یابد. در حالی که به نظر بنده، این شرایط مطلوب نبود و به کاهش تولید در آینده منجر می‌شد و باید تعادل بین صادرات و تولید با رعایت شرایط تولیدکنندگان برقرار می‌شد.
وی ادامه داد: با افزایش تولید محصولات، چرخش از تنظیم بازار با الگوی وارداتی به تنظیم بازار با الگوی صادراتی، یک چرخش تحول‌آفرین محسوب می‌شود و وزارت جهاد کشاورزی متولی این امر است.
نقش دولت در بخش کشاورزی
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: برخی معتقدند که نیازی به تنظیم‌گری نیست و باید همه‌چیز به بازار سپرده شود؛ در حالی که حتی در کشورهای اولترالیبرال نیز چنین چیزی مشاهده نمی‌شود. اقتصاد مقاومتی بیش از آنکه مفهومی سلبی باشد، مفهومی ایجابی دارد که همان مقاوم‌سازی اقتصاد است و در ادبیات مختلف تولید و بازار نیز به آن پرداخته شده است.
وی افزود: نقش دولت در بخش کشاورزی بسیار مهم و حائز اهمیت است و نباید از آن شانه خالی کند. در کشور ما نیز پس از شرکت ملی نفت، شرکت ملی بازرگانی دولتی یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌ها بوده و نقشی اساسی در اقتصاد ایران، به‌ویژه در بخش کشاورزی، دارد.
ایروانی گفت: زمانی در جلسه‌ای فردی عنوان کرد که چهل سال است نهاده‌های دامی را وارد می‌کنیم، اما بنده به ایشان متذکر شدم که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ این‌گونه نبوده و این نشان از آن دارد که در این حوزه، آمار دقیقی به مسئولین نمی‌رسد.
وی افزود: رها کردن بخش کشاورزی از سوی دولت، موجب می‌شود که حتی با وجود سامانه‌های مختلف، تولیدکنندگان اعلام کنند که در سامانه رقمی ثبت می‌شود، اما نهاده کمتری تحویل می‌گیرند و تولیدکننده نیز مجبور به پذیرش این شرایط برای تداوم تولید است. بنابراین، دولت نباید در بخش کشاورزی تماشاچی باشد، بلکه باید ورود کرده و نقش خود را به‌درستی ایفا کند.
وی ادامه داد: سهم‌بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف، متناسب با سهم آن‌ها در تولید ارزش افزوده، یکی از بندهای اقتصاد مقاومتی است که باید رعایت و محقق شود.
تحول در نظام تأمین مالی بخش کشاورزی
ایروانی بیان داشت: در بحث تأمین مالی، نیازمند تحول در نظام تأمین مالی هستیم؛ یا دست‌کم باید مانند گذشته، قانون به‌گونه‌ای اجرا شود که وضعیت بهبود یابد. بر اساس قانون بانکداری بدون ربا، هر بخش متناسب با تولید خود باید از تسهیلات بانکی سهم ببرد، اما در برنامه چهارم توسعه، این اجبار به اختیار تبدیل شد و از آن زمان، سهم بخش بازرگانی از تسهیلات بانکی افزایش و سهم بخش‌های تولیدی کاهش یافت. بخش بازرگانی مهم است، اما سهم آن از تسهیلات بانکی باید با افزایش تولید ناخالص داخلی آن بخش متناسب باشد. امروز نیازمند بازگشت به گذشته و بازتنظیم سهم بخش‌های مختلف از تسهیلات بانکی هستیم. در این زمینه، هیئت عالی بانک مرکزی باید توجه ویژه‌ای داشته باشد.
حمایت از صادرات بدون گران‌سازی نرخ ارز
ایروانی گفت: به اعتقاد بنده، صادرات نباید با گران‌سازی نرخ ارز تشویق شود. گران‌سازی نرخ ارز به زیان مردم، تولیدکنندگان و اقتصاد است. حمایت از صادرات باید با انواع و اقسام مشوق‌های گوناگون صورت گیرد؛ همان‌طور که از دهه ۱۹۹۰ میلادی در توافق جهانی گات، بحث بین کشورها بر سر یارانه‌های صادراتی بوده و این مسئله سابقه‌ای طولانی دارد. به‌عنوان مثال، کشورهای اروپایی با عناوین مختلف از صادرات، به‌ویژه صادرات بخش کشاورزی، حمایت می‌کنند و امروزه نیز برخلاف شعارهای خود، به حمایت از صادرات ادامه می‌دهند.
وی افزود: در ایران اما متأسفانه عادت کرده‌ایم که تنها با افزایش نرخ ارز از صادرات حمایت کنیم که نتیجه آن، افزایش تورم داخلی بوده است. امروزه تورم اقلام خوراکی پس از اجاره مسکن، بزرگ‌ترین سهم را در تورم کشور دارد که دامن‌گیر تولیدکننده نیز می‌شود. بنابراین، روش حمایت باید اصلاح شود و از گران‌سازی نرخ ارز باید دست برداریم. حتی شاهد هستیم که موج‌های رسانه‌ای از گران‌سازی نرخ ارز حمایت می‌کنند، اما به اعتقاد بنده، باید افزایش ارزش پول ملی را در دستور کار قرار دهیم.
امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر
گفتنی است همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با هدف «بهبود کیفیت تصمیم گیری در کشور» هر سال در یک بازه ۴ تا ۶ ماهه توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی برگزار می‌شود. در جریان این رویداد مستمر، ابعاد یک «موضوع راهبردی» در چارچوب «مقاوم سازی اقتصاد» بین مسئولین، خبرگان و سیاست‌پژوهان به مباحثه گذاشته می شود و جمع بندی های انجام شده در قالب راهبردها، سیاست ها، قوانین و قواعد اجرایی، در دستورکار اندیشکده برای ترویج و پیگیری تا حصول نتیجه قرار می گیرد.
در سال جاری، یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در سال جاری برگزار شد. همایش سالانه اقتصاد مقاومتی یک رویداد مستمر و چندماهه است. بر این اساس در یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، افتتاحیه در آبان و ۱۲ نشست تخصصی در آذر، دی و بهمن برگزار شد. همچنین در جریان همایش «طرح‌های سیاستی» نیز توسط خبرگان حوزه امنیت غذایی و کشاورزی ارائه و به داوری گذاشته شد و طرح‌های منتخب در روز اختتامیه معرفی و ارائه شد.
اختتامیه این همایش امروز ۲۰ اسفند با حضور و سخنرانی وزیر جهاد کشاورزی در حال برگزاری است. سند «ارتقاء ضریب امنیت غذایی» نیز به عنوان خروجی اولیه این همایش توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی در اختتامیه یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی ارائه گردید.
انتهای پیام/ کشاورزی
