به گزارش مسیر اقتصاد اختتامیه یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی امروز ۲۰ اسفند ماه با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در وزارت جهاد کشاورزی در حال برگزاری است. در این نشست وزیر جهاد کشاورزی و جمعی دیگر از مسئولین و کارشناسان حوزه کشاورزی و امنیت غذایی حضور دارند. محمد امینی رعیا مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی، ضمن تقدیر و تشکر از دست اندرکاران برگزاری همایش و همچنین دستگاه‌هایی که در برگزاری آن همکاری کردند، گفت: بسیار خرسندیم که در این همایش میزبان سیاست پژوهان و صاحب‌نظران حوزه کشاورزی و امنیت غذایی بوده‌ایم. همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، رویدادی چندماهه است که در حوزه موضوعی خود، بازیگران مختلفی از کارشناسان و پژوهشگران و سیاست‌پژوهان تا مسئولین و دستگاه‌های ذی‌ربط را درگیر می‌کند. هر یک از نشست‌های این همایش در یکی از دستگاه‌های اجرایی برگزار شد که نزدیکی به اجرا و افزایش اثرگذاری مباحث و گفتگوها را به ارمغان می‌آورد.
وی افزود: هدف این همایش، بهبود کیفیت تصمیم گیری در کشور است و به یاری خداوند، کار با کیفیتی امسال در حوزه امنیت غذایی انجام شد و شاهد مشارکت خوبی از سوی مسئولین و دستگاه‌های تصمیم‌گیر بودیم. مأموریت اندیشکده نیز صرفاً پژوهش و بررسی نیست، بلکه پیگیری و اجرایی شدن تصمیمات را نیز دنبال می‌کند. لذا خروجی همایش در دستور کار ما خواهد بود و این همایش اینجا به پایان نمی رسد.
محمد امینی رعیا گفت: هر سال، جمع‌بندی اندیشکده از جریان همایش، تحت عنوان سند راهبردی منتشر می‌شود. امسال نیز با بهره‌گیری از انباشت دانش در اندیشکده طی حدود ۸ سال اخیر، در کنار مباحث مطرح‌شده در ۱۲ نشست تخصصی و طرح های سیاستی این همایش، سندی جهت ارتقاء ضریب امنیت غذایی منتشر شده که مشتمل بر ۱۰ راهبرد عملیاتی و ۶ اقدام کلیدی است. این سند یک سند عملیاتی است و ذیل سیاست های کلی کشاورزی، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و سند دانش بنیان امنیت غذایی، اولویت های عملیاتی را مشخص می کند.
خودکفایی در هسته های اولیه تولید
وی افزود: در راهبرد اول به توسعه آمار و اطلاعات در حوزه کشاورزی اشاره شده است تا برنامه‌ها مبتنی بر آمار و اطلاعات دقیق باشد. برنامه ریزی بدون آمار و اطلاعات دقیق باعث می شود یک سال در یک محصول فراوانی و یک سال کمیابی باشد و تجارت نیز پیش بینی پذیر نباشد.
امینی رعیا ادامه داد: در راهبرد دوم به حوزه تمرکز خودکفایی پرداخته شده است. در بحث خودکفایی، در اسناد بالادستی به آن پرداخته شده است؛ اما در سند امنیت غذایی همایش، اولویت خودکفایی در هسته‌های اولیه تولید مانند نژادها و مرغ لاین و بذر به‌عنوان یک گام عملیاتی مطرح شده که حوزه‌های فناوری‌محور هستند و راهبردی محسوب می شوند.
جهش تولید در محصولات راهبردی؛ رویکرد تولیدمحور
مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی گفت: در راهبرد سوم بحث جهش تولید در «محصولات راهبردی» بویژه غلات، نهاده‌های دامی و محصولات پروتئینی از طریق «اعمال سیاست‌های حمایتی-رفاهی تولید محور مبتنی بر الگوی کشت» و «مولدسازی صیانتی مراتع و دیمزارها با تکیه بر مدیریت محلی» مطرح شده است.
وی افزود: در جهش تولید مسئله مهم این است که سیاست‌های حمایتی و رفاهی در این حوزه که اهداف گوناگونی از جمله کمک به معیشت خانوارها را دنبال می‌کند، نباید تولید را تضعیف کند. اگر سیاستی در میان‌مدت یا بلندمدت به تولید آسیب برساند، ما قاطعانه با آن مخالفیم؛ زیرا هیچ هدفی نمی‌تواند ضربه زدن به تولید را توجیه کند.
امینی رعیا ادامه داد: در راهبرد چهارم بحث حفاظت از اراضی کشاورزی با سه روش اعتبارزدایی از اسناد عادی، جلوگیری از خرد شدن اراضی به‌واسطه ارث و عدم ارائه خدمات به اراضی تغییر کاربری غیر مجاز مطرح شده است.
وی گفت: راهبرد پنجم نیز مربوط به تمرکز تصمیم‌گیری در خصوص منابع آبی است. الان بخشی از این تصمیم گیری به وزارت نیرو و بخشی به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده است و یکپارچگی و پاسخگویی مشخص وجود ندارد و هر یک از این دو نهاد دیگری را مسئول می داند. علاوه بر این، توسعه فناوری و کاهش ضایعات نیز در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.
ادغام بازرگانی در وزارت جهاد کشاورزی نیازمند ایجاد ساختار است
مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی گفت: در راهبرد ششم، طراحی نظامات اداری به منظور «سیاستگذاری و تصمیم‌گیری یکپارچه تولید و تجارت» از مزرعه تا سفره در وزارت جهاد کشاورزی مورد تاکید قرار گرفته است.
امینی رعیا گفت: بحث ادغام بازرگانی در وزارت کشاورزی از جمله مواردی است که در اندیشکده سال‌هاست آن را بررسی کرده‌ایم و تجربیات کشورها را مطالعه نموده‌ایم و مورد تایید ماست. با این حال به‌طور مشخص، باید سیاستگذاری از تولید تا مصرف به‌شکل یکپارچه صورت گیرد، ولی در خود وزارت جهاد کشاورزی هنوز چنین ساختاری به‌طور متمرکز شکل نگرفته است که باید اصلاح شود. در واقع الان بازرگانی و تولید دو جزیره جدا در وزارت کشاورزی است.
تمرکز وزارت کشاورزی بر سیاستگذاری و بازارسازی برای حذف واسطه ها
وی افزود: در راهبرد هفتم تمرکز وزارت کشاورزی و به‌طور کلی دولت بر نظارت، تنظیم‌گری و سیاستگذاری و سپردن امور اجرایی و تصدی‌گری به بخش خصوصی را مورد تاکید قرار دادیم که امروزه از بنیه خوبی برخوردار است. در واقع دولت صرفا باید راهبری و سیاستگذاری کند و نقش دولت همین است. در این زمینه، تمرکز وزارت جهاد کشاورزی بر امور سیاستگذاری و واگذاری امور تصدی‌گرایانه به بخش خصوصی، تشکل‌ها و انجمن‌های صنفی توانمند مبتنی بر «برنامه عملیاتی» و «تضمین پاسخگویی در ازای وظایف محوله» باید انجام شود.
مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی گفت: در راهبرد هشتم بحث تقویت نظام بازار نهاده‌ها و محصولات کشاورزی از طریق «ایجاد بازارهای آنی و آتی» با هدف افزایش سهم‌بری تولیدکننده از سود و حذف واسطه‌های غیرضروری مورد تاکید قرار گرفته است. این راهبرد که در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی نیز مورد تاکید قرار گرفته، این موضوع را هدف قرار می دهد که نباید واسطه ها، سود بیشتری از تولیدکنندگان ببرند و این مهم نیازمند بازارسازی است.
اصلاح مبادی وارداتی نهاده‌های اساسی کشاورزی
امینی رعیا ادامه داد: در راهبرد نهم اصلاح الگوی واردات کالای اساسی کشاورزی است را مورد توجه قرار دادیم که در سه محور باید دنبال شود.
وی افزود: محور اول تسویه ارزی واردات است که نباید در کشور ثالث انجام شود تا واردات مختل و آسیب‌پذیری آن در شرایط تحریم افزایش یابد. تا زمانی که تسویه ارزی به‌شکل مستقیم انجام نشود، تحریم‌پذیری در این زمینه باقی خواهد ماند و این مهمترین پاشنه آشیل ما در شرایط تحریم است. ۱۰ سال است از تحریم می گذرد اما کماکان در کالای اساسی، وابستگی شدیدی به کشورهای تحریم کننده غربی وجود دارد که این موضوع باید برطرف شود.
امینی رعیا گفت: محور دوم ایجاد سازوکارهای تبادلات مالی مستقیم با کشورهای هدف تجاری است. به‌طور خاص، بخش اصلی واردات نهاده‌های اساسی کشاورزی ما از برزیل انجام می‌شود، ولی هیچ سازوکار دوجانبه و مستقیمی با این کشور نداریم. اگر چنین سازوکارهایی ایجاد شود، حداقل ۱۰ تا ۲۰ درصد صرفه جویی ارزی خواهیم داشت.
مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی افزود: محور سوم نیز مدیریت زمان خرید محصولات به‌منظور صرفه‌جویی مالی است که در حال حاضر برنامه‌ریزی مشخصی برای آن نداریم.
ایجاد زنجیره ارزش منطقه ای با محوریت صنایع غذایی
امینی رعیا گفت: راهبرد دهم به بحث صنایع غذایی و ایجاد زنجیره ارزش منطقه ای اختصاص دارد. خصوصی‌ترین صنعت اقتصاد ایران، صنایع غذایی است و صنعتی که بیشترین سهم بخش خصوصی در آن وجود دارد نیز صنایع غذایی است. شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک زیادی در این حوزه فعال هستند و به‌عنوان یک ظرفیت برای تبدیل ایران به هاب غذایی در منطقه باید روی آن‌ها حساب کنیم. واردات نهاده‌ها، فرآوری آن در داخل و صادرات به کشورهای منطقه، این هدف را محقق می‌کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر، صنایع ایران در حوزه تولید آرد و روغن با ظرفیت خالی در تولید مواجه‌اند و این تقاضا از سوی کشورهای منطقه برای واردات از ایران نیز مطرح است، ولی به‌دلایلی چون مشکلات رفع تعهد ارزی، این ظرفیت بلااستفاده مانده است. استفاده از این ظرفیت‌ها علاوه بر فعال کردن تولیدکنندگان داخلی، صرفه‌جویی ارزی نیز به‌همراه دارد. نقش‌آفرینی در نظم جدید جهانی که مورد تأکید رهبری است، یکی از محورهای آن تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه است.
۶ اقدام کلیدی در حوزه امنیت غذایی آماده اجراست
امینی رعیا در خصوص ۶ اقدام کلیدی گفت: اصلاح شیوه خرید تضمینی گندم که ۴ سناریو برای آن طراحی شده است و می تواند یارانه ۳۳۰ هزار میلیارد تومانی زنجیره نان را کاهش دهد، تمرکز واردات در زنجیره روغن بر دانه که ظرفیت خالی صنایع روغن کشی را فعال می کند و می تواند ما را به صادرکننده کنجاله به جای وارد کننده تبدیل کند و صرفه جویی ارزی حدود ۱ میلیارد دلاری دارد، احیا و ارتقا مرغ لاین آرین با استفاده از یک الگوی توسعه ای به جای هزینه ای، استفاده از ظرفیت چین و برزیل در تامین کالای اساسی و کاهش وابستگی به نظامات ارزی تحریم کنندگان، اصلاح و تکمیل ساختار وزارت کشاورزی مبتنی بر یکپارچگی تولید و تجارت و تبدیل ایران به هاب غذای منطقه با استفاده از ظرفیت صنایع غذایی، اقداماتی است که در اندیشکده طراحی شده و می تواند در دستور کار قرار گیرد.
محمد امینی در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم دستاورد این همایش بتواند جمهوری اسلامی ایران را در بحث امنیت غذایی تقویت کند. از تمامی افرادی که در این زمینه یاری‌رسان ما بودند، سپاسگزاریم.
امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر
گفتنی است همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با هدف «بهبود کیفیت تصمیم گیری در کشور» هر سال در یک بازه ۴ تا ۶ ماهه توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی برگزار می‌شود. در جریان این رویداد مستمر، ابعاد یک «موضوع راهبردی» در چارچوب «مقاوم سازی اقتصاد» بین مسئولین، خبرگان و سیاست‌پژوهان به مباحثه گذاشته می شود و جمع بندی های انجام شده در قالب راهبردها، سیاست ها، قوانین و قواعد اجرایی، در دستورکار اندیشکده برای ترویج و پیگیری تا حصول نتیجه قرار می گیرد.
در سال جاری، یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در سال جاری برگزار شد. همایش سالانه اقتصاد مقاومتی یک رویداد مستمر و چندماهه است. بر این اساس در یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، افتتاحیه در آبان و ۱۲ نشست تخصصی در آذر، دی و بهمن برگزار شد. همچنین در جریان همایش «طرح‌های سیاستی» نیز توسط خبرگان حوزه امنیت غذایی و کشاورزی ارائه و به داوری گذاشته شد و طرح‌های منتخب در روز اختتامیه معرفی و ارائه شد.
اختتامیه این همایش امروز ۲۰ اسفند با حضور و سخنرانی وزیر جهاد کشاورزی در حال برگزاری است. سند «ارتقاء ضریب امنیت غذایی» نیز به عنوان خروجی اولیه این همایش توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی در اختتامیه یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی ارائه گردید.
انتهای پیام/ کشاورزی
