به گزارش مسیر اقتصاد یازدهمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الگوی احیا و ارتقاء مرغ لاین آرین»، دوشنبه ۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۴ الی ۱۷ و با میزبانی «موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی» برگزار شد. این نشست، یازدهمین نشست تخصصی از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی بود که در بازه آبان تا اسفندماه سال جاری با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در حال برگزاری است. یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی فرآیندی چندماهه است که با افتتاحیه شروع شده، سپس با چندین نشست تخصصی ادامه مییابد و در نهایت با برگزاری اختتامیه در تاریخ ۲۹ بهمن ماه و همزمان با سالروز ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به کار خود پایان می‌دهد. همچنین در جریان این همایش، به جای مقاله «طرح سیاستی» دریافت، بررسی و داوری شده است تا مورد استفاده تصمیم‌گیران و دستگاهها قرار گیرد.
در این نشست کارشناسان و مسئولان بر ضرورت جایگزینی تدریجی سویه آرین در بازار گوشت مرغ، تاکید کردند و اقدامات دولت در این زمینه طی سال‌های اخیر را ارزیابی کردند. همچنین الزامات و اقدامات لازم برای تحقق سهم ۲۰ درصدی سویه آرین در بازار گوشت مرغ با توجه به هدف‌گذاری برنامه هفتم پیشرفت پیشنهاد و ارائه شد.
چالش‌های واردات مرغ گوشتی و ضرورت شفاف‌سازی در اجرای طرح آرین
در این نشست فرزاد طلاکش دبیر فدراسیون طیور ایران گفت: ابتدا، به اشتباه، موضوع تحریم به عنوان عامل اصلی مشکلات مطرح شد، در حالی که علت واقعی عدم واردات مرغ گوشتی، محدودیت‌های ناشی از دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (اوفک) بود. همچنین، مسیر اجرایی دستور احیای لاین آرین نیز با اشکالاتی مواجه است و محرمانه تلقی کردن آن توجیهی ندارد. لازم است با برقراری گفتمانی سازنده، از بروز نافرمانی در اجرا جلوگیری شود.
عدم انسجام در فرماندهی و تخصیص بودجه
دبیر فدراسیون طیور ایران گفت: نکته حائز اهمیت دیگر، عدم تعیین متولی مشخص برای فرماندهی توسعه لاین آرین است. در حال حاضر، کمیسیون زیربنایی دولت از طریق شرکت اتکا اقداماتی را در این زمینه انجام می‌دهد و همزمان، شورای عالی امنیت ملی (شعام) نیز در تلاش برای توسعه آرین است. این وظیفه باید منحصراً به وزارت جهاد کشاورزی محول شود، چرا که این مسئله ناشی از ضعف مدیریت است و وزارت جهاد باید در این زمینه اقتدار لازم را کسب کند. با وجود تخصیص یک میلیارد دلار بودجه برای احیای آرین، پیشرفت چشمگیری حاصل نشده است.
ضرورت اقتصادی بودن مرغداری و چالش‌های طرح مرغ آرین
طلاکش گفت: هیچ‌کس منکر پتانسیل اقتصادی شدن سویه آرین نیست و این امر باید در اولویت قرار گیرد. دولت موظف به احیای لاین آرین به عنوان یک فعالیت تحقیقاتی است، اما متاسفانه به جای تمرکز بر تحقیق، تکثیر بی‌رویه این لاین صورت گرفته است. این اقدام منجر به افزایش دور زدن مرغدارها شده و دولت را وادار به چشم‌پوشی از تخلفات کرده است.
وی افزود: نتیجه این سوءمدیریت، افزایش اجبار به واردات نهاده‌های دامی و کاهش بهره‌وری در تبدیل نهاده به گوشت شده است.
تکمیل زنجیره ارزش صنعت مرغداری و برندسازی تجاری برای مرغ آرین
دبیر فدراسیون طیور ایران گفت: به جای تمرکز بر تحریم و محدودیت، باید با رویکردی جامع به تکمیل زنجیره ارزش صنعت مرغداری در کشور بپردازیم. در این راستا، مرغ آرین به عنوان یک ظرفیت ملی، نیازمند برندسازی تجاری است تا بتواند به طور سالم در بازار رقابت کند.
وی افزود: اجرای سیاست‌های غلط جوجه‌ریزی متناظر با سویه آرین، نه تنها به این سویه آسیب می‌زند بلکه باعث بدنام شدن آن و جلوگیری از رقابت سالم با سایر سویه‌ها می‌شود. باید از این رویکرد پرهیز کرده و به جای آن، به دنبال ایجاد شرایط رقابتی عادلانه باشیم.
واردات تخم مرغ نطفه‌دار، نتیجه سیاست‌گذاری نادرست
طلاکش گفت: تأکید بر واردات تخم مرغ نطفه‌دار، ناشی از اشتباه در سیاست‌گذاری مرغ آرین است. تکلیف دبیرخانه شعام برای جلوگیری از واردات جوجه اجداد، در کنار رهاسازی تحقیق و توسعه و مشکلات اجرایی در لایه اجداد این سویه، باعث ایجاد چالش در بازار و صنعت شد که نتیجه آن، واردات تخم مرغ نطفه‌دار بود.
پیشنهاد فدراسیون طیور و انجمن زنجیره‌ها برای سهم منطقی مرغ آرین
دبیر فدراسیون طیور ایران گفت: فدراسیون طیور با همکاری انجمن زنجیره‌ها، به عنوان بزرگترین تولیدکننده گوشت مرغ، پیشنهاد داده است که سهم منطقی مرغ آرین در بازار، ۱۵ درصد باشد. این میزان، پاسخگوی نیاز مصرف ارتش، نیروهای مسلح و ذخایر پشتیبانی امور دام (حدود ۲۵۰ هزار تن) است.
وی افزود: این پیشنهاد، مزایای متعددی دارد:
- عدم برهم خوردن بازار: با تعیین سهم منطقی، از ایجاد اختلال در بازار جلوگیری می‌شود.
- امکان تحقیق و توسعه: زنجیره‌های اتکا و کوثر، در کنار تحقیق و توسعه، قابلیت بازخورد و مطالعه بر جوجه گوشتی را خواهند داشت.
- رصد و پایش زنجیره: در یک زنجیره متمرکز، آثار اصلاح نژاد تا انتهای بازار رصد و پایش می‌شود.
- جبران عدم النفع: عدم النفع حاصل از جوجه‌ریزی آرین در صورت اجرا در یک زنجیره متمرکز، به طور کامل از سوی دولت قابل جبران است.
مغایرت انحصار لاین با قانون اساسی
طلاکش گفت: بر اساس ماده ۵۲ اصل ۴۴ قانون اساسی، نمی‌توان امتیازی برای یک بخش دولتی در نظر گرفت که بخش خصوصی از آن محروم باشد. بنابراین، ممنوعیت واردات سویه‌های دیگر و انحصار اجداد در یک یا دو نهاد دولتی، خلاف قانون است و مصوبه دبیرخانه شعام نمی‌تواند در مقابل قانون بایستد و زیانی را به بخش خصوصی تحمیل کند.
وی افزود: در برنامه هفتم توسعه، تأکید شده است که تا پایان برنامه، سهم بازار آرین به ۲۰ درصد برسد. این بدان معناست که سهم بازار آرین در سال اول برنامه، صرفاً ۴ درصد است. یعنی مرغدار باید در هر ۳۰ دوره، یک دوره آرین بریزد. اما در حال حاضر، تکلیف شده است که هر ۴ دوره، یک دوره جوجه‌ریزی شود که تخلف از قانون برنامه است. در صورت تشکیل کنسرسیوم نهادهای عمومی غیردولتی، همان سهم ۴ درصدی و افزایش سالانه آن قابل پوشش است.
لزوم مدیریت متمرکز و شفافیت در احیای لاین مرغ آرین
طلاکش در پایان گفت: در سایر کشورها نیز، مانند روسیه که ۵ درصد از سهم بازار به سویه داخلی واگذار شده، مدیریت متمرکز بر زنجیره مرغ لاین حاکم است. در حالی که در ایران، مشخص نیست مسئول احیای مرغ لاین آرین کیست.
انتهای پیام/ کشاورزی
