مسیر اقتصاد/ سرمایه‌گذاران خارجی در چین در سه ماهه دوم سال جاری، رکورد خروج سرمایه را ثبت کردند. به گزارش بلومبرگ، بر اساس داده‌های اداره دولتی ارز خارجی (SAFE)، این رقم بی‌سابقه است. با تشدید محدودیت‌های آمریکا بر انتقال فناوری به چین و افزایش تنش‌های تجاری، سرمایه‌گذاران خارجی با ابهامات و ریسک‌های بیشتری در سرمایه‌گذاری در این کشور مواجه شده‌اند [۱].
سرمایه‌گذاری خارجی در چین به پایین‌ترین سطح چند دهه اخیر رسید
نگرانی از کند شدن رشد اقتصادی چین و احتمال اعمال تعرفه‌های جدید از سوی ایالات متحده، باعث شده است که سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اقتصادی چین محتاط‌تر عمل کنند. در نتیجه، کاهش قابل توجهی در جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به چین مشاهده می‌شود. این امر نشان می‌دهد که سیاست‌های محافظه‌کارانه آمریکا و عدم قطعیت در محیط اقتصادی چین، تاثیر مستقیمی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران خارجی گذاشته است.
بر اساس داده‌های تراز پرداخت چین، جریان خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) که اختلاف بین ورودی و خروجی FDI است، از اوج خود در سال ۲۰۲۱ با ۳۴۴ میلیارد دلار به تنها ۴۲.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ کاهش یافت که پایین‌ترین سطح در بیش از دو دهه اخیر است. در نیمه اول سال ۲۰۲۴، جریان خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی منفی شد و به منفی ۴.۶ میلیارد دلار رسید که نشان می‌دهد شرکت‌های خارجی ممکن است درآمد بیشتری را به خانه بازگردانده باشند تا اینکه به سرمایه‌گذاری‌های جدید در چین اضافه کنند.
افت شدید سرمایه گذاری مستقیم با کاهش جریان های سرمایه گذاری پورتفولیوی خارجی به بازار سهام چین همراه بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که سرمایه‌گذاران بین‌المللی بیش از ۱۲ میلیارد دلار از سهام داخلی چین از ماه ژوئن سال جاری خارج کرده‌اند و اگر این میزان خروج گسترده ادامه یابد، ممکن است امسال اولین سالی باشد که خروج خالص سرمایه از چین رخ دهد.
تشدید بحران ارزی چین؛ توقف FDI و خروج سرمایه
بررسی‌ها نشان می‌دهد جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی غیرمقیم به طور کامل متوقف شده و حتی به زیر صفر رسیده است. ثبات ارزی چین تاکنون به دو عامل اصلی ورود سرمایه‌های خارجی مستقیم (FDI) و مازاد تجاری وابسته بوده است. اما اخیرا، این تعادل به شدت به هم خورده است.
کاهش چشمگیر FDI به دلیل تشدید مقررات و عوامل دیگر، یکی از ارکان اصلی ثبات ارزی چین را متزلزل کرده است. همچنین، خروج مداوم سرمایه‌های داخلی نیز بر این وضعیت اثر گذاشته و منجر به منفی شدن خالص FDI در تراز پرداخت‌ها شده است. این شرایط، آینده ثبات ارزی چین را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
اگرچه حساب جاری چین پس از همه‌گیری کرونا بهبود یافته و توانسته است تا حدودی کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را جبران کند، اما این کشور همچنان با چالش‌های جدی روبرو است. سیاست‌های خصمانه آمریکا در دوره ترامپ و تهدید به اعمال تحریم‌ها بر حساب جاری چین، این کشور را با خطر مواجه کرده است. این تهدیدات می‌تواند تلاش‌های چین برای جذب سرمایه خارجی و حفظ رشد اقتصادی را با مشکل مواجه کند.
فروش اوراق ارزی، نسخه جدید چین برای جذب سرمایه پس از کاهش FDI
چین در تلاش برای جبران کاهش شدید سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم (FDI) که به دلیل تشدید مقررات و عوامل دیگر رخ داده، به فروش اوراق ارزی در کشورهایی مانند عربستان سعودی روی آورده است. با تضعیف جریان ورودی FDI غیرمقیم، فروش اوراق ارزی به عنوان پایدارترین روش جذب ارز و سرمایه‌گذاری خارجی در بازار یوآن چین مطرح شده است. در بازه زمانی اکتبر ۲۰۲۳ تا ژوئن ۲۰۲۴، چین موفق به جذب ۱۳۲ میلیارد دلار از طریق فروش این اوراق شده است.
با وجود اینکه مقامات چینی هنوز اقدام به تشدید کنترل‌های حساب سرمایه نکرده‌اند، اما داده‌ها نشان‌دهنده توقف خروج ارز از کشور به صورت سپرده و اسکناس است. این در حالی است که بخش بانکی چین برای پاسخگویی به تقاضای مشتریان برای ارز، به ذخایر ارزی کافی نیاز دارد. نکته قابل توجه، بازگشت بخشی از این ارزها به چین طی دو سال گذشته است که نشان از تغییر جهت جریان سرمایه در این کشور دارد.
انبساط ترازنامه بانک مرکزی چین ادامه دارد؛ اما این بار با واسطه بانک‌ها
نکته قابل توجه دیگر در این زمینه، نقش پررنگ بانک‌ها در ادامه روند انبساط ترازنامه بانک مرکزی چین است. بانک مرکزی دیگر به صورت مستقیم مازاد ارز را جذب نمی‌کند. در عوض، این بانک‌ها هستند که با افزایش دارایی‌های خارجی خود و بهره‌برداری از تسهیلات بانک مرکزی، مازاد ارز را مدیریت می‌کنند. به عبارت دیگر، بانک‌ها به عنوان واسطه‌ای بین بازار ارز و بانک مرکزی عمل کرده و نقش مهمی در کنترل حجم نقدینگی در اقتصاد ایفا می‌کنند.
با وجود مازاد ارز در بازار چین، بانک‌ها همچنان فرصت افزایش دارایی‌های ارزی خود را دارند. این وضعیت نشان می‌دهد که تقاضا برای ارزهای خارجی در این کشور همچنان وجود دارد. البته، شفافیت کامل در مورد توزیع جریان‌های ارزی بین بخش‌های مختلف اقتصاد چین وجود ندارد، چرا که داده‌های تفکیکی تراز پرداخت‌ها به صورت بخشی منتشر نمی‌شود. این عدم شفافیت، مانع از تحلیل دقیق‌تر جریان‌های ارزی و تصمیم‌گیری‌های بهتر در این زمینه می‌شود.
پی‌نوشت:
انتهای پیام/ پول و بانک
