مسیر اقتصاد/ تحولات ساختار جهانی، اجبار فزاینده‌ای بر خوداتکایی و تنوع‌بخشی راهبردی ایجاد کرده است؛ زیرا کشورها به دنبال حفاظت از منافع خود در مواجهه با ابهامات پیرامون تعهدات منطقه‌ای آمریکا هستند. کشورهای جنوب‌شرق آسیا سعی می‌کنند با استفاده همزمان از تمامی ظرفیت‌‌ها وضعیت خود را بهبود دهند.
به گفته جایشانکار، وزیر امور خارجه هند، نگرانی‌های جنوب جهانی بیشتر ریشه در ناامیدی از ساختار حکمرانی جهانی کنونی دارد تا مخالفت آشکار با غرب. این نکته ظریف، محور راهبردهای در حال تکامل جنوب شرق آسیا است.
علاقه کشورهای جنوب شرق آسیا به بریکس، پاسخی محاسبه‌شده به این تغییرات پویا است. گسترش و تمرکز بریکس بر رفع نابرابری‌های سیستماتیک در حکمرانی جهانی با آرمان‌های بسیاری از کشورهای این منطقه همخوانی دارد. نخست‌وزیر مالزی، انور ابراهیم، بر پتانسیل بریکس برای ایجاد چارچوبی عادلانه‌تر تأکید کرده است. مخصوصا اکنون که بریکس با گسترش‌دادن خود بیش از یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی جهان و نزدیک به نیمی از جمعیت جهان را نمایندگی می‌کند.
احتیاط جنوب‌شرق آسیا در تعامل با بریکس
با این حال، این کشورها محتاط هستند. آن‌ها خطرات ناشی از همسویی بیش از حد با برنامه‌های چین و روسیه را به‌ویژه پس از جنگ روسیه در اوکراین، درک می‌کنند. به‌عنوان مثال، تلاش همزمان تایلند برای عضویت در «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» (OECD) و بریکس، نشان‌دهنده استراتژی حفظ توازن و بهره‌گیری از پلتفرم‌های متنوع برای پیشبرد اهداف دیپلماتیک و اقتصادی آن است. به‌طور مشابه، اندونزی و ویتنام بر تقویت شراکت‌های دوجانبه و منطقه‌ای تمرکز کرده‌اند، در حالی که همزمان فرصت‌های موجود در بریکس را نیز بررسی می‌کنند.
تحولات اخیر، هم فرصت‌ها و هم محدودیت‌های مشارکت در بریکس را برجسته کرده است. در اجلاس کازان، پنج کشور جنوب‌شرق آسیایی یعنی اندونزی، لائوس، مالزی، تایلند و ویتنام شرکت کردند. برخی از آن‌ها مذاکرات سطح بالایی با بانک توسعه جدید (NDB) داشتند. با این حال، پرتفوی سرمایه‌گذاری فعلی NDB به ارزش حدود ۳۳ میلیارد دلار، در مقایسه با نیازهای توسعه‌ای منطقه نسبتاً محدود است.
فرصت‌ها و محدودیت‌های بریکس
همچنان ابهاماتی درباره توانایی بریکس در ارائه راه‌حل‌های معنادار وجود دارد. بسیاری از این راه‌حل‌ها از طریق ابتکارات دوجانبه و چندجانبه در حال پیگیری هستند و این سوال را مطرح می‌کند که ارزش افزوده منحصربه‌فرد بریکس چیست؟ بریکس با چالش‌هایی در توازن منافع متنوع اعضایش و یافتن نقشی متمایز در یک چشم‌انداز نهادی شلوغ مواجه است. اثربخشی این بلوک در نهایت به توانایی آن در تکمیل سایر چارچوب‌ها، به‌جای رقابت با آن‌ها، بستگی خواهد داشت.
برای جنوب‌شرق آسیا، بریکس تنها بخشی از یک تصویر بزرگ‌تر است. با حضور در چندین پلتفرم، این کشورها به دنبال تقویت استقلال استراتژیک خود و پرداختن به چالش‌های اقتصادی و توسعه‌ای هستند. مشارکت کشورهای جنوب‌شرق آسیا در بریکس، تلاش گسترده‌تر آن‌ها برای تطبیق با نظم جهانی در حال تغییر سریع را برجسته می‌کند. به گفته یکی از دیپلمات‌های جنوب‌شرق آسیا، تقلیل بریکس به یک داستان چینی-روسی، ساده‌سازی بیش از حد پویایی‌های آن است.
با ادامه تحولات در هند و اقیانوس آرام، مشارکت آن‌ها با بریکس و سایر پلتفرم‌ها بخش اساسی راهبرد گسترده‌تر آن‌ها برای هدایت تغییرات نهادی و پیشبرد منافع ملی و منطقه‌ای باقی خواهد ماند.
منبع: دیپلمات
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
