مسیر اقتصاد/ عوامل نهادی یکی از بخش‌های بنیادین در ظرفیت سیاستگذاری دولت‌ها محسوب می‌شود. دولت هند به عنوان یکی از بازیگران نظام تجاری بین‌المللی توانسته با به‌کارگیری بهینه از ابزارهای نهادی از این ظرفیت استفاده کند. به عبارتی نقشه نگاشت نهادی منسجم در این کشور ضرب آهنگ توسعه را بیشتر کرده است.
«هماهنگی نهادی» در ساختار تجاری هند
متولیان تجارت خارجی در هند بر اساس «نقش»، «کارکرد»، «ماموریت»، «ترکیب سازمانی» و «جایگاه سازمانی» در شش سطح مجزا قرار می‌گیرند. در رأس آن وزارت بازرگانی متولی تدوین و طراحی سیاست تجاری هند است. در رده دوم، سازمان‌های مشورتی قرار دارند تا به صورت همزمان از گفتگوهای متقابل بین دولت و بخش صنعت، مشکلات صادرات را بررسی کنند. در ردیف سوم، سازمان‌های اختصاصی هر کالا قرار گرفته‌اند که با مشکلات مربوط به هر ردیف کالایی سروکار دارند. رده چهارم متشکل از مؤسسات خدماتی است که با هدف گسترش بازارهای فرامرزی به صادرکنندگان کمک می‌کنند تا فعالیت‌های خود را به طور موثر گسترش دهند. ردیف پنجم متشکل از سازمان‌های تجاری دولتی است که به طور خاص برای رسیدگی به صادرات و واردات کالاهای مشخص نقش‌آفرینی می‌کنند. این سازمان‌ها نقش مکملی برای بخش خصوصی در زمینه ارتقای صادرات و مدیریت واردات ایفا می‌کنند. در نهایت آژانس‌های ترویج صادرات ایالتی رده ششم را تشکیل می‌دهند.
سیاستگذاری تجاری و رایزنی‌های دولت هند
با توجه به نقش فزاینده و حیاتی تجارت خارجی در توسعه اقتصادی، وزارت بازرگانی در هند مسئولیت تامین، حفظ و ارتقاء منافع هند در بازارهای بین‌المللی را بر عهده گرفته است. به طور مشخص بخش بازرگانی ذیل وزارت بازرگانی مسئولیت توسعه تجارت خارجی هند و کلیه امور مرتبط با آن را دنبال می‌کند.
«تدوين سياست‌های تجاری» و «راهبری موافقتنامه‌های تجاری» از دیگر وظایف این بخش محسوب می‌شود. بخش بازرگانی وزارتخانه با ایجاد شبکه گسترده اقتصادی و تجاری در سفارتخانه‌های هند و کمیسیون‌های عالی در کشورهای مختلف، جریان‌های پویا و فعال تجاری ایجاد کرده است.
ساز و کار مشورتی و ارزیابی در معماری نهادی هند
برای اطمینان از نظام مشورتی منظم، نظارت و ارزیابی سیاست‌های تجاری هیئت‌های تجاری[۱] متشکل از نمایندگان تجار و سایر وزارتخانه‌های مهم، انجمن‌های بازرگانی و صنعت و سازمان‌های خدمات صادراتی تشکیل شده است. هیئت‌های تجاری بستر ملی مهمی برای گفتگوی منظم بین دولت و تجارت و صنعت است. گفتگو و مذاکرات در هیئت‌های تجاری رهنمودهایی را به دولت برای اقدامات سیاستی مناسب ارائه می‌کند.
علاوه بر هیئت‌های تجاری، کمیته صادراتی کابینه[۲] نیز نظارت منظم و مؤثری بر عملکرد تجارت خارجی هند و سیاست‌های مرتبط دارد. کمیته توانمند دبیران[۳]نیز به عنوان ساختاری برای کمک به کمیته صادرات کابینه و تصمیم‌گیری بهینه و سریع‌تر در نظر گرفته شده است.
نظام حقوقی برای سامان‌دهی به چالش‌های مربوطه
بخش شکایات[۴] برای نظارت و دریافت شکایات و پیشنهادهای مربوطه راه‌اندازی شده است. کمیته‌های رسیدگی به شکایات[۵] به ریاست مدیر کل تجارت خارجی و رئیس مرجع صدور مجوز منطقه‌ای مربوطه در دفاتر صدور مجوز تشکیل شده است. این کمیته شامل نمایندگان بخش خصوصی، نمایندگان شورای ارتقای صادرات[۶] و سایر ادارات و سازمان‌ها است.
نظام تصمیم‌گیری در سطوح منطقه‌ای
دفتر کل تجارت خارجی[۷] یکی از دفاتر مهم وزارت بازرگانی است که به تدوین و اجرای سیاست صادرات و واردات هند کمک می‌کند. بر همین اساس دفاتر منطقه‌ای[۸] به عنوان مراجع صدور مجوز در سطوح منطقه‌ای در تمام ایالت‌ها راه‌اندازی شده است. این دفاتر به عنوان مراکز تسهیل تجارت نیز نقش‌آفرینی می‌کنند. همچنین کمیسیون صادراتی[۹] در ساختار سازمانی دفتر تجارت خارجی نیز به عنوان نقطه کانونی تمامی طرح‌های ترویج صادرات عمل می‌کند.
پی‌نوشت و منبع:
[۱] Board of Trade
[۲] Cabinet Committee on Exports
[۳] Empowered Committee of Secretaries
[۴] Grievances Cell
[۵] Grievances Committees
[۶] Export Promotion Counci
[۷] (Director General of Foreign Trade (DGFT
[۸] regional offices
[۹] Export Commissione
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
