مسیر اقتصاد/ تا پیش از سال ۱۹۹۵ اقتصاددانان بر این باور بودند که تجارت بین‌الملل عمدتا تحت تاثیر تفاوت در منابع و میزان بهره‌وری از مواهب است. با گذشت زمان برخی از اقتصاددانان توجه خود را به نقش نهادها در تبیین الگوی تجارت معطوف کردند. آن‌ها بر این باور بودند که تجارت عمدتا توسط «کیفیت نهادی» و «محیط‌های نهادی» تعیین می‌شود.
مولفه‌های نهادی موثر بر تجارت بین‌الملل
مطالعات گسترده ارتباط بین دو متغیر «رشد تجارت» و «کیفیت نهادی» را تایید کرده‌اند. بر همین اساس سه مولفه موافقت‌نامه‌های تجاری (توافقنامه‌های دو و چندجانبه)، سازمانهای ترویج تجارت و موسسات مرتبط آن، موقعیت کشورها را در بازارهای بین‌المللی و نظام تجاری جهانی تعیین می‌کند.
ضرورت نقش‌آفرینی سازمانهای ترویج تجارت
در عرصه تجارت، بازیگران بخش خصوصی در رابطه با جمع‌آوری اطلاعات بازارهای خارجی و فرصت‌های تجاری دچار محدودیت هستند. همچنین تلاش یک سویه و بدون پشتوانه برای متحمل شدن هزینه‌های تحقیقاتی و بازاریابی می‌تواند هزینه‌های قابل توجهی را بر آن‌ها تحمیل کند. در واقع کارویژه و ضرورت سازمانهای ترویج تجارت به ویژه برای کشورهای کمتر توسعه یافته در اینجا ضرورت پیدا می‌کند.
نقش‌آفرینی چندجانبه سازمانهای ترویج تجارت
پوشش نیازهای مرتبط با «اطلاعات بازارهای خارجی»، «بیمه‌های خصوصی»، «ارائه تسهیلات»، «صورت‌بندی تصویر کشور» و «ترویج برند ملی» توسط سازمانهای ترویج تجارت صورت می‌گیرد. علاوه بر این نقش اصلی این سازمان‌ها در الگوی نهادی کشورها، صورت‌بندی عدم هماهنگی‌ها و ایجاد ساز و کارهای هماهنگ‌کننده در سطح نهادهای مرتبط با تجارت است.
کارویژه سازمانهای ترویج تجارت
سازمانهای ترویج تجارت نه تنها می‌توانند تجارت را تحریک کنند، بلکه از ضررهای ناشی از محاسبات اشتباه تولیدکنندگان و صادرکنندگان جلوگیری می‌کنند. سازمانهای ترویج تجارت در سطوح ملی می‌توانند به طور همزمان جایگاه بین‌المللی، اعتبار و وجهه یک کشور را از طریق ترویج و تبلیغ محصولات و خدمات بهبود بخشند.
سازمانهای ترویج تجارت تسهیل‌کننده‌ای هستند که ترویج و تحریک تجارت از طریق ارائه اطلاعات، ارتباطات، مشاوره فنی، بازاریابی و توسعه فعالیت‌های ترویجی و در نهایت توسعه صادرات از وظایف اصلی آن‌ها محسوب می‌شود.
ساختار اداری سازمانهای ترویج
سازمانهای ترویج تجارت می‌توانند از یک دفتر یک نفره تا سازمانهای قدرتمند با شبکه‌ها و دفاتر گسترده در کشورهای مختلف متفاوت باشند. آن‌ها معمولاً انعطاف‌پذیرند و اشکال مختلفی دارند، به همین دلیل نقش‌ها یا وظایف متفاوتی بر عهده دارند.
تاثیرات تشویق صادرات توسط سازمانهای ترویج
بانک جهانی در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ با استفاده از نظرسنجی به بررسی تاثیر هر یک از متغیرها بر روی شاخص‌های تجاری پرداخته است. به طور مشخص تاثیر تشویق صادرات و بودجه مربوط به آن بر صادرات حدود ۰.۰۷۴ تخمین زده شده است. بنابراین افزایش ۱ درصدی بودجه‌های تشویق صادرات منجر به افزایش ۰.۰۷۴ درصدی صادرات می‌شود. در میانگین نمونه‌ها، هر ۱ دلار صرف شده برای ترویج صادرات به ۸۷ دلار درآمد صادراتی منجر شده است.
همچنین آن‌ها دریافتند که به طور متوسط ۱ درصد افزایش در بودجه‌های تشویق صادرات باعث افزایش ۰.۰۶۵ درصدی در تولید ناخالص داخلی سرانه می‌شود که به صورت مصداقی هر ۱ دلار برای ارتقای صادرات، ۳۸۴ دلار تولید ناخالص داخلی ایجاد می‌کند. از این رو نقش بازاریابی توسط سازمانهای ترویج اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
چهار پیش شرط اصلی برای موفقیت سازمانهای ترویج تجارت
به صورت کلی نقش سازمانهای ترویج تجارت در ارائه کمک‌های بازاریابی و ارتقای شاخص‌های تجاری رو به گسترش است. با این حال «برخورداری از حمایت جامعه تجاری»، «برخورداری از بودجه کافی»، «مجهز به نیروی انسانی متخصص» و «استقلال نسبی از دولت‌ها» چهار پیش شرط حیاتی در موفقیت این سازمان‌ها به شمار می‌رود.
منابع:
سازمانهای ملی توسعه تجارت نقش و کارکرد آن‌ها
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
