میثم فتحی محب کارشناس انرژی ضمن اشاره به بستر بورس کالا برای عرضه محصولات پتروشیمیایی در گفت‌وگو با مسیر اقتصاد گفت: علاوه بر مسئله کمبود یا عدم تولید برخی از محصولات پتروشیمیایی، با توجه به این‌که بسیاری از شرکت‌های تولیدی حوزه صنایع شیمیایی، نقدینگی کافی برای خرید نقدی مواد اولیه را ندارند، نمی‌توانند از طریق بورس‌کالا مواد اولیه مورد نیاز خود را تأمین کنند و به‌ناچار برای خرید اعتباری یا مدت‌دار مواد اولیه، به تأمین کنندگان مواد اولیه در خارج از بورس‌کالا مراجعه می‌کنند. این مسئله موجب شده است که تجارتی به موازات بورس‌کالا برای محصولات پتروشیمی، با نرخ سودهای بالا و غیر شفاف در بازار ایجاد شود.
عرضه اعتباری؛ راهکاری برای مقابله با شکل‌گیری بازارهای غیررسمی
این کارشناس انرژی ادامه داد: شرکت ملی صنایع پتروشیمی، به‌جهت رفع این چالش، شرایط عرضه اعتباری محصولات پتروشیمی را فراهم کرده است. اما این مدل هنوز نتوانسته به‌صورت کامل مسائل حوزه صنایع پایین‌دستی را مرتفع کند. چرا که واحدهایی که ۲۵ درصد از محصولات خود را به‌صورت اعتباری عرضه می‌کنند، شرایط پیچیده‌ای را برای این عرضه خود تعیین کرده‌اند. در حقیقت این شرکت‌ها یا مدت زمان بازپرداخت اعتبار اسنادی را کمتر از سه ماه تعیین کرده‌اند، یا این‌که حداقل میزان خرید اعتباری را به‌صورتی تعیین می‌کنند که از ظرفیت تعیین شده برای واحدهای پایین‌دستی در سامانه بهین‌یاب بیش‌تر است.
عرضه اعتباری، مشکل سرمایه در گردش صنایع پایین‌دست را مرتفع نکرده است
فتحی محب با اشاره به این‌که عرضه اعتباری حداکثر یک‌بار در هفته انجام می‌شود؛ گفت: علاوه بر مسائل فوق، عرضه اعتباری محدود است. یعنی حداکثر یک‌بار در هفته انجام می‌شود. در واقع هر شرکتی که بخواهد خرید اعتباری داشته باشد، باید از پانزده روز قبل، فرآیند افتتاح اعتبار اسنادی را آغاز کند. همچنین باید حداقل ده روز قبل از مهلت سه ماهه، اقدام به تسویه حساب کند. بدین ترتیب می‌توان گفت شرکت‌ها مدت زمان محدودی نیز برای بازپرداخت اعتباری دارند.
وی ادامه داد: با این شرایط، شرکت‌های پایین‌دستی کمی توانایی خرید اعتباری و پرداخت هزینه در موعد مقرر را دارند. این در حالی است که شرکت‌ها می‌توانند از بازار آزاد، با قیمت‌های کمی بالاتر، به‌صورت بلند مدت‌تر نسبت به خرید اعتباری اقدام کنند و نیازی به ایجاد اعتبار اسنادی بانکی نیز نداشته باشند.
طرح عرضه اعتباری شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیاز به باز طراحی دارد
فتحی محب در ادامه گفت: بر اساس گزارش شرکت ملی پتروشیمی، میزان عرضه اعتباری تیر ۱۴۰۳ در بورس کالا، نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته، ۵۸ درصد افزایش داشته و از ۶ هزار میلیارد تومان به ۹.۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. با این وجود، بسیاری از تولیدکنندگان محصولات پایین‌دستی موفق به خرید اعتباری نشده و بیش‌تر، صاحبان سرمایه توانسته‌اند محصول را به صورت اعتباری تهیه کنند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: با وجود افزایش میزان فروش اعتباری، این طرح آن‌طور که باید اثرگذار نبوده و نیاز است جهت بهبود آن، مواردی همچون میزان تقاضای واحدهای پایین‌دستی، سهولت دریافت اعتبار اسنادی و افزایش مدت بازپرداخت مورد بررسی و بازنگری قرار بگیرد.
انتهای پیام/ انرژی
