به گزارش مسیراقتصاد سلسله نشست‌های اندیشه‌ورزی راه‌نشان با موضوع اقدامات و برنامه های اولویت دار حوزه کشاورزی دولت چهاردهم ۴ تیرماه در خانه اندیشه‌ورزان برگزار شد.
مجتبی پالوج معاون مؤسسه پژوهش‌های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، پیمان فلسفی نائب رئیس دوم کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، حامد رفیعی عضو هیات علمی اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران و حمید سینی ساز کارشناس کشاورزی در این نشست حضور داشتند.
اسناد بالادستی و قوانین موجود باید به عنوان اصول خدشه‌ناپذیر پذیرفته شوند
در ابتدای این نشست مجتبی پالوج با اشاره به اینکه قوانین یکسری اصول هستند که باید توسط دولت‌ها مود توجه قرار گیرند گفت: در سال ۹۱ سیاست‌های کلی بخش کشاورزی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و دولت‌ها دیگر نباید در مورد چرایی این سیاست‌ها دخالت کنند همچنین علاوه بر سیاست‌های کلی سایر قوانین مثل قانون تمرکز با وجود اینکه قانون مترقی بوده است اجرا نشده است.
وی تصریح کرد: به قانون بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی که محورهای بسیار مترقی در آن است توجه نشده است؛ در ماده۲۱ این قانون می گوید نیروهای دانشگاه باید با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی کار کنند اما در این خصوص اتفاق خاصی نیفتاده است.
پالوج گفت: کشاورزی را نباید از کشاورز جدا دید. کشاورزی را نباید جدا از انسان و اجتماع دید. کشاورزی با روستا پیوند خورده و نباید صرفا یک نگاه تقلیل‌گرایانه تکنیکی داشت. افزایش درآمد کشاورزان و روستاییان و بهبود وضعیت رفاه و معیشت آن‌ها باید یکی از اهداف دولت باشد. کشاورزان و روستائیان به اندازه شهرنشینان از منافع ملی سود نمی‌برند.
وی اظهار داشت: موضوع مهم دیگر در کشور ما آب است که باید به آن توجه شود، در ایران آب کنترل نشده است و به صورت حجمی به کشاورزان داده نشده است و آمارهای این حوزه حتما باید اصلاح شود.
پالوج تاکید کرد: کشاورزی فعالیتی است که سرمایه، نیروی انسانی و تکنولوژی زیادی می‌برد و متاسفانه در ۵۰ سال اخیر سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی زیر ۵ درصد بوده است و باعث شده است که کشاورزان در تامین نقدینگی همیشه در مضیقه باشند. بانک‌ها همواره به بخش کشاورزی تسهیلات کمتری اختصاص داده‌اند و سرمایه‌گذاری در صندوق های توسعه بخش کشاورزی کم بوده است.
وی در پایان اظهار داشت: با این همه، خروجی بخش کشاورزی تامین امنیت غذایی است که در جمهوری اسلامی تعریف این مفهوم مقداری متفاوت است، در ایران این مسئله باید بر اساس حاکمیت غذا و تولید داخل باشد و به نظرم به هر قیمتی باید زمینه‌های تولید را به خصوص در کالاهای اساسی فراهم کنیم حتی اگر مقداری ارزان‌تر امکان واردات باشد.
ادعای اینکه آب نداریم القای دشمن است
در ادامه نشست پیمان فسفی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس اظهار داشت: باید یک نگاه ویژه به بخش کشاورزی داشت و اساس را بر خودکفایی این بخش گذاشت، متاسفانه در برنامه‌های مختلف دولت‌ها این اولویت را مورد توجه قرار نداده‌اند.
این نماینده مجلس دوزاردهم گفت: در برنامه هفتم متاسفانه به بخش کشاورزی خیلی ضعیف پرداخته شده است و اهمیت کمتری از انرژی و موضوعات دیگر داده‌اند؛ با این بی توجهی ۹۰ درصد خودکفایی در محصولات اساسی و ۲۳ رشد صادرات غیرنفتی اتفاق نخواهد افتاد و رشد اقتصادی ۸ درصدی نخواهیم داشت.
فلسفی گفت: دو مشکل عمده در بخش کشاورزی وجود دارد که با افزایش سرمایه گذاری باید درست شوند، یکی مسئله زیرساخت‌ها است مثل آبخیزداری که برای ایران کم آب بسیار مهم است، توانایی داریم با مدیریت منابع آب به خودکفایی برسیم و اینکه آب نداریم حرف دشمن است.
وی تصریح کرد: مابه‌التفاوت آب استحصالی و تبخیری در ایران زیاد است و الان در دنیا روش‌هایی وجود دارد که از تبخیر آب های موجود در کانال ها جلوگیری می‌کند.
فلسفی افزود: متاسفانه از نمایندگان مجلس تا رئیس جمهور و وزرا از بخش کشاورزی می‌ترسند، پیشنهاد من است که یکسال پایه درآمد کشور را بخش کشاورزی قرار دهند و واقعا می‌توانند از اینکار نتیجه بگیرند، متاسفانه از کشاورز مظلوم‌تر نیست و هر وقت می‌خواهند در برق صرفه‌جویی کنند برق کشاورزان را قطع می کنند. پس کشاورزی باید در اولویت یارانه‌دهی قرار گیرد و در آمریکا سالانه ۶۰۰ میلیارد دلار یارانه بخش کشاورزی می‌دهند.
رسالت بخش کشاورزی رشد کیک اقتصادی نیست
رفیعی عضو هیئت علمی اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران در خصوص اولویت دولت چهاردهم در بخش کشاورزی گفت: باید مشخص کنیم در دولت چهاردهم رسالت واقعی بخش کشاورزی چیست؟ سهم کشاورزی در اقتصاد کشورهای دنیای عموما زیر ۵ درصد است. در برزیل که یکی از مهم‌ترین قطب‌های کشاورزی است، کشاورزی تنها ۷ درصد سهم از اقتصادش را دارد و بنابراین رسالت کشاورزی بیشتر کردن کیک اقتصاد نیست. کشاورزی باید امنیت غذایی را تامین کند.
وی ادامه داد: ما در حال حاضر پایش اطلاعاتی دقیقی نداریم که بتوانیم برای کشاورزی برنامه‌ریزی کنیم. دنیا بر اساس اطلاعات تصمیم می‌گیرد. در حال حاضر مرکز آمار رشد بخش کشاورزی را منفی ۲.۲ درصد اعلام می‌کند، اما بانک مرکزی رشد بخش کشاورزی را مثبت ۱.۱ اعلام می‌کند. پس بر اساس این داده‌های متناقض نمی‌توان برای کشاورزی تصمیم گرفت یا می گویند ۳۰ درصد، ضایعات بخش کشاورزی است یا صادرات آب مجازی مقدار زیادی است و دائما در بوق و کرنا می‌کنند و اصلا معلوم نیست این آمار از کجا آمده است و باید تکلیف خود را با این مسائل مشخص کنیم.
وی تصریح کرد: در برنامه هفتم به مسئله آب مجازی پرداخته‌اند و مقرر شده سالانه از کسانی که آب مجازی صادر می‌کنند نیم درصد مالیات گرفته شود که باعث می شود صادرات قانونی ما الکی گران شود و محصولی مثل زعفران بیشتر قاچاق شود و این درآمدها به سمت توسعه زنجیره ارزش محصولات کم آب نمی‌رود.
رفیعی در پایان گفت: موضوع دیگر طرح مسکن ملی بود که در اجرای این طرح برخی اراضی درجه ۱ و ۲ را برای ساخت مسکن سند زده‌اند، در کشور کلا حدود ۱ تا ۱.۵ میلیون هکتار زمین درجه ۱ و حدود ۲.۵ میلیون هکتار زمین درجه ۲ وجود دارد و بقیه درجه ۳ و ۴ است که باید این اراضی احیا شوند.
متولی مدیریت آب و کشاورزی در کشور یکی نیستند
سینی‌ساز کارشناس کشاورزی در این نشست تاکید کرد: توجه ویژه به استفاده از همه ظرفیت‌های کشور و افزایش بهره‌وری و توسعه کشت دیم و نفوذ فناوری از شعارهای خوبی است که یک پایگاه داده خوب در این موارد نداریم و فقط بر اساس مشاهدات کارشناسی است که امیدوار هستیم که درست باشند و نیاز است آمایش دقیق و لحظه‌ای در کشور در این خصوص داشته باشیم.
وی ادامه داد: مسئله به‌نژادی دام و طیور کار بلند مدتی است و مانند یک دوی ماراتن دولت‌ها باید تحویل یکدیگر دهند و در بلندمدت این کار را انجام دهند. همچنین از ظرفیت مراتع کشور برای تولید گوشت قرمز می‌توان استفاده کرد.
سینی‌ساز اظهار داشت: در خصوص منابع آب کشور یکی از ریشه‌ای ترین مسائل آن جدا بودن متولی مدیریت آب و کشاورزی است، مدیریت آب دست کسانی است که خودشان را فقط متولی تامین آب آشامیدنی خانگی و صنایع می دانند و به راحتی آب کشاورزان را قطع می‌کنند. در برق هم همینطور است و هر وقت خواستند برق کشاورزان را قطع می کنند.
این کارشناس کشاورزی در پایان افزود: بازار صادراتی محصولات کشاورزی یک شبه به دست نمی‌آید اما یک شبه از بین می‌رود و نباید با تعرفه گذاری اشتباه، ممنوعیت صادرات و … تجارت کشور را مختل کرد، همچنین در محصولات صنعتی مثل چغندر، پنبه و… دولت می‌تواند سیاست‌هایی داشته باشد که این محصولات را فرآوری کند و به هاب منطقه تبدیل شود.
انتهای پیام/ کشاورزی
