به گزارش مسیر اقتصاد در ۴ ژوئن، مقامات روسیه خبر از تمایل ترکیه برای پیوستن به گروه کشورهای بریکس متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، اتیوپی، ایران، مصر، عربستان و امارات دادند. به طوری که، درخواست رسمی آنکارا مبنی بر عضویت کامل در این گروه در اجلاس آینده مورد بحث قرار خواهد گرفت.
دلایل جذابیت بریکس برای کشورهای جنوب جهانی
گسترش اخیر BRICS باعث می‌شود کشورهای بریکس در تولید ناخالص داخلی کل گروه ۷ را پشت سر گذاشته و با توجه به نرخ رشد جمعیت و اقتصاد، نسبت به اعضای گروه ۷ روند افزایشی داشته باشند. ده کشور بریکس در مجموع، حدود ۴۰ درصد از تولید و صادرات نفت خام را در اختیار دارند. آنها همچنین یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهانی، دو پنجم تجارت جهانی کالا و نزدیک به نیمی از جمعیت جهان را به خود اختصاص می‌دهند. با این حال، تردیدها در مورد تبدیل آن به یک نهاد مؤثر هنوز پابرجاست. زیرا این گروه شامل کشورهایی می‌شود که از نظر سیستم‌های سیاسی، چارچوب‌های نهادی، مدل‌های اقتصادی و زمینه‌های فرهنگی بسیار متنوع هستند.
در حال حاضر، بیشتر توجهات بر جنگ‌های اروپای شرقی و غرب آسیا و افزایش تنش‌ها بین قدرت‌های بزرگ جهان متمرکز شده، زیرا تغییرات ساختاری در نظم جهانی در جریان است. بریکس با وجود ماهیت عملگرایانه خود، شامل رقابت درون گروهی میان برخی از کشورهای عضو مانند چین و هند، عربستان سعودی – امارات و ایران است. از همین روی، هند رفتار محتاطانه دارد تا بریکس تبدیل به اهرم چین برای تقویت نفوذ جهانی خود نباشد.
دلایل مختلفی برای جذابیت بریکس در میان برخی کشورها وجود دارد. نخست، اعضای کنونی، آتی و سایر متقاضیان در بلوک غرب نبوده و عموماً از بسیاری ابزارهای ایالات متحده و اتحادیه اروپا محروم هستند. بنابراین این کشورها با دور زدن بسترهای غربی به دنبال جایگزین مشابه برای افزایش روابط تجاری و اقتصادی هستند. به بیان ساده، این کشورها فرصتی دارند تا از سلطه غرب خارج و استراتژی متفاوتی در راستای مشارکت اقتصادی بین منطقه‌ای و درون منطقه‌ای را دنبال کنند.
چرایی حرکت آنکارا به سمت بریکس
ترکیه نیز در راستای رویکرد عملگرایانه جدید و تلاش برای دور شدن از پلتفرم‌های تحت سلطه غرب، تمایل خود برای پیوستن به این گروه را ابراز کرده است. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در آخرین سفر رسمی خود به چین تاکید کرد که آنکارا در حال بررسی فرصت‌های جدید برای همکاری با چند کشور شریک در پلتفرم‌های مختلف از جمله بریکس است. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سال ۲۰۱۸ تمایل خود را برای پیوستن به این اتحادیه ابراز کرده بود اما از آن زمان تاکنون این پیشنهاد را تکرار نکرده است.
در نتیجه، کشورهای بریکس برای ترکیه نشان دهنده اقتصادهای در حال توسعه با پتانسیل عظیم برای رشد بیشتر هستند. به ویژه، چین و هند نرخ رشد اقتصادی قابل توجهی دارند و آنکارا را به سمت خود جذب می‌کنند که هدف آن تقویت موقعیت اقتصادی خود است. از این رو، عضویت بالقوه در بریکس به ترکیه اجازه می‌دهد تا سیاست خارجی مستقل‌تری را دنبال و روابط اقتصادی خود را متنوع کند.
با توجه به اظهارات مثبت هاکان فیدان، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، خاطرنشان کرد که پکن مایل است به طور مستمر همکاری با آنکارا را در زمینه اقتصاد، تجارت، انرژی، زیرساخت ها و اقتصاد دیجیتال و فناوری پیشرفته گسترش دهد تا با همه اشکال هژمونی و سیاست غرب مخالفت و در عین حال ثبات زنجیره تامین جهانی را حفظ کند. همچنین یکی از ارکان مهم سیاست خارجی ترکیه، ایجاد پیوندهای اقتصادی قوی در قالب همکاری نهادی بود.
با توجه به علاقه و پتانسیل قابل توجه آنکارا به عنوان یک بازار جدید، پیشنهاد عضویت آن به احتمال زیاد مورد حمایت کشورهایی مانند چین، روسیه، هند، امارات و عربستان قرار خواهد گرفت تا مشارکت خود با ترکیه در زمینه‌های مختلف را حفظ کنند. تعجب‌برانگیز نیست که ترکیه به عنوان عضو ناتو، در سال‌های اخیر به دلیل روابطش با روسیه مورد انتقاد متحدان غربی خود قرار گرفته و به باور برخی از کارشناسان، آنکارا در حال دور شدن از ائتلاف نظامی غربی است. البته بخش محافظه‌کار ترکیه که اکنون کشور را اداره می‌کند، نه کاملاً با غرب همسو است و نه ضد غرب. اما چنین رویکرد عملگرایانه‌ای با استراتژی فعلی آنکارا در راستای سیاست خارجی مستقل و راهبرد قدرت نرم برای حفظ منافع ملی، همسو است.
منبع: کالیبر
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
