مسیر اقتصاد/ اعطای یارانه انرژی در جهان، سیاستی است که دولت‌ها با توجه به شرایط اقتصادی و صنایع خود و اهداف و برنامه‌های توسعه‌ای، نسبت به توزیع و برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از آن، اقدام می‌نمایند. در حقیقت بسیاری از دولت‌ها متناسب با هدف‌گذاری‌های مبتنی بر سیاست صنعتی، افزایش بهره‌وری صنایع و کاهش اثرات افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر سبد مصرفی خانوار، به تخصیص یارانه انرژی اقدام می‌کنند.
آلمان یکی از بزرگ‌ترین پرداخت‌کنندگان یارانه انرژی در اروپا است
در سال ۲۰۲۲ قیمت گاز طبیعی و سایر حامل‌های انرژی در آلمان با افزایش چشم‌گیری مواجه شد و به همین دلیل، دولت آلمان با همکاری وزارت اقتصاد به تخصیص یارانه انرژی به صنایع و مصارف خانگی انرژی اقدام کرد.
به واسطه سیاست اعطای یارانه به صنایع در راستای سیاست صنعتی، دولت آلمان تلاش می‌کند با ابزارهایی مانند کاهش مالیات بر مصرف انرژی، پرداخت مستقیم تسهیلات بلاعوض و کاهش تعرفه‌های مالیاتی، بهره‌وری صنایع خود را افزایش دهد.[۱] همچنین دولت آلمان مقرر کرد که برای مقابله با افزایش هزینه سبد مصرفی خانوار (CPI[۲]) نرخ مالیات مصرف انرژی بخش خانگی را دستخوش تغییراتی کند.
آلمان برای جلوگیری از رکود به صنایع مادر «یارانه انرژی» می‌دهد
این سیاست آلمان در حال حاضر توانسته رقابت‌پذیری صنایع در برابر رقبای بین‌المللی را افزایش بدهد؛ چرا که صنایع با استفاده از یارانه دولت آلمان توانستند بهره‌وری تولید خود را افزایش دهند. دولت فدرال آلمان در شرایط وجود بحران، تدابیری برای کاهش هزینه‌های انرژی انجام می‌دهد.
به عنوان مثال دولت فدرال آلمان در سال ۲۰۲۲ هم‌زمان با جنگ روسیه و اوکراین، طرحی را به تصویب رساند که از مصرف‌کنندگان نهایی در مقابل افزایش قیمت حامل‌های انرژی نظیر گاز محافظت می‌کند و برای تحقق این طرح، بودجه‌ای به میزان ۲۰۰ میلیارد یورو اختصاص داد. در نمودار زیر، قیمت گاز طبیعی وارداتی آلمان طی دو دهه اخیر نشان داده شده است:
تخصیص یارانه انرژی در عربستان و امارات متحده عربی با اهداف «توسعه صنعتی»
سیاست فعلی دولت عربستان سعودی، متکی بر اعطای یارانه انرژی جهت توسعه صنعتی است. مهمترین تأثیر اعطای یارانه انرژی به صنایع در عربستان سعودی، برنامه‌ریزی برای توسعه بلندمدت اقتصادی و افزایش سهم صنایع و شرکت‌های راهبردی این کشور در بازارهای جهانی است.
ضمن اینکه دولت عربستان جهت کاهش هزینه انرژی در سبد مصرفی خانوار (CPI)، اقدام به قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی کمتر از بهاء تمام شده تولید می‌کند. در نمودار زیر، میانگین قیمت گاز طبیعی مصارف مختلف در عربستان سعودی ارائه شده است:
در امارات به واسطه سیاست توسعه بلندمدت صنایع و استفاده از مزیت گاز طبیعی با استفاده از قیمت‌گذاری هدفمند، دولت این کشور در راستای رسیدن به اهداف مذکور، به توزیع یارانه انرژی بین صنایع راهبردی انرژی‌محور و مصارف خانگی اقدام می‌نماید؛ چرا که توزیع یارانه انرژی بین بخش‌های مذکور موجب کاهش ریسک‌های سیاسی_اقتصادی برای جذب سرمایه از کشورهای دیگر برای سرمایه‌گذاری در صنایع مادر و حمایت از صنایع به دلیل سیاست توسعه صنعتی می‌شود.
توسعه‌محور بودن، ویژگی بارز منطق توزیع یارانه انرژی در عربستان و امارات
رویه مشترک عربستان و امارات در تخصیص یارانه انرژی، توسعه‌محور بودن توزیع یارانه، برنامه‌ریزی دقیق جهت توسعه صنایع و حفظ سطح هزینه‌های انرژی در سبد مصرفی خانوار (CPI) است. به همین دلیل نیز دولت‌ها با در نظر گرفتن اهمیت راهبردی صنایع و صحت سنجی نیاز هر بخش به یارانه انرژی، نسبت به توزیع یارانه انرژی اقدام می‌کنند.
پی‌نوشت:
[۱] Federal government report on trends in federal financial assistance and tax benefits for the years 2019 to 2022
[۲] Consumer Price Index
منبع: گزارش پژوهشی اندیشکده اقتصاد مقاومتی با موضوع «بررسی الگوی قیمت‌گذاری گاز طبیعی در ایران و جهان»
انتهای پیام/ انرژی
