یکی از مباحثی که در اصلاح یارانه‌های انرژی لازم است به آن توجه شود، «تعیین قیمت مناسب» برای انواع حاملهای انرژی و به طور خاص بنزین است. در این راستا محمدجواد توکلی رییس سابق پژوهشکده اقتصادی وزارت اقتصاد، در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: قیمتگذاری حاملهای انرژی صرفا بر اساس معیارهای هزینه و فایده و برابری با قیمت جهانی انجام نمی‌شود و موارد دیگری همچون سیاست‌های کلان و شرایط اقتصادی کشورها نیز بر آن اثرگذار است. یکی از مهم‌ترین معیارهایی که لازم است در تعیین قیمت مناسب حاملهای انرژی لحاظ شود، قدرت خرید مردم است. در کشوری که مردم قدرت خرید کم و درآمد پایینی دارند، نباید سیاست‌های تعیین قیمت حاملهای انرژی به مانند کشوری تدوین شود که مردم آن درآمدهای بالایی دارند و به تبع آن از توان خرید بالایی نیز برخوردارند.
مقایسه قیمت بنزین در کشورها باید با لحاظ قدرت خرید انجام شود
رییس سابق پژوهشکده اقتصادی وزارت اقتصاد گفت: در واقع اگر قرار باشد به این سوال پاسخ داده شود که «آیا بنزین در ایران ارزان‌تر است و یا کشوری همچون ترکیه یا آمریکا؟» بسنده کردن به قیمت اسمی بنزین کفایت نمیکند و حتما باید در پاسخ به این سوال قدرت خرید مردم با قیمت بنزین مقایسه شود. بنابراین ارزان و یا گران بودن بنزین در کشورها به جای قیمت اسمی باید با استفاده از شاخص نسبت درآمد سرانه مردم به قیمت بنزین تعیین شود.
وی افزود: از طرف دیگر اعمال سیاست قیمتی برای رفع مشکلات تامین سوخت و به طور خاص بنزین کشور کفایت نمیکند و باید به سمت سیاست توانمندساز حرکت کنیم و حداقل کنار سیاست قیمتی یک سیاست غیرقیمتی نیز داشته باشیم.
سیاست‌های یارانه‌ای نباید به قیمتگذاری انرژی متصل شود
توکلی ادامه داد: همچنین به نظر می‌رسد باید یک تجدید نظری در قانون هدفمندی یارانه‌ها بکنیم. سیاست‌های تخصیصی باید از سیاست‌های حمایتی جدا شوند که این ایده آن هم مطرح شده که ما نظام مالیاتی را به نظام حمایتی وصل کنیم. اما اینکه مصرف خودرو زیاد است و خانه‌ها اتلاف انرژی زیادی دارند را با عدالت و با گران‌سازی انرژی ارتباط ندهیم. این موضوعات باید در دستگاه دیگری پرداخته شود و روی آن فکر کنیم. الان متاسفانه منابع حمایتی به گران‌سازی حاملهای انرژی گره خورده است.
وی افزود:: وقتی در انتخابات ادعا می‌کنیم که مثلا می‌خواهیم میزان یارانه را زیاد کنیم اما از کجا این کار را معمولا انجام می‌دهیم؟ تبصره ۱۴ یک طرفش که یارانه است و طرف دیگر آن نیز حاملهای انرژی پس اگر می‌خواهیم قول یارانه بیشتر را به مردم بدهیم باید قیمت بنزین را گران کنیم و این موضوع همان اشتباهی است که در دهه ۹۰ وارد فضای سیاست‌گذاری کشور شده است که بین سیاست‌های تخصیصی با سیاست‌های توزیعی خلط کردیم. نتیجه آن نیز این شده که یک شوکی را به قیمت حاملهای انرژی وارد کردیم و از آن طرف نیز یک یارانه‌ای دادیم که یارانه خود تخریب‌گر بوده است. یعنی قدرت خرید به یک بیستم تنزل کرده و نتوانسته این فاصله را جبران کند.
انتهای پیام/ انرژی
